Tις προκλήσεις της κυπριακής ναυτιλίας παραθέτει σε συνέντευξη της στον Φιλελεύθερο η υφυπουργός Ναυτιλίας Μαρίνα Χατζημανώλη, ενόψει του συνεδρίου «Ναυτιλιακή Κύπρος», το οποία φιλοξενεί το νησί μας τον Οκτώβριο.
Γεωπολιτικές εξελίξεις και βιώσιμη παγκόσμια ναυτιλία θα αναπτυχθούν εκτενώς στα πάνελ με εξέχουσες προσωπικότητες της Διεθνούς Ναυτιλίας.
Κitack Lim και Arsenio Dominquez θα δώσουν το παρόν τους στη… μεγάλη της ναυτιλίας γιορτή, με πλοιοκτήτες από την Κύπρο, την Ελλάδα και άλλες χώρες να ανταλλάζουν προβληματισμούς για το μέλλον της ναυτιλίας.
Τι σημαίνει για την Κύπρο η διοργάνωση του συνεδρίου Ναυτιλιακή Κύπρος και η συγκέντρωση κορυφαίων παραγόντων της παγκόσμιας ναυτιλίας σε πάνελ συζήτησης στο νησί μας;
Για άλλη μια χρονιά διοργανώνουμε φέτος τον Οκτώβριο, από τις 9-11/10, στο ξενοδοχείο Parklane στη Λεμεσό, το συνέδριο «Ναυτιλιακή Κύπρος» και με αυτή την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους του συντελεστές, το προσωπικό και τους συνεργάτες στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας για τη σκληρή δουλειά που γίνεται, ώστε να διοργανωθεί με επιτυχία και το φετινό συνέδριο, το οποίο αναμένουμε να είναι αναβαθμισμένο.
Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω θερμά την Κυπριακή Ένωση Εφοπλιστών και το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο για τη συμβολή και την παραγωγική συνεργασία τους και φυσικά όλους όσοι έχουν δηλώσει συμμετοχή, καθώς και τους διακεκριμένους ομιλητές μας.
Το συνέδριο, με ιστορία πέραν των 30 ετών από την πρώτη φορά που διοργανώθηκε το 1989, έχει αποκτήσει τη φήμη ενός από τα καλύτερα και ποιοτικότερα ναυτιλιακά συνέδρια παγκοσμίως, με συμμετοχή πέραν των 900 συνέδρων και διακεκριμένων ομιλητών, όπου γίνεται ανάλυση και συζήτηση εξειδικευμένων θεμάτων που απασχολούν τον ναυτιλιακό κλάδο.
Μέσα στα χρόνια, το συνέδριο «Ναυτιλιακή Κύπρος» διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, αποτελώντας σημαντικό παράγοντα ώστε η Κύπρος να ενισχύσει τον ρόλο της ως ένα προηγμένο και ανταγωνιστικό ναυτιλιακό κράτος.
Ποιες οι προσδοκίες από το φετινό Maritime Cyprus;
Κατά τη διάρκεια του φετινού συνεδρίου οι συζητήσεις και αναλύσεις θα επικεντρωθούν στις προοπτικές της παγκόσμιας ναυτιλίας, τις γεωπολιτικές εξελίξεις που επηρεάζουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
Πιο συγκεκριμένα, θα συζητηθούν θέματα που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη της παγκόσμιας ναυτιλίας, τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και τη χρηματοδότηση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά έχουμε εντάξει στη θεματολογία και τον τομέα της κρουαζιέρας, αντιλαμβανόμενοι τη σημαντική ανάπτυξη του τομέα αυτού τα επόμενα χρόνια.
Επιδίωξη μας είναι το συνέδριο να συμβάλει στην εξεύρεση των κατάλληλων λύσεων για βιώσιμη ανάπτυξη της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Αναμένουμε ότι τις εργασίες του συνεδρίου θα παρακολουθήσουν πέραν των 900 ατόμων, τόσο από την Κύπρο όσο και από το εξωτερικό.
Ποιοι είναι οι υψηλοί προσκεκλημένοι και τι μας έχει διδάξει η εμπειρία αυτών των συνεδρίων;
Αρχικά να αναφέρω ότι το συνέδριο θα προσφωνήσει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος θα εγκαινιάσει επίσης την έκθεση πριν την έναρξη του συνεδρίου. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει και την πολιτική δέσμευση αυτής της Κυβέρνησης για έμπρακτη στήριξη της κυπριακής ναυτιλίας.
Το συνέδριο θα τιμήσουν με την παρουσία τους ο Γενικός Γραμματέας (ΓΓ) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) Kitack Lim, καθώς και ο εκλεγμένος ΓΓ του ΔΝΟ Arsenio Dominquez, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου του 2024.
Επίσης έχουν προσκληθεί και θα συμμετέχουν στις εργασίες του συνεδρίου υπουργοί άλλων χωρών, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Ναυτιλιακού Οργανισμού, καθώς και οι πρόεδροι του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου και της Ένωσης Εφοπλιστών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Επιπρόσθετα, το παρόν τους θα δώσουν εκπρόσωποι της ελληνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας πλοιοκτητικής κοινότητας.
«Shipping in Action: An Agenda for Change» (Η Ναυτιλία σε Δράση: Μια Ατζέντα για Αλλαγή) – Αναμένουμε να ανακοινωθούν αποφάσεις σε πανευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο;
Το θέμα του συνεδρίου είναι σίγουρα πολύ επίκαιρο και εύστοχο και αντικατοπτρίζει πλήρως το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται και λειτουργεί τώρα η ναυτιλία. Είναι πραγματικότητα ότι αναμένονται μεγάλες αλλαγές, η κυριότερη των οποίων αφορά την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Ωστόσο, παρόλο που έχουν τεθεί και αποφασιστεί φιλόδοξοι στόχοι και στρατηγικές, τόσο από την ΕΕ όσο και από τον ΙΜΟ, οι οποίες είναι αναμφίβολα απαραίτητοι, οι τρόποι και τα μέσα για την επίτευξη τους δεν έχουν ακόμη καθορισθεί.
Αντιλαμβανόμαστε τις ανησυχίες και προβληματισμούς που εκφράζονται από τη βιομηχανία και ενεργώντας πάντοτε υπεύθυνα, στα πλαίσια των υποχρεώσεων μας ως μέλη της ΕΕ και του ΙΜΟ, εργαζόμαστε σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για να εξευρεθούν οι λύσεις που θα διευκολύνουν την παγκόσμια ναυτιλία να προσαρμοστεί στις νέες μεγάλες αλλαγές.
Επομένως, οι αποφάσεις αναμένονται από τα θεσμοθετημένα όργανα, όπως είναι η ΕΕ και ο ΔΝΟ. Το συνέδριο Ναυτιλιακή Κύπρος θα είναι μια ευκαιρία να συζητηθούν όλα τα πιο πάνω και να λειτουργήσει ως μια πλατφόρμα παραγωγικής ανταλλαγής απόψεων, με απώτερο σκοπό να ληφθούν και αξιολογηθούν κατά τη συζήτηση του κανονιστικού πλαισίου.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου έχετε καθιερώσει το Ναυτιλιακό Βραβείο «Cyprus Maritime Award 2023» για μία προσωπικότητα της Κύπρου. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Το «Κυπριακό Βραβείο Ναυτιλίας» θεσπίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και υφίσταται από το 1993, επιδιώκοντας την προώθηση και περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής εμπορικής ναυτιλίας. Σκοπός του βραβείου είναι η αναγνώριση προσωπικοτήτων και νομικών προσώπων που έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη, βελτίωση, προαγωγή και προώθηση της κυπριακής ναυτιλίας.
Ο θεσμός του Κυπριακού Βραβείου Ναυτιλίας περιλαμβάνει το «Βραβείο Προσωπικότητας της Κυπριακής Ναυτιλίας» ή το «Βραβείο Ανάπτυξης της Κυπριακής Ναυτιλιακής Βιομηχανίας». Η Επιτροπή Επιλογής απαρτίζεται από εκπροσώπους της ναυτιλιακής κοινότητας της Κύπρου, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Φέτος, το Βραβείο θα απονεμηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η επιστολή Χριστοδουλίδη
Οι στόχοι για βιώσιμη ναυτιλία προς το 2050 έχουν προκαλέσει τριγμούς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πόσο έτοιμη είναι η ναυτιλία της Κύπρου για ενεργειακή μετάβαση και τροφοδότηση από εναλλακτικές πηγές ενέργειας;
Η πράσινη μετάβαση αποτελεί αναμφίβολα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που απασχολούν τη ναυτιλιακή κοινότητα και ένα από τα κύρια θέματα του συνεδρίου. Στα πλαίσια αυτά έχουν τεθεί φιλόδοξοι στόχοι τόσο από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, όσο και από την ΕΕ, για μείωση αρχικά και εξάλειψη σταδιακά μέχρι το 2050 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Αναγνωρίζουμε και υποστηρίζουμε ότι ο ναυτιλιακός τομέας θα πρέπει να συνεισφέρει το δίκαιο μερίδιο του στην απαλλαγή από τον άνθρακα και την ενεργειακή μετάβαση. Υπάρχει βούληση από τη βιομηχανία προς αυτήν την κατεύθυνση, ωστόσο πρέπει να ακούσουμε και να συζητήσουμε τις εύλογες ανησυχίες και προβληματισμούς που έχουν εκφραστεί.
Για αυτόν ακριβώς το λόγο, καλούμε όλους τους ενδιαφερόμενους να εξετάσουν ολιστικά το ζήτημα, προκειμένου να βρεθούν ρεαλιστικές και βιώσιμες λύσεις, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητα του ναυτιλιακού τομέα. Η Κύπρος συμμετέχει ενεργά τόσο στις συζητήσεις του ΙΜΟ όσο και της ΕΕ, υποστηρίζοντας τις πιο πάνω αρχές.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφέρω την πρόσφατη πρωτοβουλία του ΠτΔ Νίκου Χριστοδουλίδη να αποστείλει επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, η οποία παρά τη θεμελιώδη σημασία της αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων ο διεθνής ανταγωνισμός, ο προστατευτισμός, τα μέτρα τρίτων χωρών, οι κυρώσεις και πολλά άλλα.
Ο ΠτΔ εισηγήθηκε ότι, στο πλαίσιο του καταρτισμού της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2024, θα πρέπει να υπάρξει πρόνοια ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες συνέργειες, προς όφελος της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, είτε μέσω της δημιουργίας μιας κεντρικής δομής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είτε δηλαδή ενός εξειδικευμένου Επιτρόπου για τη ναυτιλία και τις θαλάσσιες μεταφορές, είτε ενός αντιπροέδρου της Επιτροπής, με ευθύνη να συντονίζει τις διάφορες πολιτικές της Ένωσης για τη ναυτιλία.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την κυπριακή ναυτιλία
Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη πρόκληση για την κυπριακή ναυτιλία;
Η κυπριακή ναυτιλία είναι ένας τομέας πολύ σημαντικός για την οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου, προσφέροντας παράλληλα στην κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του τόπου. Πρόκειται για ένα κλάδο της βιομηχανίας ο οποίος έχει αναπτυχθεί τα τελευταία 30-35 χρόνια και εδραιωθεί πλέον ως ιδιαίτερα πετυχημένος.
Φυσικά η ναυτιλία είναι ένας κλάδος με ιδιαιτερότητες, ο οποίος αντιμετωπίζει συχνά απρόβλεπτες αλλά και πολύπλοκες προκλήσεις, οι οποίες αναπόφευκτα επηρεάζουν και την κυπριακή ναυτιλία.
Ωστόσο, εκτιμώ ότι τα θεμέλια της κυπριακής ναυτιλίας είναι ισχυρά και είναι σε θέση να ανταποκριθεί επαρκώς και αποτελεσματικά στις διάφορες προκλήσεις, όπως σε αρκετές περιπτώσεις έχει αποδειχθεί με πιο πρόσφατη αυτή της πανδημίας.
Με αυτή την ευκαιρία, θα ήθελα να διαβεβαιώσω για την πολιτική δέσμευση της Κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη για στήριξη του κλάδου, έτσι ώστε να καταστεί ακόμη πιο ισχυρός και ανθεκτικός.
Σε αυτό το πλαίσιο, εργαζόμαστε στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας μεταξύ άλλων για εμπλουτισμό και βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται, έτσι ώστε να ενισχύσουμε και να θωρακίσουμε τον τομέα αυτό, παραμένοντας ταυτόχρονα, πρωταγωνιστές στην παγκόσμια ναυτιλία.
Κυπριακή ναυτιλία και ψηφιοποίηση
Συμπορεύεται η κυπριακή ναυτιλία με τη ραγδαία εξέλιξη που ακούει στο όνομα ψηφιακός μετασχηματισμός;
Η μετεξέλιξη σε έναν ψηφιακό τρόπο λειτουργίας είναι σήμερα απαραίτητη. Όπως αναφέρατε, η εξέλιξη είναι ραγδαία και ειδικότερα μετά την κρίση του κορωνοϊού η ανάγκη μετεξέλιξης σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών είναι εντονότερη.
Στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας, η διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού ξεκίνησε από πέρσι, με χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης μέσα στο 2024.
Υιοθετώντας νέες τεχνολογίες, που επιτρέπουν τη χρήση ψηφιακών υπογραφών και την ηλεκτρονική επαλήθευση των πιστοποιητικών, τις ηλεκτρονικές αιτήσεις για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την πιστοποίηση πλοίων και ναυτικών, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής υποβολής των απαιτούμενων εγγράφων, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας μειώνει τα διοικητικά βάρη, το κόστος διακίνησης εγγράφων και επιτρέπει την πρόσβαση σε έγγραφα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε πραγματικό χρόνο.
Τουρκικό εμπάργκο και πόλεμος στην Ουκρανία
Το τουρκικό εμπάργκο είναι ένα μόνιμο αγκάθι για τα πλοία υπό κυπριακή σημαία και αποτρεπτικός παράγοντας για ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου με νέα πλοία. Θα το θέσετε από το βήμα του συνεδρίου; Θα ζητήσετε κάτι από τους αξιωματούχους της διεθνούς ναυτιλίας;
Αποτελεί σίγουρα ένα ζήτημα που αντιμετωπίζουμε στις προσπάθειες μας για ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου. Είναι θέμα πρωτίστως παραβίασης του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου και των βασικών αρχών διεξαγωγής του ελεύθερου εμπορίου, η επίλυση του οποίου τίθεται επιτακτικά σε όλα τα επίπεδα.
Παρόλα αυτά, εκτιμώ ότι με τις συντονισμένες και στοχευμένες δράσεις και ενέργειες που έχουμε προβεί μέχρι τώρα αλλά και το σχέδιο δράσης που έχει καταρτιστεί από το Υφυπουργείο Ναυτιλίας με την ανάληψη των καθηκόντων μου, είναι εφικτό να ενισχύσουμε ππεραιτέρω το κυπριακό νηολόγιο και χαίρομαι να παρατηρήσω ότι λαμβάνουμε πολύ ενθαρρυντικά μηνύματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Θα ήταν παράλειψη μου να μην σημειώσω ότι στην προσπάθεια αυτή έχουμε σταθερά αρωγούς την πλοιοκτητική κοινότητα, που ήδη στηρίζει σημαντικά την κυπριακή σημαία και θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες και την εκτίμηση μου για τη στήριξη αυτή.
Πόλεμος στην Ουκρανία. Αναστάτωσε την παγκόσμια ναυτιλία και δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση η κυπριακή ναυτιλία. Ποιες συνέπειες προσπαθούμε ακόμη να αναχαιτίσουμε;
O πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και οι συναφείς κυρώσεις που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας από τον Φεβρουάριο του 2021 μέχρι σήμερα αναμφίβολα έχουν επηρεάσει πολλούς τομείς της παγκόσμιας οικονομίας, όπως βιομηχανίες, παρόχους υπηρεσιών, ασφαλιστές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως.
Τόσο κατά την περίοδο της πανδημίας, όσο και τώρα, ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, ο κλάδος της ναυτιλίας αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει σοβαρές και πολύπλοκες προκλήσεις, οι οποίες μεταφέρονται αναπόφευκτα και σε άλλους κλάδους της οικονομίας, με τις επιπτώσεις να είναι αισθητές στους πολίτες.
Σε ό,τι αφορά την κυπριακή ναυτιλία, είναι γεγονός ότι, λόγω κυρίως των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ, παρατηρήθηκε ο τερματισμός των δραστηριοτήτων ορισμένων εταιρειών που ήταν εγκαταστημένες στην Κύπρο, ενώ επίσης πλοία με κυπριακή σημαία μετανηολογήθηκαν σε άλλα νηολόγια.
Ωστόσο, όπως έχω αναφέρει, η κυπριακή ναυτιλία είναι μια καλά εδραιωμένη βιομηχανία και το ναυτιλιακό σύμπλεγμα είναι ανθεκτικό και παραμένει ένας σταθερός και ελκυστικός προορισμός για νέες ναυτιλιακές εταιρείες και ναυτιλιακούς επενδυτές.
