Οι κύριες προκλήσεις για την κυπριακή ναυτιλία είναι οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις, η μετάβαση σε μια πράσινη ναυτιλία και το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο τονίζει σε συνέντευξη της στο περιοδικό Forbes η Υφυπουργός Ναυτιλίας Μαρίνα Χατζημανώλη.
Η Κύπρος αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό σύμπλεγμα που συνδυάζει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νηολόγιο υψηλών προδιαγραφών, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα στον κόσμο, αναφέρει σε συνέντευξη στο Forbes η Υφυπουργός Ναυτιλίας Μαρίνα Χατζημανώλη. Σημείωσε μάλιστα, πως πρέπει να γίνουν κινήσεις ώστε να διασφαλίζονται οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην παγκόσμια ναυτιλία ειδικά με τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν μετά τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ανάμεσα στις σημαντικότερες προκλήσεις για την κυπριακή ναυτιλία, η υφυπουργός τοποθετεί και την μετάβαση σε μια πράσινη ναυτιλία μέσω της ανθρακοποίησης και του αναγκαίου νομοθετικού πλαίσιο που θα πρέπει να θεσμοθετηθεί.
Η κυπριακή ναυτιλία μέσα στην περιρρέουσα κατάσταση θα συνεχίσει να είναι ανθεκτική και ανταγωνιστική; Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει;
Είναι γεγονός ότι η ναυτιλία λειτουργεί σε ένα πλαίσιο μεταβαλλόμενων συνθηκών, αποτέλεσμα των ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν τον κλάδο αλλά και την άμεση επίδραση που έχουν οι διάφορες -κατά καιρούς- παγκόσμιες κρίσεις. Οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις, η μετάβαση σε μια πράσινη ναυτιλία μέσω της απανθρακοποίησης και το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο, αποτελούν τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής ναυτιλία. Άρρηκτα συνδεδεμένη με τις προκλήσεις αυτές είναι αναπόφευκτα και η Κυπριακή ναυτιλία, η οποία ωστόσο έχει εδραιωθεί πλέον ως μια ισχυρή, ευέλικτη και ανθεκτική βιομηχανία με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και η Κυπριακή κυβέρνηση παραμένουν σταθερά προσηλωμένοι στο στόχο της ανάπτυξης γενικότερα μιας βιώσιμης ναυτιλίας, η οποία θα είναι ανθεκτική και θωρακισμένη – στο μέτρο του δυνατού- από εξωτερικούς παράγοντες. Ως εκ τούτου, επιπρόσθετα των ποιοτικών υπηρεσιών που παρέχονται, εργαζόμαστε για την περαιτέρω βελτίωση και εκσυγχρονισμό των διαδικασιών που θα επιτρέψουν την ενίσχυση του Κυπριακού στόλου αλλά και την προσέλκυση νέων εταιρειών στην Κύπρο. Θεωρώ εξίσου σημαντικό και θα ήθελα να το τονίσω με έμφαση, γιατί ειδικότερα για την Κύπρο έχει μεγαλύτερη σημασία, την ανάγκη όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να εργαστούν συλλογικά, έτσι ώστε να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην παγκόσμια ναυτιλία. Ο στόχος αυτός, θα πρέπει να πω δεν είναι τόσο εύκολα υλοποιήσιμος κρίνοντας από τις περιοριστικές προσεγγίσεις που επικρατούν αλλά και τα μονομερή μέτρα που επιβάλλονται. Σε κάθε περίπτωση, η επίτευξη του στόχου αυτού μπορεί να διασφαλιστεί με την υιοθέτηση και εφαρμογή ομοιόμορφων κανονισμών, οδηγιών και γενικότερα κανόνων που θα υλοποιούνται και θα εφαρμόζονται οριζόντια και χωρίς περιθώρια παρερμηνείας και εκμετάλλευσης.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΙΑΣ ΙΣΧΥΡΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Πώς μπορούμε να κρατήσουμε το ανταγωνιστικό του τομέα και να παραμείνουμε ψηλά σε νηολόγιο αλλά και ναυτιλιακές υπηρεσίες;
Η Κύπρος αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό σύμπλεγμα που συνδυάζει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νηολόγιο υψηλών προδιαγραφών, το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα στον κόσμο, με μία ανεπτυγμένη επιτόπια ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα ναυτιλιακών και παρεμφερών υπηρεσιών, όπως η διαχείριση πλοίων, παροχή καυσίμων, ασφαλίσεις, τεχνολογία και οι ναυτικοί πράκτορες.
Η συνεχής αναβάθμιση και η ενίσχυση του πλαισίου των παρεχόμενων υπηρεσιών αποτελεί αναμφισβήτητα μία εκ των κυριότερων προτεραιοτήτων που έχουμε θέσει. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν αναληφθεί συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, όπως η δημιουρ- γία μονοθυριδικής εξυπηρέτησης (“One-Stop- Shipping Centre”) μέσω της εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου της Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης και η ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών του Υφυπουργείου.
Στόχος είναι η απλούστευση των διαδικασιών και η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, έτσι ώστε να εξυπηρετείται η ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία όπως γνωρίζουμε λειτουργεί σε συγκεκριμένο πλαίσιο με συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες. Θα ήθελα ωστόσο να υπογραμμίσω ότι γενικότερα, προτεραιότητα για εμάς αποτελεί η συστηματική ανασκόπηση και ανάλυση των πολιτικών μας. Η συνεργασία και η επαφή με την πλοιοκτητική κοινότητα είναι η απαιτούμενη συνθήκη για περαιτέρω βελτίωση και εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών που παρέχουμε. Στα πλαίσια αυτά έχουν ήδη υλοποιηθεί συγκεκριμένες δράσεις, μεταξύ άλλων συναντήσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, κατά τη διάρκεια των οποίων είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω το όραμα μας για την Κυπριακή ναυτιλία αλλά και να συζητηθούν θέματα που απασχολούν την παγκόσμια ναυτιλία γενικότερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η Ναυτιλία ανταποκρίνεται στην πρόκληση της απαλλαγής από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου
Ποιό είναι το στρατηγικό όραμα για την Κυπριακή ναυτιλία και πως θα μπορέσει η Κύπρος να πρωταγωνιστήσει στη διαμόρφωση ναυτιλιακής πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο με επίκεντρο την αειφορία και την αριστεία;
Ο τομέας της ναυτιλίας αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας για την Κύπρο – συνεισφέρει εξάλλου 7% στο ΑΕΠ της χώρας- συνεισφέροντας επίσης καθοριστικά στην κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του τόπου.
Επιδίωξη και όραμα μας είναι η Κύπρος να εδραιωθεί ως ένα ποιοτικό και διεθνούς φήμης νηολόγιο και ναυτιλιακό κέντρο και να καταστεί ένας σημαντικός και ισχυρός πρωταγωνιστής στη διαμόρφωση ναυτιλιακής πολιτικής στα παγκόσμια ναυτιλιακά δρώμενα. Επιπρόσθετα, αταλάντευτος στόχος μας είναι η δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν τη βιώσιμη ανάπτυξη τόσο της Κυπριακής αλλά και γενικότερα της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Η ενίσχυση του Κυπριακού νηολογίου αποτελεί σαφέστατα ένα πρωταρχικής σημασίας στόχο για το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και την Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την εθνική διάσταση μια μικρή χώρα να διατηρεί ένα ισχυρό και ποιοτικό στόλο στο νηολόγιο της, αλλά και αναγνωρίζοντας την ισχύ που συνοδεύει ένα μεγάλο και σοβαρό κράτος σημαίας στη διαμόρφωση της ναυτιλιακής πολιτικής.
Στα πιο πάνω πλαίσια, η επανεκλογή της Κύπρου στο Συμβούλιο του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού στις εκλογές που θα διεξαχθούν τέλος του τρέχοντος έτους, είναι υψίστης σημασίας, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη τη βαρύνουσα σημασία που έχει η Κύπρος να είναι μέλος του Συμβουλίου ενός Διεθνή – εξειδικευμένου- Οργανισμού του ΟΗΕ.
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας για την Κυπριακή και την διεθνή ναυτιλία; Πόσο μας έπληξαν οι κυρώσεις στην Ρωσία λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία;
Αναμφίβολα, ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα δέκα πακέτα κυρώσεων που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, από τον Φεβρουάριο του 2022 μέχρι σήμερα, έχουν επηρεάσει διάφορες βιομηχανίες, παρόχους υπηρεσιών, ασφαλιστές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης και της κυπριακής ναυτιλιακής βιομηχανίας. Σε ό, τι αφορά τη χώρα μας, ορισμένες εταιρείες οι οποίες είχαν ως έδρα την Κύπρο, εκτιμώντας ότι επηρεάζονται ή πιθανόν να επηρεαστούν από τις κυρώσεις που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ένωσης κατά της Ρωσίας, αποφάσισαν να τερματίσουν τις δραστηριότητες τους στην Κύπρο, εντός των επιτρεπόμενων από τα περιοριστικά μέτρα χρονικών πλαισίων.
Αυτή η εξέλιξη ασφαλώς επηρεάζει σε κάποιο βαθμό το ναυτιλιακό σύμπλεγμα της Κύπρου, το οποίο ωστόσο παρατηρούμε με ικανοποίηση ότι πρόσφατα, λόγω της ανταγωνιστικότητας, της ποιότητας και του δυναμισμού του, εξακολουθεί να είναι ένα ανθεκτικό σύμπλεγμα και ένας σταθερός πόλος έλξης, για νέες ναυτιλιακές εταιρείες και ναυτιλιακούς επενδυτές από διάφορους ορίζοντες, ευρωπαϊκούς και μη, και το Κυπριακό νηολόγιο, να συμπεριλαμβάνεται στα πιο σημαντικά ποιοτικά νηολόγια και σταθερή επιλογή για τους πλοιοκτήτες. Στο σημείο αυτό θεωρώ ιδιαίτερα επίκαιρο και συναφές με το ερώτημα, να σημειώσω την πρόσφατη ανακοίνωση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη ότι θα αποταθούμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ελλάδα, ζητώντας να εξεταστεί το ενδεχόμενο σύστασης Επιτρόπου που θα ασχολείται με τα θέματα ναυτιλίας, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο τη σημασία και τη γεωπολιτική διάσταση της ναυτιλίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υφυπουργός Ναυτιλίας: Παρουσίασε τους στόχους του υφυπουργείου
Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Είναι εφικτός ο στόχος της απανθρακοποίησης της ναυτιλίας μέχρι το 2050 γίνονται ενέργειες από το υφυπουργείο προς αυτή την κατεύθυνση;
Η Κύπρος ως ένα νησιώτικο κράτος με παράδοση στη ναυτιλία, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε θέματα όπως είναι η κλιματική αλλαγή και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου, αισθανόμαστε το χρέος και την ευθύνη που έχουμε να συμβάλουμε εποικοδομητικά και υπεύθυνα, στη μετάβαση της ναυτιλίας σε μια βιομηχανία χαμηλών ή και μηδενικών εκπομπών άνθρακα επιτυγχάνοντας τον πράσινο μετασχηματισμό.
Λαμβάνοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η ναυτιλιακή βιομηχανία στα πλαίσια του πράσινου μετασχηματισμού αλλά και στις προσπάθειες που γίνονται τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο από το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με όλους τους εμπλεκομένους, γεγονός που θεωρούμε θα συμβάλει στην καλύτερη και πιο ρεαλιστική προσέγγιση των θεμάτων. Οι πρωτοβουλίες αυτές που αναλαμβάνει το Υφυπουργείο αφενός έχουν ως στόχο την κατανόηση των προβληματισμών που εκφράζονται από τη βιομηχανία για την καλύτερη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου και αφετέρου την καθοδήγηση και επεξήγηση των προνοιών των νέων μέτρων.
Καταλήγοντας και εκφράζοντας ένα αισιόδοξο μήνυμα, θα ήθελα να σημειώσω ότι μέσω συλλογικών και συντονισμένων προσπαθειών αλλά και εποικοδομητικής συνεργασίας των κρατών ως νομοθέτες και της βιομηχανίας, πιστεύω ότι ο στόχος για μηδενικές εκπομπές έως το 2050 είναι εφικτός. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσω ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες, λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς όλων των εμπλεκομένων φορέων της ναυτιλιακής βιομηχανίας που επηρεάζονται άμεσα. Πολύ σημαντικό είναι επίσης, οι κανονισμοί να θεσπίζονται σε ουδέτερη βάση, προκειμένου να διασφαλίζεται η ομοιόμορφη εφαρμογή των μέτρων και οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Οι ναυτικές σχολές στην Κύπρο τι έχουν να προσφέρουν στην Κυπριακή ναυτιλίας;
Η κυπριακή ναυτιλία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη της Κύπρου. Στα πλαίσια αυτά, η προβολή και η προώθηση του ναυτικού επαγγέλματος αποτελεί μια από τις προτεραιότητες μας, έχοντας επίγνωση της ευθύνης που έχουμε ως Κυβέρνηση να προσφέρουμε στους νέους του τόπου μας όλες τις προοπτικές σε ότι αφορά το επαγγελματικό τους μέλλον, αλλά και παράλληλα να ενισχύσουμε τη βιομηχανία με ικανούς αξιωματικούς εμπορικού ναυτικού και πτυχιούχους ναυτιλιακών επαγγελμάτων γενικότερα.
Επομένως θα έλεγα ότι οι ναυτικές σχολές εκπαίδευσης που είναι εγκατεστημένες στην Κύπρο συνεισφέρουν ουσιαστικά στην πιο πάνω επιδίωξη, αλλά και στην ανάπτυξη ναυτικής κουλτούρας στον τόπο μας.
Σημαντική είναι επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας με εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολές σε θέματα ναυτιλίας και ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής. Ενδεικτική είναι και η πρόσφατη επίσκεψη μου σε ναυτική ακαδημία στην Αθήνα και η υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης, μεταξύ του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και του Πανεπιστημίου Frederick.
ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΡΑΜΜΗΣ ΚΥΠΡΟΥ-ΕΛΛΑΔΑΣ
Η θαλάσσια επιβατική σύνδεση Κύπρου- Ελλάδας είναι στην δεύτερη της χρονιά. Ποιες οι προβλέψεις αναφορικά με την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της γραμμής;
Η θαλάσσια επιβατική σύνδεση Κύπρου και Ελλάδας είναι για την Κύπρο ένα πολύ σημαντικό έργο που υλοποιήθηκε μετά από 21 χρόνια, τη χρονιά που μας πέρασε και το οποίο στηρίζεται από το κράτος. Με την ανάληψη της Προεδρίας, ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στην εύρυθμη λειτουργία της θαλάσσιας επιβατικής σύνδεσης Κύπρου- Ελλάδας, η οποία φέτος ξεκίνησε στις 31 Μαΐου 2023. Πρωταρχική μας επιδίωξη ήταν, σε συνεργασία με την ανάδοχο εταιρεία, η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών επί του πλοίου και η ανακαίνιση των κοινόχρηστων χώρων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ένα άνετο και ευχάριστο ταξίδι.
Παράλληλα έχει πραγματοποιηθεί αριθμός συναντήσεων με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και φορείς για συντονισμό και απλοποίηση των διαδικασιών επιβίβασης και αποβίβασης στο λιμάνι, ιδιαίτερα για τους επιβάτες που επιθυμούν να ταξιδεύσουν με τα κατοικίδια τους και/ή τα ιδιωτικά τους οχήματα.
Μετά από την πρώτη πετυχημένη χρονιά λειτουργίας της σύνδεσης, φέτος το ενδιαφέρον από το επιβατικό κοινό έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία με περισσότερες από 10.000 κρατήσεις μέχρι τώρα, ενώ έχει ενταχθεί ως λιμένας αναχώρησης από την Κύπρο και η Λάρνακα για 8 δρομολόγια τον Αύγουστο, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των πολιτών όλων των επαρχιών, καθώς και των τουριστών από τον διεθνή αερολιμένα Λάρνακας.
Διαπιστώνουμε με ικανοποίηση ότι, ο εναλλακτικός αυτός τρόπος σύνδεσης, δια θαλάσσης, της Κύπρου με την Ελλάδα αλλά και την ηπειρωτική Ευρώπη, εξυπηρετεί διάφορες ομάδες ατόμων, στοιχείο το οποίο ενισχύει την αισιοδοξία μας ότι θα καθιερωθεί ως μια σταθερή επιλογή μετάβασης από την Κύπρο στην Ελλάδα και το αντίστροφο.
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και η Κυβέρνηση στηρίζουν και προωθούν διάφορες ενέργειες, οι οποίες θα διασφαλίσουν την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της γραμμής, όπως είναι μεταξύ άλλων η προοπτική σύνδεσης και με άλλες γειτονικές χώρες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υφυπουργείο Ναυτιλίας: Σχέδιο προσέλκυσης νέων ποιοτικών πλοίων
ΨΑΧΝΕΙ ΝΕΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟ
Οδεύει προς μεταστέγαση το Υφυπουργείο ναυτιλίας;
Με γνώμονα το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η ναυτιλία τόσο στην οικονομία του τόπου μας, όσο και στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει προβεί πρόσφατα με ταχείς ενέργειες, στην πλήρωση θέσεων πρώτου διορισμού και θέσεων προαγωγής επιθεωρητών πλοίων και λειτουργών ναυτιλίας, με στόχο την ενίσχυση του Υφυπουργείου έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά και αποδοτικά, στην εκτέλεση των καθηκόντων του και στην εκπλήρωση των διεθνών και ενωσιακών υποχρεώσεων του.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, επιδίωξη μας είναι, η δημιουργία ενός κατάλληλου εργασιακού περιβάλλοντος, σε όλα τα επίπεδα, που να επιτρέπει την καλύτερη απόδοση όλων, για ποιοτική εξυπηρέτηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας στεγάζεται τώρα, σε τρία διαφορετικά κτήρια και το γεγονός αυτό δημιουργεί λειτουργικά και πρακτικά προβλήματα. Καταβάλλονται εντατικές προσπάθειες για να στεγαστεί το Υφυπουργείο Ναυτιλίας σε νέο σύγχρονο κτήριο, όπως άλλωστε αρμόζει σε μια ναυτιλιακή δύναμη όπως η Κύπρος μας και σε συνεργασία με τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων, γίνονται ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση.
