Σημαντικό βήμα προς επίτευξη συνολικής συμφωνίας για το μείζον θέμα του μεταναστευτικού θεωρείται η συμφωνία των 27 πρεσβευτών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί σημαντικού κειμένου της μεταρρύθμισης της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.
Η εν λόγω συμφωνία, που φέρεται να επιτεύχθηκε, ξεπερνώντας τις διαφωνίες της Ιταλίας, μετά από τον συμβιβασμό του Βερολίνου, γύρω από τη μη αναφορά στον ρόλο των ΜΚΟ της Μεσογείου στις επιχειρήσεις διάσωσεις, θα αποτελέσει τη βάση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Προεδρίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σημειώνεται ακόμη ότι η συζήτηση για το μεταναστευτικό θα έχει εξέχουσα θέση στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και στη συνάντηση του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα πραγματοποιηθούν σήμερα στη Γρανάδα της Ισπανίας.
Τι προβλέπει το κείμενο
Σε γενικές γραμμές το κείμενο προβλέπει, σε περίπτωση «μαζικής και εξαιρετικού χαρακτήρα» ροής μεταναστευτικών ροών, την εφαρμογή εκτάκτου καθεστώτος λιγότερο προστατευτικού για τους αιτούντες άσυλο σε σχέση με αυτό που ισχύει σήμερα.
Επίσης εάν εφαρμοστεί η συμφωνία, θα απαιτείται από τις χώρες που αρνούνται να φιλοξενήσουν αιτούντες άσυλο να καταβάλλουν οικονομική εισφορά σε αυτές που τους δέχονται.
Παρατείνει ακόμη τη διάρκεια της κράτησης των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι και τις 40 εβδομάδες και προβλέπει διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου ταχύτερες (το αργότερο 4 εβδομάδες) και περισσότερο απλοποιημένες για μεγαλύτερο αριθμό, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ταχύτερης επιστροφής τους.
Ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει συνεισφορές αλληλεγγύης από άλλα κράτη της ΕΕ, που μπορούν να λάβουν τη μορφή:
- της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο ή δικαιούχων διεθνούς προστασίας από το κράτος μέλος που βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης σε συνεισφέροντα κράτη μέλη
- αντιστάθμισης της ευθύνης, δηλαδή το κράτος μέλος, που συνδράμει, θα αναλάβει την ευθύνη εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, με σκοπό την ανακούφιση του κράτους μέλους, που βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης
- οικονομικές συνεισφορές ή εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης
Θετικά βλέπει τη συμφωνία το Υπουργείο Εσωτερικών
Η Κύπρος χαιρετίζει την επίτευξη συμφωνίας, όπως μας αναφέρθηκε από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών, αφού ως κράτος που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, θεωρεί τα μέτρα, που λαμβάνονται από κοινού σε επίπεδο ΕΕ, πολύτιμα στην προσπάθεια διαχείρισης του μεταναστευτικού, ενώ ειδικότερα το συγκεκριμένο εργαλείο εκτιμάται ότι ενισχύει τις δυνατότητες ανταπόκρισης σε περιόδους κρίσεων, όπου η υποστήριξη σε χώρες πρώτης γραμμής είναι απαραίτητη.
Το Υπουργείο Εσωτερικών θεωρεί σημαντικό το γεγονός ότι η συμφωνία θέτει στο επίκεντρο το θέμα της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, γεγονός που για την Κύπρο αποτελεί σημαντική εξέλιξη, δεδομένων των αυξημένων ροών μεταναστών στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω της Πράσινης Γραμμής και των μεγάλων πιέσεων που δέχεται η Κύπρος εξαιτίας της εργαλειοποίησης από την Τουρκία.
Ευρωβουλευτές: Καλή η πρόθεση, αλλά χρειάζονται διευκρινίσεις και περαιτέρω μέτρα
Κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει την προκαταρκτική συμφωνία, ο ευρωβουλευτής Λουκάς Φουρλάς, ανέφερε ότι αφενός είναι σημαντική η αναγνώριση του προβλήματος και η πρόθεση για λήψη ενεργειών προς άμεση επίλυση, αφετέρου όμως, όπως επεσήμανε, δεν ξεκαθαρίζονται μια σειρά από ζητήματα, ενώ φαίνεται ότι απαιτούνται περισσότερα μέτρα.
Για παράδειγμα, όπως ανέφερε, υπάρχει η πρόθεση τα κράτη μέλη, που αρνούνται να φιλοξενήσουν αιτούντες άσυλο, να καταβάλλουν οικονομική εισφορά σε αυτές που τους δέχονται, εντούτοις με αυτό τον τρόπο, όπως επεσήμανε, δεν θα αποφορτίζονται τα κράτη που δέχονται αυξημένες ροές, όπως η Κύπρος.
Σημείωσε ακόμη ότι χρειάζεται να ξεκαθαριστούν αρκετά ζητήματα, όπως ο αριθμός των αιτούντων που μπορεί να δεχθεί μια χώρα, αλλά και το πώς ένα μικρό κράτος-μέλος, όπως η Κύπρος, θα αποκτήσει τις υποδομές που θα οδηγήσουν στην ταχεία εξέταση.
Με τη σειρά του ο ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης ανέφερε ότι η προκαταρκτική συμφωνία αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, εφόσον στοχεύει στη βελτίωση των υφιστάμενων νομοθεσιών για αποτελεσματικότερη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου και έμπρακτη αλληλεγγύη στα κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής.
Υποστήριξε, εντούτοις, ότι απαιτούνται περαιτέρω συγκεκριμένα μέτρα, που δεν θα παραγνωρίζουν τις ιδιάζουσες συνθήκες, που επικρατούν σε κράτη, όπως η Κύπρος, η οποία λόγω της τουρκικής κατοχής, είναι θύμα του καθεστώτος Ερντογάν, το οποίο για χρόνια εργαλειοποιεί τους μετανάστες, διοχετεύοντας τους παράνομα στις ελεύθερες περιοχές.
Τόνισε ακόμη ότι είναι χρέος της κυπριακής Κυβέρνησης να το αποτρέψει μέσω του υπό διαμόρφωση πακέτου π.χ. με κοινή ευρωπαϊκή φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων σε όλη την Κύπρο, με πέναλτι σε χώρες που δεν αποδέχονται τις επαναπροωθήσεις, με διαχωρισμό της παράνομης μετανάστευσης από την παροχή ασύλου σε πρόσφυγες και με άλλα μέτρα.
Σημείωσε επίσης ότι οι κανόνες εμπλοκής που καθιερώθηκαν από την ΕΕ δεν λαμβάνουν υπόψη τις ιδιάζουσες συνθήκες κατοχής της Κύπρου, ενώ σε αντίθετη περίπτωση θα λειτουργούσε αποτρεπτικά σε μαζικές ροές παράνομης μετανάστευσης.
Συνεπώς, όπως επεσήμανε, ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο κανόνων για προστασία όσων κινδυνεύουν και ορθολογική διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης είναι απαραίτητο, καθώς επίσης και η εξάλειψη της “βιομηχανίας” εκμετάλλευσης του ζητήματος για ίδιον όφελος.
