Η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ) παραμένει επικερδής επιχείρηση, αλλά κάποια προβλήματα πρέπει να προσεχθούν ώστε να μην προκαλέσουν κινδύνους για τη μελλοντική της πορεία, επισημαίνεται σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τα έτη 2021-2022.
Ο Γενικός Ελεγκτής επικαλούμενος τις προβλέψεις της ίδιας της Αρχής για την τριετία 2024-2026 αναφέρει πως δεικνύουν στασιμότητα στην ανάπτυξη και αναστροφή στην αύξηση της κερδοφορίας.
Με βάση τα στοιχεία τα οποία παρατίθενται στην έκθεση και τα οποία προέκυψαν από έλεγχο ιδιωτών ελεγκτών, η κατάσταση με τα έσοδα και τα έξοδα της ΑΤΗΚ την περίοδο 2013-2022 παρουσιάζεται ως ακολούθως:
Το 2013 υπήρξε καθαρό κέρδος €37,4 εκατ., το 2014 υπήρξε καθαρό κέρδος €47,6 εκατ., το 2015 υπήρξε καθαρό κέρδος €58,7 εκατ., το 2016 υπήρξε καθαρό κέρδος €30,3 εκατ., το 2017 υπήρξε καθαρό κέρδος €43,6 εκατ., το 2018 υπήρξε καθαρό κέρδος €60,6 εκατ., το 2019 υπήρξε καθαρό κέρδος €61,1 εκατ., το 2020 υπήρξε καθαρό κέρδος €70,8 εκατ., το 2021 υπήρξε καθαρό κέρδος €77,7 εκατ. και το 2022 υπήρξε καθαρό κέρδος €76 εκατ.
Στην ίδια έκθεση, καταγράφονται και τα ακόλουθα ευρήματα:
♦ Στο προσωπικό της Αρχής παραχωρούνται τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες όπως δωρεάν ή με έκπτωση πακέτο τηλεφωνίας, υπηρεσίες διαδικτύου και CytaVision Value Pack, ενώ στο ανώτερο προσωπικό καλύπτονται επιπρόσθετα οι μηνιαίες κλήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας μέχρι συγκεκριμένο ποσό. Επίσης, παρέχεται κάθε δύο χρόνια δικαίωμα έκδοσης κουπονιού για αγορά κινητής συσκευής ή υπολογιστή ταμπλέτα τα οποία δεν έχουν ημερομηνία λήξης.
♦ Η δαπάνη για υπερωριακή απασχόληση των μηνιαίων υπαλλήλων παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένη.
♦ Με την υπογραφή της συμφωνίας για ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ) Ωρομίσθιου Προσωπικού για τα έτη 2019 έως 2021 όλο το ωρομίσθιο προσωπικό που εντάσσεται στο Τακτικό Ωρομίσθιο Προσωπικό μετατρέπεται σε Αορίστου Χρόνου και έχει επιλογή να ενταχθεί στο νέο Επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων. Επισημάνθηκε η τεράστια δημοσιονομική επίπτωση που ενδεχομένως να επιφέρουν οι πιο πάνω χειρισμοί, λόγω της επίπτωσης από πιθανή εφαρμογή σε ανάλογες περιπτώσεις χιλιάδων υπαλλήλων στο κεντρικό κράτος.
♦ Το 2023 εγκρίθηκε νέο Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης (ΣΕΑ2023), τρίτο στη σειρά από το 2014. Το μέγιστο ποσόν αποζημίωσης ανερχόταν σε €180.000 και επειδή ήταν αρκετά ελκυστικό αποχώρησαν 345 υπάλληλοι.
-Δαπάνη της τάξης των €48 εκατ. για το σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης θα καταλήξει στις τσέπες των υπαλλήλων που αποχωρούν ως πρόσθετα ωφελήματα, χωρίς πραγματικό όφελος για την Αρχή, σε αντίθεση με το αντίστοιχο σχέδιο του 2014.
-Υπάλληλοι οι οποίοι είχαν αποποιηθεί προαγωγή τους στο τέλος διεκδικούν επιπλέον ποσά που υπολογίστηκαν από €5.285 μέχρι €15.000 για κάθε υπάλληλο.
-Στον Προϋπολογισμό της ΑΤΗΚ για το έτος που έληξε στις 31.12.2023 περιλήφθηκε πρόνοια στο κονδύλι «Αμοιβές και Κίνητρα» ύψους €90.000, η οποία σύμφωνα με το επεξηγηματικό υπόμνημα αφορά ποσό που θα διδόταν ως φιλοδώρημα (bonus) στους Ανώτερους Διευθυντές.
Η ΑΤΗΚ αποφάσισε την είσοδό της στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού (Cyta Power) και επ’ αυτού η Ελεγκτική Υπηρεσία επεσήμανε ότι:
> Η απόφαση αυτή συγκρούεται με τη νομοθεσία της ΑΤΗΚ που της επιτρέπει δραστηριοποίηση μόνο στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.
> Η ΑΤΗΚ θα συνεργαστεί με ιδιώτες επενδυτές και θα ενεργεί ουσιαστικά ως ανταγωνιστής της ΑΗΚ.
> Με βάση το Βασικό Επιχειρησιακό Σχέδιο απαιτούνται σωρευτικά δαπάνες €98 εκατ. Φαίνεται ότι η πληροφόρηση που δόθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών ή/και την ΑΤΗΚ ήταν ελλιπής αφού ουσιαστικά η επένδυση παρουσιάστηκε ως έργο ενεργειακής κάλυψης των ιδίων αναγκών της ΑΤΗΚ. Ούτε και στον Προϋπολογισμό που είχε τεθεί ενώπιον της ΒτΑ και ψηφίστηκε σε νόμο δεν επεξηγήθηκε ότι επρόκειτο για είσοδο στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού.
Ως προς την επιλογή στρατηγικού συνεργάτη για τη δημιουργία νέου κέντρου δεδομένων (Data Center) στην Κύπρο, η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει τα ακόλουθα:
-Το ΔΣ της ΑΤΗΚ, ενώ αρχικά αποφάσισε ότι τα κριτήρια επιλογής του στρατηγικού συνεργάτη πρέπει να καθοριστούν με σαφήνεια και διαφάνεια, εντούτοις, οι μετέπειτα ενέργειες/αποφάσεις του καταδεικνύουν το εντελώς αντίθετο. Η απόφαση για συμπερίληψη συγκεκριμένης αλλοδαπής εταιρείας στη Φάση Γ του έργου, ενώ δεν περιλαμβανόταν στις 39 εταιρείες που εξετάστηκαν στη Φάση Α από τους συμβούλους, με την αιτιολογία ότι προσέγγισε την Αρχή, είναι απολύτως ατεκμηρίωτη και αδιαφανής, γεγονός το οποίο την καθιστά απαράδεκτη.
-Εταιρεία, αυτόκλητα ετοίμασε μελέτη βιωσιμότητας με την ίδια να αυτοπροσδιορίζεται ως συνεργάτης της ΑΤΗΚ, την υπέβαλε στην ΑΤΗΚ και αυτή άρχισε να την εξετάζει και να χρησιμοποιεί τη μελέτη βιωσιμότητας που ετοιμάστηκε κατ’ εντολή της εταιρείας. Η ΑΤΗΚ ανέφερε ότι η πρόθεση/πρόταση της εταιρείας δεν έγινε αποδεκτή.
Αναφορικά με την κατασκευή νέου υποθαλάσσιου καλωδιακού συστήματος με τον Λίβανο (CADMOS-2) η Ελεγκτική Υπηρεσία υποστηρίζει ότι η ΑΤΗΚ, κατά τη λήψη της απόφασης, δεν διασφάλισε πλήρως τα συμφέροντά της, αφού παρόλο που θα χρηματοδοτήσει 100% της κεφαλαιουχικής δαπάνης του CADMOS-2, ωστόσο, μόνο το 50% του συστήματος CADMOS-2 θα ανήκει στην ΑΤΗΚ.
Στα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης καταγράφονται και τα εξής:
♦ Η ΑΤΗΚ προωθεί αποσπασματικά θέματα/κεφάλαια που αφορούν στη μετεξέλιξη και αμοιβή του προσωπικού, χωρίς να έχει οριστικοποιηθεί/εγκριθεί ολοκληρωμένο πλαίσιο.
♦ Διαπιστώθηκαν αδυναμίες, ως προς τη συμμόρφωση με τις πρόνοιες των σχετικών Νόμων και Κανονισμών, που διέπουν τη ρύθμιση θεμάτων που σχετίζονται με το προσωπικό, καθώς και την αδειοδότηση Καταστημάτων και Σταθμών Βάσης Κινητής Τηλεφωνίας.
♦ Η ΑΤΗΚ δρομολογεί επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ χωρίς τη δέουσα μελέτη/αξιολόγηση της νομιμότητας, της σκοπιμότητας και της βιωσιμότητας των εν λόγω επενδύσεων.
♦ Με τις απευθείας αναθέσεις συμβάσεων παροχής υπηρεσιών και προμήθειας εξοπλισμών παραβιάζονται οι αρχές της ίσης μεταχείρισης, της μη διάκρισης και της διαφάνειας.
