«Αυτό που καταφέρνει η Cyta δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένο. Για να το πετύχουμε, δίνουμε καθημερινούς αγώνες -που δεν δίνουν οι ανταγωνιστές μας- για να ξεπεράσουμε αμέτρητα εμπόδια: αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο, απαρχαιωμένες νομοθεσίες και μια νοοτροπία δημοσίου που στην αγορά έχει ξεπεραστεί εδώ και δεκαετίες.
Αν θέλει το κράτος να έχει κι άλλους επιτυχημένους ημικρατικούς οργανισμούς και να συνεχίσει η Cyta να είναι επιτυχημένη, πρέπει να δει τους εμπορικούς ημικρατικούς διαφορετικά. Πρέπει να τους αναγνωρίσει νομικά και θεσμικά ως επιχειρήσεις που φέρνουν έσοδα και ως ουσιαστικό βραχίονα οικονομικής πολιτικής του κράτους. Δεν μπορεί μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών να αναμένεται να ξεπερνά συνεχώς διεθνείς ιδιωτικούς κολοσσούς, να είναι κερδοφόρα και να φέρνει μερίσματα εκατομμυρίων στο κράτος, αλλά την ίδια στιγμή να λειτουργεί ως μια επέκταση του δημοσίου».
Η Cyta είναι ο μόνος ημικρατικός οργανισμός που έδωσε με επιτυχία τη μάχη του ανταγωνισμού με τον ιδιωτικό τομέα, στέλνοντας το μήνυμα ότι «μπορεί και το κράτος». Πιστεύετε πως το παράδειγμα της Cyta μπορούν να ακολουθήσουν και άλλοι ημικρατικοί οργανισμοί; Η ΑΗΚ, ας πούμε;
Τα αποτελέσματα της Cyta τα τελευταία χρόνια όντως δίνουν ισχυρό μήνυμα ενός επιτυχημένου ημικρατικού οργανισμού αλλά κανένας δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις για την ευκολία του εγχειρήματος. Αυτό που καταφέρνει η Cyta δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένο. Για να το πετύχουμε, δίνουμε καθημερινούς αγώνες -που δεν δίνουν οι ανταγωνιστές μας- για να ξεπεράσουμε αμέτρητα εμπόδια: αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο, απαρχαιωμένες νομοθεσίες και μια νοοτροπία δημοσίου που στην αγορά έχει ξεπεραστεί εδώ και δεκαετίες.
Αν θέλει το κράτος να έχει κι άλλους επιτυχημένους ημικρατικούς οργανισμούς και να συνεχίσει η Cyta να είναι επιτυχημένη, πρέπει να δει τους εμπορικούς ημικρατικούς διαφορετικά. Πρέπει να τους αναγνωρίσει νομικά και θεσμικά ως επιχειρήσεις που φέρνουν έσοδα και ως ουσιαστικό βραχίονα οικονομικής πολιτικής του κράτους. Δεν μπορεί μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών να αναμένεται να ξεπερνά συνεχώς διεθνείς ιδιωτικούς κολοσσούς, να είναι κερδοφόρα και να φέρνει μερίσματα εκατομμυρίων στο κράτος, αλλά την ίδια στιγμή να λειτουργεί ως μια επέκταση του δημοσίου. Χρειάζεται πολιτική βούληση για τολμηρές κινήσεις, για να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο ημικρατικού οργανισμού για όλες τις κρατικές επιχειρήσεις που ασκούν εμπορική δραστηριότητα. Μόνο με αυτή την αναθεώρηση θα έχουμε σοβαρές πιθανότητες η επιτυχία των κρατικών επιχειρήσεων να είναι βιώσιμη.
Από τα οικονομικά αποτελέσματα του Οργανισμού διαπιστώσαμε ξανά ότι τα τελευταία αρκετά χρόνια ο οργανισμός καταγράφει συνεχείς αυξήσεις κερδοφορίας, κάθε χρόνο. Υπάρχουν περιθώρια, σε μια μικρή αγορά όπως η κυπριακή, με μεγάλο εσωτερικό και εξωτερικό ανταγωνισμό, να συνεχίσει η βελτίωση της κερδοφορίας; Υπάρχουν όρια για τη Cyta;
Το πολύ μικρό μέγεθος της κυπριακής αγοράς δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια για διαρκή ανάπτυξη και αύξηση της κερδοφορίας. Αυτό ισχύει για όλους τους παίκτες. Συνεπώς, μια επιχείρηση που θέλει να αναπτύσσεται και να παραμένει εύρωστη, χρειάζεται αυξημένη εγρήγορση και διορατικότητα για εξεύρεση νεών πηγών εσόδων, πέραν της παραδοσιακής αγοράς της.
Είναι θέμα επιβίωσης, η οποιαδήποτε επιχείρηση να έχει την ευελιξία και την ελευθερία κινήσεων στην εμπορική της δραστηριότητα, όταν εντοπίζει μια ευκαιρία να μπορεί ελεύθερα να την αξιοποιήσει. Αν δεν το κάνει, θα το κάνουν οι ανταγωνιστές της, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της δικής τους κερδοφορίας και ευρωστίας, με μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες για την επιχείρηση. Δυστυχώς, αυτή την στιγμή υπάρχουν πάρα πολλά όρια για τη Cyta, τα οποία θέτουν διάφοροι εξωγενείς παράγοντες και είναι θέμα χρόνου αυτά τα όρια να έχουν ουσιαστικές αρνητικές επιπτώσεις στην απόδοση της.
Έγινε αρκετή συζήτηση μέσα στον Μάρτιο -και συνεχίζεται- για τα όρια που έχει η Cyta στην επιχειρηματική της δραστηριότητα. Υποθέτουμε πως βιώσατε απογοήτευση όταν το Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε σε πρώτο βαθμό ότι η Cyta δεν μπορεί, εκ της νομοθεσίας που τη διέπει, να δραστηριοποιηθεί στην εγκατάσταση λογισμικού και έξυπνων μετρητών ηλεκτρισμού. Την ώρα που η νομοθεσία επιτρέπει στην ΑΗΚ να διατηρεί ιδιόκτητη μονάδα αφαλάτωσης, για εμπορική χρήση, κερδοφόρα μάλιστα. Χρειάζεται, πιστεύετε, να γίνουν αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο; Πρέπει και θέλει και θα καταφέρει η Cyta να επεκταθεί και σε άλλους τομείς, σε εμπορική βάση;
Τα τελευταία τριάντα χρόνια οι μετατοπίσεις του τηλεπικοινωνιακού τοπίου είναι σεισμικές και αλλεπάλληλες. Ο τομέας έχει ξεπεράσει τα παραδοσιακά του όρια και σήμερα, περιλαμβάνοντας μια εξαιρετικά δυναμική σύγκλιση τεχνολογιών, έχει εξελιχθεί σε αυτό που ξέρουμε ως ICT (Information & Communication Technology). Με άλλα λόγια, οι παραδοσιακοί πάροχοι τηλεπικοινωνιών σε όλο τον κόσμο εξελίσσονται σταδιακά σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών, χρηματο-οικονομικών υπηρεσιών, ενέργειας, κλπ.
Παρόλα αυτά, το θεσμικό πλαίσιο της Cyta παραμένει στη δεκαετία του 1960, με διαδικασίες που οδηγούν μέχρι το Υπουργικό Συμβούλιο ή τη Βουλή για να εγκρίνονται επενδύσεις και προσλήψεις και που αναπόφευκτα καταλήγουν να γίνονται πολιτικό θέμα.
Για εμάς, ο εκσυγχρονισμός αυτού του πλαισίου είναι θέμα επιβίωσης. Η ευρωστία της Cyta, για την οποία όλοι οι Κύπριοι αισθανόμαστε περήφανοι, εξαρτάται από την ικανότητά της να εξελίσσεται, να προσαρμόζεται και να αναπτύσσεται, ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει στους Κύπριους υπηρεσίες εφάμιλλες εκείνων που απολαμβάνουν οι πολίτες των προηγμένων χωρών. Αυτό πρέπει να το αντιληφθούν όλοι όσοι επιθυμούν να υπάρχουν όρια στους τομείς δραστηριοποίησης της Cyta. Αν θέλουμε η Cyta να έχει οικονομική ευρωστία και σε δέκα χρόνια από τώρα, πρέπει να της δώσουμε τη δυνατότητα να αξιοποιεί τα assets της – το πελατολόγιο, τα δεδομένα και τις υποδομές της, υιοθετώντας ένα ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων με πολλαπλά οφέλη για τη Cyta, τους πελάτες και το ίδιο το κράτος.
Όσον αφορά στη συγκεκριμένη απόφαση του Δικαστηρίου, την έχουμε ήδη εφεσιβάλει και θα αναμένουμε το αποτέλεσμα. Η δική μας ξεκάθαρη θέση είναι ότι ο υφιστάμενος νόμος ήδη διαθέτει στοιχεία που επιτρέπουν στη Cyta να δράσει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο δραστηριοτήτων.
Λέχθηκαν πολλά για την απόφασή σας να δραστηριοποιηθείτε στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, μέσω της Cyta Power. Είναι μια επιχειρηματική κίνηση ή θα περιοριστείτε στην αξιοποίηση των φωτοβολταϊκών για ιδιοκατανάλωση;
Το πολύ ψηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας είναι μια πραγματικότητα που επηρεάζει αρνητικά όλη την κοινωνία και την οικονομία της χώρας μας. Ακούμε συνεχώς ότι δεν έχουμε επιλογές, ότι υπάρχουν ελάχιστες εναλλακτικές λύσεις, ότι αργήσαμε και πρέπει να περιμένουμε κι άλλο για να πέσουν οι τιμές. Σίγουρα πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας για το πώς φτάσαμε μέχρι εδώ αλλά δεν πρέπει να μείνουμε στο παρελθόν.
Εμείς θεωρούμε καθήκον μας να ενημερώσουμε το κράτος για τις δυνατότητες που έχει η Cyta να συνεισφέρει ουσιαστικά στην επίλυση του προβλήματος αυτού και στην πτώση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Οι μελέτες των εξωτερικών οίκων δείχνουν ξεκάθαρα πως η Cyta διαθέτει πολλές δυνατότητες (πόρους, δίκτυο συνεργατών, συστήματα, call center) για να αμβλύνει το πρόβλημα. Εμείς έχουμε και την επιχειρηματική ετοιμότητα να εμπλακούμε στον τομέα της ενέργειας και αυτό υποδεικνύει η δημιουργία της θυγατρικής Cyta Power. Την ίδια στιγμή, θέτουμε τις υποδομές μας στη διάθεση του κράτους, που είναι ο ιδιοκτήτης μας, και το αναμένουμε να λάβει τις σχετικές αποφάσεις.
Το μόνο ανακοινώσιμο στο παρόν στάδιο είναι πως η Cyta προχωρά υπεύθυνα και με στρατηγικές επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, προς τη δική της ενεργειακή ανεξαρτησία. Το επιδιώκουμε για λόγους βιωσιμότητας: για μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος αλλά και για εξοικονόμηση των πόρων μας. Συγκεκριμένα, μέχρι το 2027 θέλουμε να είμαστε ενεργειακά αυτάρκεις με πράσινη ενέργεια.
Δηλώθηκε πρόσφατα από την Πρόεδρο του ΔΣ ότι η Cyta προχωρεί σε επικαιροποίηση της μελέτης για τη δημιουργία του Κέντρου Δεδομένων (Data Center), για το οποίο εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από αρκετές εταιρείες να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο. Περιγράψτε μας αυτό το έργο, τη σημασία και τις προοπτικές του και το τι πρέπει να αναμένουμε το επόμενο διάστημα ως προς την υλοποίηση του.
Δρομολογούμε τον σχεδιασμό ενός πράσινου Περιφερειακού Κέντρου Δεδομένων στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών. Θα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί κυπριακές και διεθνείς επιχειρήσεις, ενισχύοντας τον ρόλο της Κύπρου ως τηλεπικοινωνιακού κέντρου της περιοχής. Παράλληλα με την εμπορική του χρήση, θα σχεδιαστεί με προδιαγραφές για να φιλοξενήσει και τις κρατικές υποδομές. Σήμερα βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο καθορισμού για το ποιοι θα συμμετέχουν ως συνέταιροι της Cyta στο εταιρικό σχήμα, στο οποίο είναι προϋπόθεση ότι η Cyta θα έχει την πλειοψηφία των μετοχών.
Ποια αξιολογείτε εσείς ως τη σημαντικότερη επιτυχία της Cyta στα πέντε χρόνια που είστε στη θέση του ανώτατου εκτελεστικού διευθυντή;
Η σημαντικότερη επιτυχία της τελευταίας πενταετίας είναι ότι έχουμε εδραιωθεί στη συνείδηση των πελατών μας αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας, ως ένας οργανισμός τεχνολογίας, του οποίου η ποιότητα, η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα τού επιτρέπουν να συγκρίνεται ευνοϊκά με τους καλύτερους της Ευρώπης. Αυτό για εμένα είναι επίτευγμα που ανήκει στη Cyta και τον κόσμο της, ειδικά αν αναλογιστούμε το μέγεθος της κυπριακής αγοράς και το γεγονός ότι μιλάμε για ένα οργανισμό του δημοσίου.
Μια ακόμα σημαντική επιτυχία θεωρώ το γεγονός πως καταφέραμε να θεωρούμαστε από την κυπριακή Πολιτεία ως βασικός συνεργάτης της και βραχίονας της ψηφιακής μετάβασης της χώρας. Μια δύναμη θετικής αλλαγής, που μπορεί να ωθήσει κρατικό μηχανισμό, επιχειρήσεις και κοινωνία στην εξέλιξη και την πρόοδο.
Ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη Cyta σήμερα; Πώς μπορεί το κράτος, που είναι ο ιδιοκτήτης σας, να σας βοηθήσει;
Ξεκάθαρα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού μας πλαισίου, ώστε το απαρχαιωμένο μοντέλο ημικρατικού οργανισμού του 1960 να σταματήσει να μας περιορίζει. Να πάψει να λειτουργεί ως βαρίδι. Να μας επιτρέπει να σταθούμε με αξιώσεις σε ένα από τα πιο σκληρά ανταγωνιστικά περιβάλλοντα της εποχής μας, της τεχνολογίας.
Για αυτό ζητάμε σε όλους τους τόνους να εισακουστούμε, με τεκμήρια, λογική και σύνεση. Να μας δοθεί η ευελιξία που θα μας επιτρέψει να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες της εποχής, όπως αυτές αλλάζουν και διαμορφώνονται συνέχεια. Να είμαστε σε θέση να κάνουμε τουλάχιστον όσα κάνει και ο ανταγωνισμός, αλλιώς να μην περιμένουμε θαύματα.
Σε θεωρητικό επίπεδο, έχουμε συμπαράσταση από το κράτος, αλλά όταν φτάσει η ώρα των δύσκολων αποφάσεων, εκεί υπάρχει διαχρονικό πρόβλημα. Όταν έρχεται η στιγμή να διαφοροποιήσουμε τη Cyta από το υπόλοιπο δημόσιο, αρχίζουν οι αποσπασματικές συγκρίσεις, οι αντιδράσεις και ο φόβος της αλλαγής. Εκτός από μικρές εξαιρέσεις, οι προτάσεις για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις συνήθως καταλήγουν να μαζεύουν σκόνη σε διάφορα συρτάρια.
Έχοντας υπόψη τους διαχρονικούς δεσμούς της Cyta με την κυπριακή κοινωνία, πως αντιλαμβάνεστε τον ρόλο του οργανισμού ως συμμέτοχου στον κοινωνικό διάλογο;
Το μέγεθος του οργανισμού και η διείσδυση που έχει στην κυπριακή κοινωνία όλες αυτές τις δεκαετίες της ιστορίας του, κάνουν τον ρόλο του καθοριστικό. Το αναγνωρίζουμε και αναλαμβάνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί.
Για παράδειγμα, το πρώτο πράγμα που υπέγραψα ως CEO της Cyta το 2019 ήταν ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τη Διαφορετικότητα. Πέρσι, διορίσαμε Λειτουργό Ποικιλομορφίας, Ισότητας και Συμπερίληψης για να ηγηθεί μιας ομάδας στελεχών στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση σχετικής στρατηγικής και πολιτικών.
Οι αξίες της ισοτιμίας, της ποικιλομορφίας και της αποδοχής, είναι βαθιά μας πεποίθηση, δεν είναι λόγια του αέρα. Καθώς αυτές οι αρχές εδραιώνονται στις λειτουργίες της Cyta και επηρεάζουν εκατοντάδες οικογένειες στελεχών και πελατών μας, αναπόφευκτα αντηχούν και πέρα από τον Οργανισμό, γίνονται μέρος του κοινωνικού ιστού.
Πρόσφατα ολοκληρώσαμε τη σύνδεση των σπιτιών του παιδιού με τα δικαστήρια της Κύπρου, ώστε, μέσω ηλεκτρονικής κατάθεσης, τα παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης να μην αναγκάζονται να καταθέτουν στις δικαστικές αίθουσες αντιμέτωπα με τους κακοποιητές τους, αλλά να μπορούν να το κάνουν σε ένα περιβάλλον σωστά δομημένο για να τους προσφέρει στήριξη στις δύσκολες στιγμές που υποβάλλονται.
Ήταν μια δράση που έδωσε μεγάλη ικανοποίηση και περηφάνια, σε κάθε στέλεχος της Cyta. Ήταν από τις στιγμές που νιώσαμε ότι πραγματικά, η τεχνολογία υπάρχει για να υπηρετεί τον άνθρωπο.
Η θητεία σας συνδέθηκε με μία ανοδική πορεία του οργανισμού, η οποία αναγνωρίζεται από όλους. Πώς ήταν αυτά τα πέντε χρόνια για εσάς; Πώς βιώσατε αυτή την πολύ σημαντική πρόκληση για την επαγγελματική σας καριέρα;
Η καθολική αναγνώριση της θετικής πορείας μας είναι αυτό που με κάνει να έρχομαι κάθε μέρα στη δουλειά με χαμόγελο και θετική ενέργεια. Από την πρώτη μέρα ένιωσα το βάρος της ευθύνης να ανταποκριθώ στις προσδοκίες των συναδέλφων, των πελατών και της κοινωνίας. Η πίεση ήταν πολύ μεγάλη, δεν υπήρχε περίοδος χάριτος ή προσαρμογής, έπρεπε άμεσα να φέρουμε μετρήσιμα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα ήταν απαραίτητα για να ξαναπιστέψουμε στις δυνάμεις μας και να εμπνευστούμε, για να πετύχουμε πιο ψηλούς στόχους από ποτέ.
Μέσα στη Cyta, δεν ένιωσα ποτέ ότι ήμουν μόνος ή αδύνατος. Ήμουν πάντα τυχερός που είχα δίπλα μου αξιόλογους συναδέλφους, με τους οποίους ξεπεράσαμε εμπόδια, προβλήματα και απογοητεύσεις. Τα 10 χρόνια υλοποίησης οπτικών ινών έγιναν 3, το γρηγορότερο δίκτυο της Κύπρου έγινε το γρηγορότερο δίκτυο της Ευρώπης και η Κύπρος από ψηφιακός ουραγός, το 2025 θα γίνει η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θα έχει 100% κάλυψη οπτικών ινών και 5G. Και ο τρόπος με τον οποίο τα πετυχαίνουμε όλα αυτά έχει τη δική του σημασία.
Γιατί, πέρα από τα επιχειρηματικά και τεχνολογικά μας επιτεύγματα, με πλήρη επίγνωση του κοινωνικού μας ρόλου, λειτουργούμε ως δύναμη θετικής αλλαγής για τη χώρα και τους ανθρώπους της.
Για αυτόν ειδικά τον λόγο, είμαι διπλά περήφανος για ό,τι έχουμε πετύχει τα τελευταία πέντε χρόνια. Χωρίς αμφιβολία, η Cyta αποτελεί το επιστέγασμα της επαγγελματικής μου καριέρας.
