Πολλές, διαφορετικές και σε αρκετές περιπτώσεις συγκρουόμενες απόψεις έλαβε η ΡΑΕΚ, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που οργάνωσε μέσα στον Μάιο -έως 3 Ιουνίου) επί του προσχεδίου απόφασής της για να μειωθεί η τιμή που εξασφαλίζουν από την ΑΗΚ μερικές επιχειρήσεις ΑΠΕ για την ηλεκτρική ενέργεια που της πωλούν. Σύμφωνα με το προσχέδιο απόφασης της ΡΑΕΚ, η τιμή πρέπει να μειωθεί από το ύψος του εκάστοτε κόστους αποφυγής (κόστος καυσίμου της ΑΗΚ, το οποίο σήμερα είναι περίπου 20 σεντ την κιλοβατώρα) στα 11 σεντ την κιλοβατώρα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΠτΔ: Θα φορολογηθούν υπερκέρδη φωτοβολταϊκών
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ενώ σύνδεσμοι επιχειρηματιών στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ή ευρύτερα της ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΕΑΠΕΚ, ΣΣΑΑΗ, Σύνδεσμος Μεγάλων Καταναλωτών Ηλεκτρικής Ενέργειας), όπως επίσης το ΚΕΒΕ, συμφωνούν με την εν λόγω απόφαση της ΡΑΕΚ (το ΚΕΒΕ για την ακρίβεια αναφέρει πως «δεν ενίσταται»), αναγνωρίζοντας την ύπαρξη απροσδόκητων κερδών για τους ιδιώτες παραγωγούς, η συντριπτική πλειοψηφία των παραγωγών από ΑΠΕ που συμμετείχαν στη διαβούλευση εκπροσωπώντας τις εταιρείες τους τάσσονται εναντίον της απόφασης της ΡΑΕΚ και την προειδοποιούν μάλιστα, άμεσα ή έμμεσα, με λήψη νομικών μέτρων εναντίον της.
Η Bioland Promithia Ltd (ιδιώτης αδειοδοτημένος προμηθευτής) δεν διαφωνεί με την απόφαση της ΡΑΕΚ. Δεν συμμετείχαν όμως στη διαβούλευση θυγατρικές του ομίλου Bioland που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και οι οποίες συνολικά παράγουν το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας από ΑΠΕ, σύμφωνα με την πρόσφατη επιστολή του Γενικού Ελεγκτή στη ΡΑΕΚ.
Θετικά βλέπει την απόφαση της ρυθμιστικής αρχής και το ΕΤΕΚ, ενώ η ΑΗΚ Προμήθεια και ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών ζητούν όπως η απόφαση καλύψει οριζόντια την παραγωγή από ΑΠΕ και όχι μόνο μια μερίδα τέτοιων παραγωγών, ώστε να μειωθούν τα απροσδόκητα κέρδη όλων των επιχειρήσεων από ΑΠΕ και να αυξηθεί σημαντικά το όφελος προς τον καταναλωτή.
Το αποτέλεσμα της δημόσιας διαβούλευσης της ΡΑΕΚ είναι αναρτημένο από την Παρασκευή στην ιστοσελίδα της Αρχής.
Γιατί οριζόντια μείωση
Ειδικότερα, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών υποβάλλει εισήγηση να εφαρμοστεί για όλες τις επιχειρήσεις ΑΠΕ η προκαταρκτική απόφαση της ΡΑΕΚ για θέσπιση ανώτατης τιμής αγοράς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Θεωρεί, ωστόσο, ότι αντί στα 11 σεντ την κιλοβατώρα, η μέγιστη τιμή που θα μπορούν να πωλούν οι ΑΠΕ πρέπει να είναι 8-9 σεντ την κιλοβατώρα. Ο σύνδεσμος ζητά επίσης όπως επιβληθεί ανάλογη έκτακτη εισφορά και για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού (διμερή συμβόλαια), αφού επωφελούνται των ψηλών τιμών και οι παραγωγοί αυτής της κατηγορίας. Σε άλλο σημείο, εισηγείται όπως το όφελος που θα έχει η ΑΗΚ από τη μείωση της τιμής αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ μεταφερθεί στους καταναλωτές, μέσω μειωμένων διατιμήσεων ρεύματος και ζητά να προστεθεί συγκεκριμένη πρόνοια στην τελική ρυθμιστική απόφαση.
Ειδικά για την ανάγκη οριζόντιας εφαρμογής μιας ανώτατης τιμής για την αγορά ενέργειας από ΑΠΕ, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών αναφέρει πως «δεν μπορεί να κατανοήσει γιατί ο περιορισμός των απροσδόκητων κερδών περιορίζεται στις εγκαταστάσεις ΑΠΕ κάτω από μόνο ένα σχέδιο (σ.σ. εκείνο του 2017-18), ενώ στην πραγματικότητα «από την αύξηση του κόστους αποφυγής επωφελούνται όλες οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ». Ο σύνδεσμος εννοεί μεταξύ άλλων τα συστήματα ΑΠΕ που εδώ και χρόνια πληρώνονται μέσω προκαθορισμένης ταρίφας με πολυετή συμβόλαια (με τιμή πολύ πιο ψηλή και από το σημερινό κόστος καυσίμου της ΑΗΚ!) Σύμφωνα με τον σύνδεσμο, αν ισχύσει η περιοριστική -μη επαρκής- ρύθμιση που προτείνει η ΡΑΕΚ, θα καλύψει μόνο το 1/4 της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ (με όφελος στους καταναλωτές 10 εκατ. ευρώ ετησίως), ενώ με τη δική του εισήγηση καλύπτεται πλήρως η παραγωγή και τετραπλασιάζονται τα έσοδα υπέρ των καταναλωτών (40 εκατ. ευρώ ετησίως), με δυνατότητα μείωσης έως και 3% στους λογαριασμούς (0.89 σεντ την κιλοβατώρα).
Και η ΑΗΚ Προμήθεια οριζόντια
Παραπλήσιες με εκείνες του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών είναι κάποιες βασικές απόψεις που εξέφρασε κατά τη διαβούλευση η ΑΗΚ Προμήθεια. Υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι η μέγιστη τιμή αγοράς από ΑΠΕ πρέπει να εφαρμοστεί οριζόντια, για όλη την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, είτε αγοράζεται από την ΑΗΚ στο ύψος του κόστους αποφυγής, είτε πωλείται στη μεταβατική ρύθμιση. Ειδικά για τη μεταβατική ρύθμιση, προτείνεται η τροποποίηση των σχετικών κανονισμών, ώστε να επιβάλλεται έκτακτη εισφορά των παραγωγών από ΑΠΕ, η οποία θα μπορούσε να καθοριστεί στο ύψος της διαφοράς μεταξύ του εκάστοτε κόστους αποφυγής και της μέγιστης τιμής που θα καθοριστεί, μείον 1 σεντ την κιλοβατώρα. Η έκτακτη εισφορά πρέπει, σύμφωνα με την ΑΗΚ Προμήθεια, να επιστρέφεται με κάποιο τρόπο στους καταναλωτές. Η ΑΗΚ Προμήθεια προτείνει επίσης τη μείωση των διατιμήσεων της ΑΗΚ, εφόσον η μέγιστη τιμή αγοράς από ΑΠΕ ισχύσει οριζόντια.
Σε άλλο σημείο, η ΑΗΚ Προμήθεια υποστηρίζει ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ είναι αναποτελεσματική, καθώς, όπως αναλύει εκτενώς, ωθεί τους παραγωγούς που πωλούν ενέργεια στην ΑΗΚ να προσχωρήσουν στη μεταβατική ρύθμιση (διμερή συμβόλαια) και να συνεχίσουν (χωρίς να υπογράψουν συμβόλαια με προμηθευτές), με κάποιο τρόπο, να έχουν έσοδα πολύ πέραν των 11 σεντ την κιλοβατώρα.
Οι ενστάσεις των ιδιωτών παραγωγών και η προειδοποίηση προς τη ΡΑΕΚ για νομικά μέτρα
Λόγω έλλειψης επαρκούς χώρου δεν μπορούσε να γίνει σήμερα εκτενής παράθεση των ενστάσεων ιδιωτών παραγωγών στο προσχέδιο απόφασης της ΡΑΕΚ για μείωση των απροσδόκητων κερδών των παραγωγών από ΑΠΕ. Σε γενικές γραμμές αναφέρουμε πως οι πλείστοι παραγωγοί που συμμετείχαν, εκ μέρους των εταιρειών τους, στη διαβούλευση υποστηρίζουν πως η πρόθεση της ΡΑΕΚ είναι αντισυνταγματική, αντίκειται στην εσωτερική νομοθεσία αλλά και στο ενωσιακό κεκτημένο, πλήττει την αξιοπιστία του κράτους (με το οποίο υπέγραψαν συμφωνίες που τώρα θέλει να ανατρέψει επικαλούμενο την ενεργειακή κρίση) και προειδοποιούν με λήψη νομικών μέτρων.
Ένας παραγωγός (Μέμνων Παπαγεωργίου) υποστηρίζει επιπρόσθετα πως το μοντέλο ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού που θα εφαρμοστεί είναι περίπλοκο και θα αποδεικτεί δαπανηρό για όλους, περιλαμβανομένων των καταναλωτών, και εισηγείται το σύστημα single buyer (με ιδιώτες παραγωγούς και αγοραστή την ΑΗΚ), μέχρι τη διασύνδεση της Κύπρου με ηλεκτρικό καλώδιο ή όταν εγκατασταθούν επαρκή συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ.
Άλλοι ιδιώτες παραγωγοί διερωτούνται α) αν το κόστος αποφυγής έπεφτε π.χ. στα 4 σεντ την κιλοβατώρα θα παρενέβαινε η ΡΑΕΚ για να μην χρεοκοπήσουν οι παραγωγοί;, β) γιατί προωθείται τώρα η επιβολή ανώτατης τιμής πώλησης της ενέργειας από ΑΠΕ, ενώ παλαιότερα, όταν οι επίδοξοι παραγωγοί ζητούσαν καθορισμό κατώτατης τιμής αγοράς για να μπορέσουν να δανειοδοτηθούν από τράπεζες οι αρμόδιοι είχαν απορρίψει το αίτημά τους;, γ) γιατί δεν καταγράφεται στο προσχέδιο της απόφασης το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της οροφής στην τιμή αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και, αντίθετα, αφήνεται να νοηθεί ότι θα ισχύει επ’ αόριστον;
Στη δημόσια διαβούλευση που οργάνωσε η ΡΑΕΚ συμμετείχε και το γραφείο Ανδρέας Αγγελίδης ΔΕΠΕ, το οποίο αντιλαμβανόμαστε εκπροσωπεί επηρεαζόμενη εταιρεία, που επίσης συμμετείχε στη διαβούλευση. Σύμφωνα με το εν λόγω δικηγορικό γραφείο, ο καθορισμός μέγιστης τιμής αγοράς από ΑΠΕ παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, παραβιάζει τα άρθρα 35, 25, 26 και 28 του συντάγματος και εσφαλμένα και/ή υπό πλάνη γίνεται από τη ΡΑΕΚ επίκληση στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2022.
Υπενθυμίζουμε ότι η ΡΑΕΚ έχει οργανώσει δημόσια διαβούλευση και για δεύτερο προσχέδιο ρυθμιστικής της απόφασης, με την οποία γνωστοποιεί πως δεν θα εγκρίνει άλλες άδειες ΑΠΕ προς την ΑΗΚ και ότι η σχετική πρόθεση θα επανεξετάζεται ετησίως.
