Μια αποτίμηση των ενεργειών στις οποίες προέβη έως τώρα η Κυπριακή Δημοκρατία και κυρίως όσων καλείται να προωθήσει και να αξιοποιήσει τάχιστα

Η Κύπρια οικονομολόγος, Φοίβη Κουντούρη, καθηγήτρια πανεπιστήμιου στην Ελλάδα, ειδική στην αειφόρο ανάπτυξη και επικεφαλής του παγκόσμιου κλιματικού κόμβου του UN SDSN (ΚΟΜΒΟΣ) ετοιμάζεται να συμμετάσχει στην επικείμενη COP28 (Παγκόσμια Σύνοδος για την κλιματική κρίση, Ντουμπάι, 30 Νοεμβρίου – 12 Δεκεμβρίου 2023) και μιλά στο Forbes για τα βήματα που καλείται να κάνει η Κύπρος προς την πράσινη μετάβαση. Απαντά σε ερωτήσεις για το κόστος των πράσινων πολιτικών που εφαρμόζονται, τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη από αυτές και το επείγον της αντιμετώπισης των αιτιών που επιδεινώνουν την κλιματική κρίση.

Η Φοίβη Κουντούρη, καθηγήτρια περιβαλλοντικών οικονομικών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τιμήθηκε τον Μάρτιο του 2023 με το αριστείο των θετικών επιστημών 2023, για τη συμβολή της στην πρόοδο της επιστήμης του θαλάσσιου περιβάλλοντος, από τον πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, Μιχαήλ- Κωνσταντίνο Σταθόπουλο. Όπως επισημαίνει, ο δρόμος προς την πράσινη μετάβαση κρύβει προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα που διαθέτει και να βάλει γερές βάσεις, ισορροπώντας μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικονομικής ανάπτυξης. Τα μακροπρόθεσμα οφέλη μπορούν να αντισταθμίσουν σημαντικά τις αρχικές δαπάνες, φτάνει να γίνουν οι απαραίτητοι σχεδιασμοί και –το κυριότερο- να υλοποιηθούν.

Η πράσινη μετάβαση χαρακτηρίστηκε ως μια σωτήρια πολιτική για το περιβάλλον. Έγιναν, όμως, ενδελεχείς μελέτες για το οικονομικό κόστος που θα έχει και κυρίως για το ποιος θα το καταβάλει;

Καταρχάς, η επιτάχυνση των προσπαθειών για μείωση των εκπομπών και την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης είναι το ένα από τα τέσσερα βασικά θέματα της ατζέντας της επικείμενης COP28, στην οποία θα συμμετέχω ενεργά ως επικεφαλής του Παγκόσμιου Κλιματικού Κόμβου του UN SDSN (Κόμβος), τον οποίο έχω την τιμή να διευθύνω. Οι οικονομικές επιπτώσεις της πράσινης μετάβασης είναι πολυδιάστατες. Πράγματι, οι αρχικές επενδύσεις είναι σημαντικές και περιλαμβάνουν την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τις ενεργειακά αποδοτικές υποδομές και την ενσωμάτωση βιώσιμων τεχνολογιών. Αυτά τα αρχικά σταθερά κόστη μπορούν να επιβαρύνουν τους βραχυπρόθεσμους προϋπολογισμούς, αλλά πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα των μακροπρόθεσμων οικονομικών, περιβαλλοντικών και υγειονομικών οφελών.

Η έρευνα μας στον Κόμβο δείχνει ότι τα μακροπρόθεσμα οφέλη μπορούν να αντισταθμίσουν σημαντικά τις αρχικές δαπάνες. Αυτά περιλαμβάνουν μειωμένο λειτουργικό ενεργειακό κόστος, μειωμένη οικονομική ζημία από την κλιματική αλλαγή και εξοικονόμηση δαπανών υγειονομικής περίθαλψης λόγω λιγότερης έκθεσης του πληθυσμού σε ρύπανση. Επιπλέον, η μετάβαση δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας σε καινοτόμους τομείς και προωθεί την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Η οικονομική ευθύνη για αυτή τη μετάβαση είναι πολυεπίπεδη και περιλαμβάνει ένα μείγμα από δημόσια χρηματοδότηση, ιδιωτικές επενδύσεις και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα πράσινα ομόλογα και η εμπορία άνθρακα (EU ETS). Επίσης, οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα είναι ζωτικής σημασίας, γιατί αξιοποιούνται τα πλεονεκτήματα και των δύο τομέων. Τέλος, οι κυβερνήσεις μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην κινητοποίηση πόρων, παρέχοντας κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις.

Έχετε συγκεκριμένα στοιχεία για την Κύπρο; Ποιο θα είναι το οικονομικό κόστος για να καταφέρει να πετύχει την απανθρακοποίηση που επιθυμεί;

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2023 δείχνει ότι η Κύπρος, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο για έως και το 85% των ενεργειακών αναγκών της και με περιορισμένες συνεισφορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βρίσκεται σχετικά πίσω, όσον αφορά την πράσινη μετάβαση της.

Για να αντιμετωπιστεί όμως αυτό το φαινόμενο, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προτείνει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό περιλαμβάνει τη διάθεση 89 εκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και 100 εκατομμυρίων ευρώ για το έργο EuroAsia Interconnector, που συνδέει την Κύπρο με το δίκτυο της ΕΕ. Αυτή η σύνδεση είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας. Επιπλέον, 87 εκατομμύρια ευρώ προορίζονται για τη βιώσιμη κινητικότητα και την προώθηση ηλεκτρικών οχημάτων, συμβάλλοντας στις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών. Η συνολική άμεση οικονομική δαπάνη του Σχεδίου ανέρχεται σε 276 εκατομμύρια ευρώ, αν και ευρύτερες αναβαθμίσεις του δικτύου και συστημικές μεταρρυθμίσεις ενδέχεται να κλιμακώσουν το κόστος.

A general view of the sunset through the Eastern Mangrove National Park in Abu Dhabi, United Arab Emirates, June 5, 2023. United Arab Emirates mangroves combat climate change, providing diverse ecosystem, wildlife, and recreational grounds. REUTERS/Rula Rouhana/File Photo

Ήδη η Κύπρος επιβαρύνεται με 300 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, με αποτέλεσμα πολλοί να βλέπουν με καχυποψία την όλη διαδικασία. Είναι αναγκαίες αυτές οι πολιτικές, ειδικά σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες, όπως αυτές που βιώνουμε σήμερα;

Η ετήσια επένδυση ύψους €300 εκατομμυρίων της Κύπρου σε δικαιώματα εκπομπών, εν μέσω των γενικότερων οικονομικών προκλήσεων, είναι ένα σύνθετο ζήτημα, καθώς οι περιβαλλοντικοί στόχοι πρέπει να ενσωματωθούν στην οικονομική πραγματικότητα. Στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, η δέσμευση αυτή είναι κάτι περισσότερο από κανονιστική αναγκαιότητα και αποτελεί μια στρατηγική κίνηση προς ένα βιώσιμο μέλλον.

Αυτή η συμμετοχή, όχι μόνο ενθαρρύνει τη μείωση των εκπομπών και την υιοθέτηση καθαρότερων τεχνολογιών, αλλά ευθυγραμμίζεται επίσης με τις παγκόσμιες προσπάθειες απαλλαγής από τον άνθρακα. Η επένδυση αυτή αναμένεται να μειώσει την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα στο μέλλον, ενισχύοντας έτσι την ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα, στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή μετάβαση. Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία έχει επίσης δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης, προωθώντας τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τομείς όπως οι κατασκευές και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, το σημαντικό κόστος των 300 εκατομμυρίων ευρώ εγείρει ανησυχίες σχετικά με την οικονομική πίεση και την ανταγωνιστικότητα.

Είναι εφικτό να υλοποιηθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050; Και το λέω αυτό γιατί ήδη εκφράζονται αρκετές αμφιβολίες για τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί.

Η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, με βάση την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη συμφωνία του Παρισιού, αποτελεί τεράστια αλλά εφικτή πρόκληση. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια, καθώς οι τρέχουσες προβλέψεις του ΟΗΕ δείχνουν πιθανή αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 11% έως το 2030, σε σύγκριση με το 2010, σε πλήρη αντίθεση με την απαιτούμενη μείωση κατά 45% για τη διατήρηση του ορίου αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου.

Τα κενά αυτά αναγνωρίζονται και πρέπει να αναληφθεί πιο αποφασιστική δράση, κυρίως από τους πιο σημαντικούς ρυπαντές, οι οποίοι οφείλουν να ενισχύσουν τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές τους (NDC) και να υιοθετήσουν άμεσα μέτρα μείωσης των εκπομπών. Σε αυτό το πλαίσιο, αναπτύσσουμε και προωθούμε ολιστικές στρατηγικές απαλλαγής από τον άνθρακα, που περιλαμβάνουν τους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της χρήσης γης, απαραίτητοι για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων. Τονίζουμε, επίσης, τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας, καθώς η επίτευξη του στόχου για το 2050 απαιτεί συλλογική προσπάθεια που εκτείνεται πέρα από τη βελτίωση των πολιτικών και περιλαμβάνει κλιμακωτές αλλά εφαρμόσιμες λύσεις και για αυτό συμβάλλουμε στη διασύνδεση της επιστημονικής γνώσης με την πολιτική δράση.

A solar panel park and wind turbines are seen in Geldermalsen, Netherlands June 28, 2023. REUTERS/Piroschka van de Wouw/File Photo

Πώς επηρεάζει η αειφορία και η πράσινη ανάπτυξη την απασχόληση και την κοινωνική ευημερία;

Στην Κύπρο, όπως και σε κάθε χώρα, η πράσινη ανάπτυξη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την κοινωνική ευημερία και απαιτεί μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικονομικής ανάπτυξης. Οι τρέχουσες πρακτικές παραγωγής, ιδίως οι υψηλές εκπομπές ρύπων, θέτουν προκλήσεις βιωσιμότητας για τις μελλοντικές γενιές.

Ωστόσο, η μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας δεν είναι η λύση, καθώς θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την απασχόληση και την κοινωνική πρόνοια. Ως Κόμβος, μελετούμε καινοτόμες λύσεις που στηρίζουν τις οικονομικές δραστηριότητες, προωθώντας παράλληλα πιο πράσινες πρακτικές. Το δυναμικό της Κύπρου σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδίως ηλιακής και αιολικής, δεδομένου του γεωγραφικού της πλεονεκτήματος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Σε αντίθεση με ορισμένες χώρες της Βόρειας Ευρώπης, η εστίαση της Κύπρου σε εναλλακτικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας.

Η στροφή προς την πράσινη ανάπτυξη δεν γίνεται απαραίτητα σε βάρος των θέσεων εργασίας ή της κοινωνικής ευημερίας. Η υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών παραγωγής σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας και η προώθηση βιώσιμων μεθόδων σε παραδοσιακούς τομείς, όπως η γεωργία, μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ή διατήρηση των υφιστάμενων, μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού.

Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που θα ευθυγραμμίζει τις οικονομικές προσπάθειες με τους περιβαλλοντικούς στόχους μέσω τεχνολογίας αιχμής, αποδοτικής χρήσης πόρων και βιώσιμων πρακτικών, όχι μόνο προωθεί τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την κοινωνική πρόνοια, αλλά και καλλιεργεί μια φιλική προς το περιβάλλον κοινωνία. Επενδύοντας σε αυτές τις βιώσιμες στρατηγικές, η Κύπρος μπορεί να αναπτύξει μια ισχυρή οικονομία που όχι μόνο διασφαλίζει αλλά και βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών της.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα οικονομικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να υιοθετήσουν πράσινες πρακτικές;

Η μετάβαση σε πράσινες πρακτικές είναι απαραίτητη σε όλα τα επίπεδα από τις κυβερνήσεις έως τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, αυτή η μετατόπιση αντιμετωπίζει συχνά σημαντικά οικονομικά εμπόδια.

Το κύριο εμπόδιο είναι οι σημαντικές αρχικές επενδύσεις που απαιτούνται για πράσινες τεχνολογίες και πρακτικές. Αυτό περιλαμβάνει το κόστος που συνδέεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες και τις βιώσιμες υποδομές, το οποίο μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η πρόκλησή τους επιδεινώνεται από την περιορισμένη ικανότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα να αξιολογεί τους κινδύνους και τα οφέλη των πράσινων επενδύσεων, καθώς και από την πρόσθετη οικονομική πίεση από τις υποχρεωτικές Εκθέσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας.

Ένα άλλο ζήτημα αφορά την αβεβαιότητα γύρω από την απόδοση των επενδύσεων σε πράσινες τεχνολογίες, η οποία θέτει τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις σε δύσκολη θέση να πρέπει να επιδείξουν βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, επιδιώκοντας παράλληλα τη μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Η πρόκληση αυτή εντείνεται περαιτέρω από την έλλειψη τυποποιημένων περιβαλλοντικών κανονισμών, οδηγώντας σε διστακτικό επενδυτικό κλίμα.

Για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια, απαιτείται συνδυασμός ολοκληρωμένων παρεμβάσεων πολιτικής, καινοτόμων οικονομικών κινήτρων και ισχυρών συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Ως Κόμβος, διαθέτουμε μοντέλα μεικτής χρηματοδότησης που συνδυάζουν δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, μειώνοντας το αρχικό κόστος και τους κινδύνους.

Επίσης, ένα σαφές και συνεπές κανονιστικό πλαίσιο είναι απαραίτητο προκειμένου να δημιουργηθεί στις επιχειρήσεις ένα κλίμα εμπιστοσύνης και να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες εμπιστοσύνης και να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες.

Τέλος, η έμφαση στα μακροπρόθεσμα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη των βιώσιμων πρακτικών είναι ζωτικής σημασίας. Η ανάδειξη των δυνατοτήτων εξοικονόμησης κόστους, βιωσιμότητας των πόρων και νέων οικονομικών ευκαιριών μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ευρύτερης αποδοχής και εφαρμογής των πράσινων πρακτικών.

Μπορείτε να μας εισηγηθείτε τρεις περιβαλλοντικές πρακτικές που πρέπει να υιοθετήσει άμεσα η Κύπρος;

Η Κύπρος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να επωφεληθεί από στοχευμένες περιβαλλοντικές στρατηγικές, δεδομένων των γεωγραφικών και κλιματικών συνθηκών της. Τρεις βασικές δράσεις μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές προόδους:

Πρώτον, η Κύπρος πρέπει να μεταβεί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, το συντομότερο δυνατό. Το άφθονο φως του ήλιου του νησιού καθιστά τα ηλιακά φωτοβολταϊκά συστήματα ιδιαίτερα αποτελεσματικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, η αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας μπορεί να διαφοροποιήσει το ενεργειακό μείγμα.

Δεύτερον, η αντιμετώπιση της ευαλωτότητας της Κύπρου στην ξηρασία και τη λειψυδρία είναι κρίσιμης σημασίας. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση τεχνολογιών εξοικονόμησης νερού, τη βελτίωση της αποδοτικότητας της γεωργικής άρδευσης και την ενίσχυση των υποδομών ύδρευσης.

Τρίτον, η Κύπρος πρέπει να βελτιώσει τη διαχείριση των αποβλήτων της δίνοντας προτεραιότητα στη μείωση, την ανακύκλωση και την υιοθέτηση μιας κυκλικής οικονομίας. Η εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων ανακύκλωσης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μπορεί να μειώσει σημαντικά τα απόβλητα υγειονομικής ταφής. Το μοντέλο κυκλικής οικονομίας, το οποίο ελαχιστοποιεί τα απόβλητα και μεγιστοποιεί την επαναχρησιμοποίηση των πόρων, προσφέρει τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά οφέλη.

Υιοθετώντας αυτές τις πρωτοβουλίες, η Κύπρος μπορεί να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, συμβάλλοντας στην παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της εξάντλησης των πόρων. Οι στρατηγικές αυτές όχι μόνο αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες περιβαλλοντικές προκλήσεις, αλλά και ενισχύουν τη συνολική οικονομική και κοινωνική ευημερία του νησιού, αποδεικνύοντας τη συνέργεια των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Πόσο αποδοτικές θεωρείτε πως είναι οι πολιτικές επιπρόσθετης φορολόγησης των καυσίμων, γνωστές ως πράσινες φορολογίες, για τη μείωση της χρήσης άνθρακα στις μεταφορές;

Ειδικά σε χώρες όπως η Κύπρος, που οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες ή μη λειτουργικές. Οι λεγόμενοι «πράσινοι» φόροι, όπως και η πρόσθετη φορολογία καυσίμων, χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις μεταφορές, αλλά η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων δημόσιων μεταφορών. Σε μέρη όπως η Κύπρος, όπου οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι αναποτελεσματικές, ο αντίκτυπος αυτών των φόρων απαιτεί προσεκτική εξέταση.

Ο βασικός στόχος των περιβαλλοντικών φόρων που σχετίζονται με τα καύσιμα είναι να παρέχουν κίνητρα για μετάβαση από τα ιδιωτικά οχήματα σε πιο βιώσιμες μεθόδους μεταφοράς. Ωστόσο, στην περίπτωση της Κύπρου, η απουσία ενός ισχυρού συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών θέτει υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής.

Κατά συνέπεια, οι καταναλωτές, ιδίως εκείνοι που είναι οικονομικά ευάλωτοι, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αυξημένες οικονομικές επιβαρύνσεις χωρίς βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, οδηγώντας σε άδικες επιπτώσεις, παρά σε επιθυμητές αλλαγές συμπεριφοράς προς τη βιωσιμότητα. Επιπλέον, η εφαρμογή πράσινων φόρων χωρίς ένα καλά ανεπτυγμένο δίκτυο δημόσιων μεταφορών μπορεί να δημιουργήσει ανησυχίες για την κοινωνική ισότητα, επηρεάζοντας δυσανάλογα τις ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος. Αυτό το σενάριο μπορεί να υπονομεύσει τους περιβαλλοντικούς στόχους των φόρων.

Ως Κόμβος, υποστηρίζουμε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Πιστεύουμε ότι οι πράσινοι φόροι πρέπει να ενσωματωθούν σε μια ευρύτερη στρατηγική, που να περιλαμβάνει σημαντικές επενδύσεις σε βιώσιμες, αποτελεσματικές και προσβάσιμες δημόσιες συγκοινωνίες. Για να είναι, όμως, αυτή η μετάβαση δίκαιη και αποτελεσματική, προτείνουμε επίσης στοχευμένες επιδοτήσεις ή εκπτώσεις για τη μείωση της οικονομικής πίεσης στους ευάλωτους πληθυσμούς, διασφαλίζοντας μια δίκαιη και αποτελεσματική στροφή προς πράσινες πρακτικές.

Σε ποιο βαθμό είναι αναστρέψιμες οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης; Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην παγκόσμια οικονομία και την ασφάλεια;

Η αναστροφή των συνεπειών της κλιματικής κρίσης αποτελεί πολύπλευρη πρόκληση.

Ενώ μπορούμε να μετριάσουμε ή να προσαρμοστούμε σε ορισμένες επιπτώσεις, άλλες, ιδίως εκείνες που επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα και ορισμένες αλλαγές στο οικοσύστημα, μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες. Ως εκ τούτου, η επείγουσα και αποτελεσματική δράση είναι ζωτικής σημασίας για την ελαχιστοποίηση περαιτέρω ζημιών και την προσαρμογή στις συνεχιζόμενες αλλαγές.

Η κλιματική κρίση εκτείνεται πέρα από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες και μπορεί να απειλήσει ακόμα και την παγκόσμια ειρήνη, την ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα. Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν για την κλιμάκωση των κινδύνων συγκρούσεων λόγω γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι ξηρασίες και οι πλημμύρες, οι οποίες εντείνουν τις απειλές για την ανθρώπινη ασφάλεια, όπως η λειψυδρία και η έλλειψη τροφίμων. Αυτό οδηγεί σε μετανάστευση, ανταγωνισμό μεταξύ κρατών ως προς τους πόρους και αυξημένες περιφερειακές εντάσεις.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) επισημαίνει τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες απεικονίζονται στα αποτελέσματα των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και στην αυξημένη συχνότητα και ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων που διαταράσσουν την επισιτιστική ασφάλεια και την ασφάλεια των υδάτων. Αλλά και το American Security Project απηχεί αυτή την αντίληψη, αναγνωρίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να επιδεινώσει την αστάθεια σε ήδη τεταμένες περιοχές. Από οικονομική άποψη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνωρίζει την κλιματική αλλαγή ως παγκόσμια εξωτερικότητα, θέτοντας ιδιαίτερα σε κίνδυνο τη σταθερότητα των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος και επηρεάζοντας τα πάντα, από τη γεωργία έως τις υποδομές και την υγεία.

Ως Παγκόσμιος Κόμβος για το Κλίμα, υποστηρίζουμε ολοκληρωμένες λύσεις, που περιλαμβάνουν τόσο στρατηγικές μετριασμού όσο και προσαρμογής, περιλαμβανομένης της προώθησης βιώσιμων οικονομικών πρακτικών, της επένδυσης σε ανθεκτικές υποδομές και της ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας.

Από το περιοδικό Forbes Νοεμβρίου