ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ/ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Με στοιχεία που καταδεικνύουν τις παραβιάσεις των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, θα προσέλθει στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, κατά τη συζήτηση για την Ουκρανία ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προτίθεται να θέσει ενώπιον των άλλων ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λίστα με στοιχεία που αφορούν παραβιάσεις των ευρωπαϊκών αποφάσεων και στις οποίες φαίνεται να έχει εμπλοκή και η Τουρκία. Ανάλογα στοιχεία είχε παρουσιάσει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, και κατά το πρόσφατο ταξίδι του στο Κίεβο, στη συνάντηση με τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το τελευταίο που διεξάγεται πριν η Κύπρος αναλάβει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι’ αυτό και οι συζητήσεις που θα έχει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα είναι υπό το φως της εξάμηνης Προεδρίας και για ενίσχυση του συντονισμού με τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων και Ευρωπαίων εταίρων, στο πλαίσιο της προώθησης της ευρωπαϊκής ατζέντας και των μεγάλων στρατηγικών στόχων της Ένωσης, οι οποίοι αποτελούν μέρος και των προτεραιοτήτων της κυπριακής Προεδρίας.

Πριν από την έναρξη της συνόδου, ο ΠτΔ θα συμμετάσχει σε συνάντηση ομονοούντων κρατών για το μεταναστευτικό. Ενώ προηγουμένως θα παραστεί σε σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Κυριαρχεί και πάλι το θέμα Ουκρανίας

Στο επίκεντρο είναι η χρηματοδοτική στήριξη της Ουκρανίας για τη διετία 2026 – 27 και ο στόχος να επιτευχθεί συμφωνία των 27 εταίρων. Η Ουγγαρία διαφωνεί με την επιλογή του κοινού δανεισμού. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στο δάνειο αποζημιώσεων, χρησιμοποιώντας τα ταμειακά υπόλοιπα των «δεσμευμένων» περιουσιακών στοιχείων της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, με χρήση ειδικού άρθρου που απαιτεί ειδική πλειοψηφία και όχι ομοφωνία.

Η ανανέωση των κυρώσεων κατά Ρωσίας θα διατηρεί δεσμευμένα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ωσότου η Ρωσία να αποζημιώσει την Ουκρανία και κατ’ επέκταση αυτή να αποπληρώσει το δάνειο προς την Ε.Ε., ώστε να μη χρειαστεί τα κράτη-μέλη να καταβάλουν τις εγγυήσεις. Για την επιλογή του δανείου αποζημιώσεων αρκετά κράτη διατηρούν επιφυλάξεις.

Η πλειοψηφία των κρατών θέλουν να στείλουν μηνύματα συνέχισης της υποστήριξης της Ουκρανίας και της πίεσης προς τη Ρωσία για να τερματίσει τις επιθέσεις της, με την προσοχή παράλληλα στραμμένη στις προσπάθειες για ειρήνευση.

Πολιτική συζήτηση για τη διεύρυνση

Αναμένεται πολιτική συζήτηση υπό το φως της έγκρισης των συμπερασμάτων στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων. Η πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, Ουκρανία και Μολδαβία, η σχέση με την Τουρκία αποτελούν πτυχές του θέματος της διεύρυνσης, που αναμένεται να απασχολήσουν την πολιτική συζήτηση, στη βάση και της έγκρισης των Συμπερασμάτων για τη Διεύρυνση που έγινε από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων.

Αυτό που κρατά η Λευκωσία σ’ ό,τι αφορά την Τουρκία, είναι πως στέλνονται ισχυρά μηνύματα σε σχέση με το Κυπριακό. Όπως ήδη γράψαμε, η Ε.Ε. χαιρετίζει τον διορισμό προσωπικής απεσταλμένης του Γ.Γ. των Η.Ε. και επαναδιατυπώνεται η ετοιμότητα της Ε.Ε. «να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, υποστηρίζοντας όλα τα στάδια, υπό την αιγίδα των Η.Ε., με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχει στη διάθεσή της». Σημαντικό στοιχείο είναι η ετοιμότητα του Συμβουλίου να συνεργαστεί στενά με τον ειδικό απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο.

Γεωοικονομία και ανταγωνιστικότητα

Αναμένεται να είναι ψηλά στην ατζέντα, με τους θεσμούς να ζητούν μια στρατηγική προσέγγιση των εταίρων. Υπάρχουν σημαντικές πιέσεις που υφίσταται η Ε.Ε., κυρίως από Κίνα και ΗΠΑ. Ζητήματα μεγάλης σημασίας για τα κράτη-μέλη είναι η ενίσχυση της στρατηγικής ανθεκτικότητας και αυτονομίας της Ε.Ε., η ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητάς της, του διεθνούς ρόλου και των εμπορικών της σχέσεων. Θα γίνει συζήτηση για μείωση της εξάρτησης της Ε.Ε. από την Κίνα και ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας στη σκιά των νέων συνθηκών που δημιουργούνται στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο

Αναμένεται η συζήτηση στο πρώτο ολοκληρωμένο προσχέδιο του Διαπραγματευτικού Πλαισίου – Negotiating Box για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028 – 2034. Το προσχέδιο περιλαμβάνει όλες τις ενότητες και πυλώνες. Τα πλείστα κράτη-μέλη έχουν εκφράσει στήριξη στον στόχο για πολιτική συμφωνία ως το τέλος του 2026. Το Πολυετές αποτελεί τον σημαντικότερο φάκελο της κυπριακής Προεδρίας, η οποία θα ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για το επόμενο εξάμηνο.

Στόχος της κυπριακής Προεδρίας η προώθηση των διαπραγματεύσεων για επίτευξη προόδου σε όλους τους πυλώνες του και να παραδώσει ένα ώριμο διαπραγματευτικό πλαίσιο, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις προσκλήσεις και ανάγκες της Ένωσης και των κρατών-μελών της. Πολλές πτυχές προβληματίζουν τα κράτη-μέλη και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, όπως το θέμα των εσόδων των ιδίων πόρων που ενισχύει η πρόταση της Επιτροπής με εισαγωγή νέων ίδιων πόρων, ο ρόλος και η σημασία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και Πολιτικής Συνοχής, η κατανομή των κονδυλίων και ο ρόλος των περιφερειών, η γεωγραφική κατανομή στο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, ο τρόπος υλοποίησης του πυλώνα του Πολυετούς υπό τον τίτλο Παγκόσμια Ευρώπη, που προνοεί και για στήριξη της Ουκρανίας.

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση για ΠΔΠ με ριζικές αλλαγές στη δομή, στο μέγεθος, στον τρόπο χρηματοδότησής του (με την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων) αλλά και στις πολιτικές προτεραιότητες του επόμενου ΠΔΠ, δίνοντας έμφαση σε: ανταγωνιστικότητα, στρατηγική αυτονομία, θωράκιση της άμυνας και της ασφάλειας, αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, ενίσχυση της στήριξης της Ουκρανίας, αποπληρωμή των δανείων του Next Generation EU.

Έχουν διαφανεί σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών σε καθοριστικές επιμέρους πτυχές του προϋπολογισμού, τόσο από πλευράς αρχιτεκτονικής και ιεράρχησης των προτεραιοτήτων (στις οποίες κατανέμονται και επενδύονται οι ευρωπαϊκοί πόροι), όσο και από πλευράς εσόδων, δηλαδή χρηματοδότησης του νέου προϋπολογισμού. Το μέγεθος του νέου ΠΔΠ, ανέρχεται στα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές.