Την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη και τη σχέση του με την Κίρκη, την Αντίκλεια, την Καλυψώ και την Πηνελόπη, πραγματεύεται η συγγραφέας Άρτεμις Ευαγόρου, στο νέο της βιβλίο «Η σκιά του Οδυσσέα», που είναι γραμμένο στην κυπριακή διάλεκτο. Πρόκειται για μια εναλλακτική προσέγγιση του ομηρικού έπους που στρέφει τον φακό στις ηρωίδες- γυναίκες, καθώς ο αναγνώστης ακολουθεί έναν Οδυσσέα που ανακαλύπτει, απορρίπτει και υιοθετεί νέες πτυχές του εαυτού του.
– Πού πέφτει η σκιά του Οδυσσέα; Εξαρτάται ποια πλευρά της σκιάς επιλέγει κανείς να εξερευνήσει. Αν πρόκειται για το σκοτάδι που κρύβεται μέσα στον Οδυσσέα, τότε η σκιά πέφτει σε όλους όσοι έπεσαν θύματά της οργής του, της βίαιης συμπεριφοράς του καθώς και των μηχανορραφιών του. Η σκιά όμως ταυτόχρονα πέφτει και στον ίδιο τον Οδυσσέα. Ένας λαμπρός και χαρισματικός άνθρωπος σαν κι αυτόν, του οποίου η φήμη προηγείται, μαστίζεται από το βάρος των απαιτήσεων και των προσδοκιών, τόσο των άλλων όσο και του εαυτού του. Ο Οδυσσέας είναι ένας πολυδιάστατος χαρακτήρας και ήθελα η πολυδιάστατη έννοια της σκιάς να μπορέσει να αποδώσει ακριβώς αυτό, σε συμβολικό επίπεδο.
– Πιστεύεις ότι είναι οι γυναίκες ηρωίδες που έκαναν το ταξίδι προς την Ιθάκη μυθικό; Πιστεύω ότι ο μύθος, αλλά και ο κάθε χαρακτήρας, είτε γυναικείος είτε αντρικός, στο αρχικό οικοδόμημα της Ομηρικής Οδύσσειας πληρούσε έναν ρόλο και σκοπό. Ο καθένας τους συμβόλιζε κάποια αξία, κάποια ηθική αρχή καθώς και παραδείγματα προς αποφυγήν. Ήταν λίγο- πολύ ένα «αρχιτεκτονικό σχέδιο» του Ομήρου προς την αυτοπραγμάτωση. Στο δικό μου οικοδόμημα, δεν χρησιμοποιώ τους χαρακτήρες ως οχήματα ή συμβολισμούς για κάτι άλλο. Ήθελα τρισδιάστατους ανθρώπους με αγωνίες, επιθυμίες, ελαττώματα και φοβίες, οι οποίοι -όπως όλοι μας- καλούνται σε κάποια φάση να κάνουν ορισμένες επιλογές που αναπόφευκτα επηρεάζουν τη ροή της ιστορίας τους.
– Αισθάνεσαι ότι ο μόνος δρόμος για την επιστροφή στο ανθρώπινο είναι μέσω της αποκαθήλωσης του ιδανικού; Οπωσδήποτε. Πιστεύω ότι η προσκόλληση στο ιδανικό μάς κρατά μακριά από το ανθρώπινο, μάς εμποδίζει να το κατανοήσουμε, να το αποδεχτούμε και να το αγαπήσουμε. Η ανθρώπινη φύση είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα, αγνή και πανέμορφη, άσχημη και τρομακτική, σκοτεινή και βίαια, τρυφερή και φωτεινή. Όσο προβάλλουμε, υπερδιαφημίζουμε, και στοχεύουμε στο ιδανικό, τόσο πιο λίγο χώρο κάνουμε σε όλα τα κομμάτια μας να συνυπάρξουν χωρίς ντροπή, σε αρμονία.
– Τι θα ήμασταν χωρίς μύθους και τέρατα; Η κάθε εποχή έχει ανάγκη από μύθους, ήρωες, τέρατα κι όπως εύστοχα μάς υπέδειξε και ο Καβάφης, Βαρβάρους. Πρωτίστως γιατί χωρίς όλα αυτά η ζωή φαντάζει πεζή και άγευστη και το νόημά της θολό κι απόμακρο. Αν αφαιρέσεις όλα αυτά, τι απομένει; Ίσως αυτό που απομένει να είναι η ουσία, μια απογυμνωμένη αλήθεια, χωρίς φρου- φρου κι αρώματα. Όμως για να λειτουργήσει μια κοινωνία, χρειάζεται πολλά περισσότερα από την ουσία. Η ουσία δεν είναι αρκετά δυνατή για να εμπνεύσει, ούτε να κρατήσει έναν λαό ενωμένο, συσπειρωμένο και περήφανο. Οι άνθρωποι χρειάζονται τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο τις «αφηγήσεις» τους, οι οποίες θα μπορέσουν να λειτουργήσουν σαν φάρος ή σαν πυξίδα που θα τους καθοδηγήσει σε μια ξεκάθαρη πορεία. Με άλλα λόγια, η ζωή είναι πιο εύκολη και πιο «ευανάγνωστη» όταν υπάρχουν σ’ αυτήν ήρωες, μύθοι και «τέρατα».
– Τι σημαίνει για σένα το να γράφεις στην κυπριακή διάλεκτο; Δεν αποτελεί κάποια προσωπική επανάσταση, ή κάποιου είδους δήλωση ενάντια στην Κοινή Ελληνική. Για μένα απλά σημαίνει ελευθερία έκφρασης και αμεσότητα. Σημαίνει ότι οι εικόνες, οι μυρωδιές, οι ήχοι και τα συναισθήματα, μπορούν να μεταφερθούν στον αναγνώστη όπως ακριβώς αυτά κατοικούν στο μυαλό μου και τη ψυχή μου, χωρίς ενδιάμεσους εκφραστικούς φραγμούς.
