Σε μια περιοχή της Ινδίας όπου μόνο το 36% των κοριτσιών έχουν μία στοιχειώδη μόρφωση, η εκπαίδευση των γυναικών αποτελεί στόχο πρωταρχικής σημασίας. Τον στόχο αυτό θέλει να εξυπηρετήσει το σχολείο αυτό στη μέση της ερήμου Thar, σχεδιασμένο από μία γυναίκα, την Diana Kellogg.
Το Ρατζαστάν (που σημαίνει Γη των Βασιλέων) είναι μια από τις μεγαλύτερες πολιτείες της Ινδίας, κάπου στα βορειοδυτικά της χώρας. Καλύπτει 342.239 τετραγωνικά χιλιόμετρα (10,4% της Ινδίας) με μια μεγάλη έκταση να αποτελεί έρημο. Την έρημο Thar. Στην έρημο αυτή, κτίσθηκε το Σχολείο Κοριτσιών Rajkumari Ratnavati, με στόχο την ενίσχυση της θέσης των γυναικών. Στην περιοχή, ο γυναικείος αλφαβητισμός αγγίζει μόλις το 36%. Το υπόλοιπο 64% είναι αναλφάβητες και ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Με στόχο την απάμβλυνση του προβλήματος, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός CITTA ανέθεσε στην Αμερικανίδα αρχιτέκτονα Diana Kellogg, να σχεδιάσει ένα σχολείο θηλέων που θα μπορεί να δεχτεί 400 περίπου κορίτσια, από το νηπιαγωγείο έως το γυμνάσιο. Το σχολείο είναι το πρώτο σε ένα συγκρότημα τριών κτιρίων γνωστό ως Κέντρο GYAAN, το οποίο θα εμπεριέχει επίσης έναν εκθεσιακό χώρο, βιβλιοθήκη, χώρο παραστάσεων και μουσείο, καθώς και ένα άλλο κτίριο όπου ντόπιοι τεχνίτες θα διδάσκουν τεχνικές υφαντικής και κεντητικής. Το Κέντρο θα εκπαιδεύσει και θα ενδυναμώσει τις γυναίκες, βοηθώντας τις να αποκτήσουν οικονομική ανεξαρτησία για τις ίδιες, τις οικογένειες και τις κοινότητές τους.
Δεδομένου ότι το Κέντρο έχει σχεδιαστεί από μία γυναίκα για γυναίκες, η Kellogg εξέτασε γυναικεία σύμβολα σε διαφορετικούς πολιτισμούς, με το οβάλ να αντιπροσωπεύει τη δύναμη της θηλυκότητας και του απείρου. Επίσης, το ελλειπτικό αποτύπωμα του σχολείου απηχεί τις καμπυλόγραμμες οχυρώσεις της πόλης. Κάποτε η πόλη Jaisalmer, με την οποία συνορεύει, αποτελούσε εμπορικό κέντρο, γνωστή ως η “Χρυσή Πόλη”, χάρη στην κίτρινη αρχιτεκτονική από ψαμμίτη, στην οποία περιλαμβάνεται και μία μεγάλη ακρόπολη στην κορυφή ενός λόφου που στηρίζεται από 99 προμαχώνες σε σχήμα οβάλ.
Η ανέγερση του σχολείου βασίστηκε σε παραδοσιακές τεχνικές και υλικά του τόπου. Είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από ψαμμίτη που δουλεύτηκε από ντόπιους τεχνίτες. Για την αρχιτέκτονα ήταν ζωτικής σημασίας να συμπεριλάβει την κοινότητα σε ένα κτίριο φτιαγμένο για την κοινότητα. Επίσης, η χρήση τοπικού υλικού βοήθησε στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, ενώ ταυτόχρονα ο ψαμμίτης συνδυάζεται αρμονικά με το τοπίο της ερήμου.
Πυρήνας της δομής του σχολείου είναι μια μεγάλη αυλή σε σχήμα οβάλ όπου ανοίγονται όλες οι αίθουσες διδασκαλίας. Ελικοειδής διάδρομοι συνδέουν τις αίθουσες, ενώ μία σκάλα και μία παρακείμενη ράμπα οδηγούν στην οροφή η οποία είναι προσβάσιμη για τα κορίτσια. Περιτριγυρισμένη από «τρύπια» στηθαία παραπέμπει στα «jallis», που παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν για να κρύβουν τις γυναίκες. Ο χώρος αυτός φιλοξενεί παιχνίδια για άσκηση και ψυχαγωγία, ενώ μεγάλο μέρος είναι επενδυμένο με ηλιακούς συλλέκτες που τροφοδοτούν το κτίριο με ενέργεια για φωτισμό και ψύξη με ανεμιστήρες ως μέρος του βιώσιμου σχεδιασμού του κτιρίου. Άλλες πτυχές βιωσιμότητας περιλαμβάνουν τον προσανατολισμό του, ο οποίος μεγιστοποιεί τον αέρα που επικρατεί και κρατά μακριά τις ακτίδες του ήλιου, όσο γίνεται περισσότερο. Επίσης, η ελλειπτική του μορφή, σχεδιάστηκε για να δημιουργήσει ένα ψυκτικό πάνελ ροής του αέρα, ενώ το κέλυφος με τον τρόπο που δομήθηκε κρατά τη θερμότητα έξω. Ακόμα μία βιώσιμη τεχνική είναι η συλλογή του βρόχινου νερού με παραδοσιακές μεθόδους.
Ελεύθερα 9.4.2023
