Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που μέσα από τις 580 σελίδες του καταγράφει τα δραματικά γεγονότα της Ελλάδας στον 20ό αιώνα είναι το μυθιστόρημα του Δημήτρη Καραγιάννη «η σκόνη του πιάνου». Μέσα από τις μνήμες και τα βιώματα μιας ηλικιωμένης γυναίκας, ο αναγνώστης παρακολουθεί τα σημαντικά και συγχρόνως τραγικά γεγονότα που σφράγισαν τη νεότερη ιστορία της χώρας. Η Δανάη, μαθήτρια ακόμα, θα ζήσει τη δικτατορία του Μεταξά και, καθώς κυλούν τα χρόνια, θα βιώσει τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, τη γερμανική εισβολή και κατοχή και την Αντίσταση. Στη συνέχεια θα ζήσει την απελευθέρωση, τα δραματικά γεγονότα του Δεκέμβρη του 1944 και τον Εμφύλιο που ακολούθησε. Θα υπάρξει ακόμα μάρτυρας στρατοδικείων, εκτελέσεων και εξοριών στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, μέχρι τη Χούντα του 1967, το Πολυτεχνείο και την τραγωδία της Κύπρου.
– Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψετε το μυθιστόρημα «Η σκόνη του πιάνου»; Αφορμή για το μυθιστόρημα αυτό ήταν μια επιστολή της γιαγιάς μου που απευθυνόταν στην κόρη της, στη μητέρα μου, την οποία βρήκα μετά τον θάνατο της μητέρας μου. Η επιστολή αυτή έχει γραφτεί λίγες ώρες πριν πεθάνει η γιαγιά μου τον Οκτώβριο του 1941, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα. Με την επιστολή αυτή αποχαιρετάει την κόρη της.
– Ποιες ιστορικές περιόδους κάλυψε η έρευνά σας και ποιες άλλες ήταν οι πηγές σας; Χρονολογικά το μυθιστόρημα ξεκινάει από την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά, συνεχίζεται με τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, την Κατοχή, την Αντίσταση, τα Δεκεμβριανά του 1945, τον Εμφύλιο και τη μετεμφυλιακή περίοδο, τη Χούντα του 1967, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, την κυπριακή τραγωδία και τη Μεταπολίτευση. Καλύπτει μια περίοδο πενήντα και πλέον χρόνων. Πηγές μου ήταν ο Τύπος της κάθε εποχής, μαρτυρίες των πρωταγωνιστών, και βέβαια ιστορικά ντοκουμέντα.
– Μεγαλώσατε σε μια γειτονιά της Αθήνας όπου έμεναν πρόσφυγες από τη Σμύρνη. Η συναναστροφή σας με προσφυγόπουλα επηρέασε το συγγραφικό σας έργο; Ασφαλώς και με επηρέασε, ο προσφυγικός συνοικισμός του Πολυγώνου στην Κυψέλη υπήρχε από το 1923 ως το 1968. Πολλά παιδιά προσφύγων ήταν φίλοι μου και συμμαθητές μου. Ο καθένας από αυτούς είχε τη δική του ιστορία, που πολλές φορές ήταν τραγική.
– Σε προηγούμενα βιβλία σας, όπως και σ’ αυτό, ασχολείστε με τη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου. Τι σας παρακινεί να επανέρχεστε σ’ αυτή την ταραγμένη περίοδο; Νομίζω ότι ολόκληρος ο 20ός αιώνας ήταν, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, ένας ταραγμένος αιώνας αλλά συνάμα και ένδοξος. Ιδιαίτερα οι γενιές της πρώτης και της δεύτερης δεκαετίας του βίωσαν πάρα πολλά και οφείλουμε όλοι μας να τις μνημονεύουμε.
– Πιστεύετε ότι μέσα από τη λογοτεχνία μπορούμε να προσεγγίσουμε ευκολότερα την Ιστορία; Την Ιστορία πρέπει πάντα να την προσεγγίζουμε αντικειμενικά, ανεξάρτητα από τις ερμηνείες που δίνει ο καθένας από μας. Η λογοτεχνία βοηθάει ουσιαστικά τον αναγνώστη να αντιληφθεί την ιστορική πραγματικότητα μέσα από μια ενδιαφέρουσα μυθοπλασία, η οποία όμως οφείλει να ακολουθεί πιστά την ιστορική πραγματικότητα.
- Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Καραγιάννη «Η σκόνη του πιάνου» παρουσιάζεται απόψε Τρίτη 23 Μαΐου στις 8μ.μ. στο Θέατρο Ένα από τη δημοσιογράφο Ραλλή Παπαγεωργίου. Αποσπάσματα θα διαβάσει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βαρνάβας Κυριαζής.
