«Bedtime Story» του Ναντάβ Ζέλνερ, «Cluster» του Έντουαρντ Κλουγκ και «The Big Crying» του Μάρκο Γκέκε από το NDT2. 

Αν αυτό που έκανε τα ματάκια μας να γυαλίζουν και το δερματάκι μας να ριγεί ήταν το αναπτυξιακό σκέλος του Nederlands Dans Theatre, φανταστείτε να βλέπαμε και την κύρια ομάδα. Αυτή που ιδρύθηκε το 1959 στη Χάγη και εργοδοτεί σήμερα 28 κορυφαίους ερμηνευτές σύγχρονου χορού στον κόσμο. Όμως οι τρεις καθηλωτικές χορογραφίες, με τις οποίες χάσαμε τον έλεγχο του σαγονιού, ήταν από το NDT2 που ιδρύθηκε το 1978 υπό τον μεγάλο Τσέχο χορογράφο Γίρι Κιλιάν με σκοπό να τροφοδοτεί το παραγωγικότατο Χοροθέατρο της Ολλανδίας με νέα ταλέντα.

Για την ακρίβεια, προετοιμάζει για το μεγάλο βήμα ανερχόμενους και προσφάτως αποφοιτήσαντες χορευτές σε τριετείς κύκλους, εξοικειώνοντάς τους με το αισθητικό και τεχνικό γλωσσολόγιο του NDT και καλλιεργώντας την καλλιτεχνική τους προσωπικότητα μέσα από εντατικές και απαιτητικές δημιουργικές συνεργασίες.

Το NDT2 απέκτησε με τα χρόνια τη δική του, αυτόφωτη δυναμική,  εξασφαλίζοντας τις υπηρεσίες χορογράφων από το «πάνω ράφι», όπως του Ισραηλινού Ναντάβ Ζέλνερ, του Ρουμάνου Έντουαρντ Κλουγκ και του Γερμανού Μάρκο Γκέκε, τη δουλειά των οποίων απολαύσαμε στην Κύπρο. Έχει το δικό του, πολυποίκιλο ρεπερτόριο κι ένα πυκνό πρόγραμμα περιοδειών. Αποτολμώντας μια υπερβολική παρομοίωση, θα έλεγα ότι ήταν σαν να βλέπαμε τη δεύτερη ομάδα του Άγιαξ (ή της… Ντεν Χαγκ, γεωγραφικώς ακριβέστερα) σε μια αλησμόνητη, υψηλού επιπέδου ποδοσφαιρική παράσταση και να διερωτόμαστε πόσο καλύτερα θα έπαιζε η πρώτη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έντουαρντ Κλουγκ: Η ομορφιά βρίσκεται στην αναζήτηση της ομορφιάς

Στην Κύπρο λοιπόν είδαμε τους 14 από τους 18 χορευτές που διαθέτει το «ρόστερ» του NDT2 για τη σεζόν 2022-23, ηλικίας από 20 μέχρι 24 ετών και προερχόμενους από διάφορα σημεία του πλανήτη: πέντε Ολλανδοί, τέσσερις Αμερικανοί, δύο Ιταλοί, ένας Βρετανός, ένας Πορτογάλος, μία Ταϊβανέζα. Είναι να απορεί κανείς αν πέρα από το αυτονόητο σφρίγος, την αλκή και την ευκαμψία των νιάτων έπαιξε ρόλο στο εντυπωσιακό αποτέλεσμα η φλόγα, η φιλοδοξία και η άγνοια κινδύνου. Το σίγουρο είναι ότι η σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας δοξάστηκε όχι από υποσχόμενους και φερέλπιδες, αλλά από ήδη «ψημένους», μαγνητιστικούς επαγγελματίες με την ικανότητα να ανταποκριθούν με παροιμιώδη αυτοπεποίθηση και τεχνική αρτιότητα σε διαφορετικής υφής και φιλοσοφίας έργα, στο ίδιο τριπλό πρόγραμμα.

Δεν δόθηκε κανένα χρονικό περιθώριο προσαρμογής του ανεξοικείωτου βλέμματος των θεατών στα νέα δεδομένα, καθώς το πρώτο έργο, το «Bedtime Story» του Ναντάβ Ζέλνερ, κεραυνοβόλησε την πλατεία με τον ρυθμό, το νεύρο και το μπρίο του. Θεματικά, σημείο εκκίνησης είναι η φευγαλέα στιγμή μεταξύ ύπνου και αφύπνισης. Με όχημα μελωδίες από την Εγγύς Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η ομάδα ερμήνευσε σε πλήρη σύνθεση ένα άρτιο χορογραφικό δημιούργημα που ισορροπούσε με άνεση ανάμεσα στο λαϊκότροπο, το ethnic και το εικονοκλαστικό. Είχε την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τις αθλητικές και πνευματικές της αρετές και την επιδεκτικότητά της στη χρήση ενός λεξιλογίου που καταδεικνύει τη ρέουσα τεχνική και την προβοκατόρικη απλότητα του δημιουργού. 

 

Μετά από το πρώτο εικοσάλεπτο διάλειμμα, το ρεμβαστικό και ιλιγγιώδες στιλ του Ζέλνερ παρέδωσε τη σκυτάλη στο πιο λυρικό και εικονιστικό σύμπαν του Κλουγκ. Μπορεί το «Cluster» να ξεκίνησε από λευκή κόλλα, εντούτοις εξελίχθηκε σ’ ένα αμέριστα συγκροτημένο, κινούμενο ανθρώπινο τοπίο. Ερμηνευμένο από ένα εξαμελές άγημα της ομάδας, ήταν το μόνο που βασίστηκε σε πρωτότυπη μουσική σύνθεση. Το ατμοσφαιρικό και ηλεκτρονικό μελωδικό τοπίο του Σλοβένου συνθέτη Μίλκο Λάζαρ αντάμωνε σε κάθε λεπτομέρεια το όραμα του χορογράφου. Κινήσεις εμπνευσμένες από το κλασικό μπαλέτο μέχρι κι από βιντεοπαιχνίδια, καλά μελετημένες, οικείες και εκλεπτυσμένες, ανέπτυσσαν τις συνθήκες μιας επί σκηνής γεωμετρίας. 

 

Η ποίηση συναντά την αρμονία, καθώς οι έξι ερμηνευτές κινούνται συνολικά και επί μέρους, παρατεταγμένοι στη λογική μαθηματικής δομής. Η τυχαιότητα συναντά τον κανόνα, η ακρότητα το μέτρο, ο αναβρασμός την τάξη, απελευθερώνοντας στη σκηνή ένα ανθρώπινο καλειδοσκόπιο. Τορνευτές αφηγήσεις και απρόβλεπτες βεβαιότητες ξεπηδούν μέσα από τους εναλλασσόμενους σχηματισμούς, που ενίοτε θυμίζουν φράκταλ, κρυσταλλικά συσσωματώματα ή πυραμίδες.

Σαφώς πιο μελαγχολικό και γνοφερό είναι το τρίτο κομμάτι της περιοδεύουσας κασετίνας, το «The Big Crying» του Μάρκο Γκέκε. Με το κοινό να έχει ήδη λιγωθεί από την ποιότητα των δύο προηγούμενων έργων, το σύνολο της ομάδας επέστρεψε στη σκηνή πένθιμα ντυμένο για να εκτελέσει τη διανοητική άσκηση και τη συναισθηματική διαχείριση του χορογράφου σχετικά με τον θάνατο του πατέρα του. Ένα πολυδαίδαλο κινησιολογικό οικοδόμημα, σε σκούρο φόντο και με κύρια βάση μουντά τραγούδια και διασκευές της Τόρι Έιμος. Σημείο αναφοράς είναι μια ανυψωμένη φλόγα στην αρχή και το τέλος, που παραπέμπει αλληγορικά στην κάψα της απώλειας, το δέος της νοσταλγίας, αλλά και την πύρινη λαχτάρα της ζωής. 

 

Οι κινήσεις και οι συσπάσεις των ερμηνευτών μοιάζουν σύνθετες, αλλά ταυτόχρονα και τόσο γήινες και οικείες. Με αναφορές στη γενετήσια ορμή, η ελεγειακή χορογραφία υμνεί το διπλό μεγαλείο του θανάτου και του έρωτα. Συγχρονισμένες μαριονετίστικες κινήσεις συνόλου, υποσυνόλων και σόλο εκλύουν έναν μαύρο ερωτισμό οδηγώντας σε μια αμφιλεγόμενη ζώνη συναισθηματικής φόρτισης και αποφόρτισης. Η ψυχοπλακωτική μουσική φρέναρε την εκστατική εμπειρία, αλλά κατά κάποιον τρόπο ευνοούσε το συναπάντημα λυγμού και πειρασμού, ματαιότητας και παγιότητας- κάτι σαν το λαϊτμοτίφ της ανθρώπινης ύπαρξης.

* Επιτέλους, ένας χριστιανός μετακίνησε στο πλάι εκείνα τα κερατένια ηχεία στο χείλος της σκηνής, που έκοβαν τη θέα στα δρώμενα, ειδικά στους θεατές των κοντινών σειρών. Καιρός να φύγουν τελείως από το οπτικό πεδίο του κοινού, είμαι σίγουρος ότι μια πιο εργονομική τοποθέτησή τους δεν απαιτεί γνώσεις πυρηνικής φυσικής.

Ελεύθερα, 2.10.2022