Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας

Δισεκατομμύρια πουλιά πεθαίνουν κάθε χρόνο προσκρούοντας στα κτήρια των πόλεων των οποίων τα υλικά με τα οποία είναι φτιαγμένα δεν είναι ευδιάκριτα για τα πτηνά. Κι οι φωνές που λένε ότι κάτι πρέπει να γίνει, πληθαίνουν με αποτέλεσμα διάφορες πόλεις να εισάγουν μέτρα.

Τις τελευταίες δεκαετίες το γυαλί επικράτησε στην αρχιτεκτονική, κυρίως των μεγάλων πόλεων. Τα πουλιά ωστόσο δεν… παρακολουθούν τα σύγχρονα ρεύματα αρχιτεκτονικής, με αποτέλεσμα να αποδεκατίζονται σε πτήσεις θανάτου πάνω σε ψηλά κτήρια. Μελέτη με τίτλο «Παρακμή της Πτηνοπανίδας της Βόρειας Αμερικής», αποδίδει το 29% της μείωσης του πληθυσμού των πτηνών στη Βόρεια Αμερική στην αρχιτεκτονική, ενώ για το υπόλοιπο ποσοστό ευθύνονται η κλιματική αλλαγή και η απώλεια φυσικών οικοτόπων και θηραμάτων. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα αποδημητικά.

Η Νέα Υόρκη θεωρείται ως η πιο επικίνδυνη πόλη για τα πουλιά. Κι όλο και πιο πολλοί οικολόγοι, ακτιβιστές, ακόμα και αρχιτέκτονες ζητούν όπως ληφθούν μέτρα. «Χρειαζόμαστε νομοθεσία ευρείας κλίμακας που να απαιτεί όπως τα κτίρια είναι φιλικά προς τα πτηνά», δήλωσε η Κέιτλιν Πάρκινς, οικολόγος που κάνει εκστρατεία για τη μείωση των θανάτων πτηνών στη Νέα Υόρκη, όπου υπολογίζεται πως σκοτώνονται ένα δισεκατομμύριο πουλιά τον χρόνο.

Η ευαισθητοποίηση για τις συγκρούσεις πουλιών στα κτήρια κατάφερε να εισαχθεί το 2019, στη Νέα Υόρκη νομοθεσία με οικοδομικούς κώδικες για ασφαλέστερες για τα πουλιά κατασκευές. Σύμφωνα με την εν λόγω νομοθεσία, οι επιφάνειες των νέων γυάλινων κτιρίων με ύψος πάνω από 23 μέτρα πρέπει να έχουν μοτίβο ώστε να είναι ορατές στα πουλιά. Ταυτόχρονα, αν και μεμονωμένα, αρχιτέκτονες στρέφονται πλέον σε άλλα υλικά. Ένα από αυτά είναι και ο καθρέφτης, υλικό για το οποίο όμως οι απόψεις διίστανται.

Οι Ολλανδοί MVRDV σχεδίασαν το Μουσείο Depot Boijmans στο Ρότερνταμ από καθρέφτη εξηγώντας πως τα πουλιά βλέπουν τον εαυτό τους να καθρεφτίζεται κι αντιλαμβάνονται την επιφάνεια. Άλλοι αρχιτέκτονες όμως υποστηρίζουν πως ο καθρέφτης είναι εξίσου επικίνδυνος. «Τα κτήρια που αντανακλούν το τοπίο δημιουργούν στα πουλιά την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να περάσουν κατευθείαν από εκεί».

Ένα άλλο στοιχείο για το οποίο υπάρχουν διφορούμενες απόψεις είναι το ύψος των κτηρίων. Παρόλο που η νομοθεσία θέτει το ύψος σαν καθοριστικό παράγοντα, ακτιβιστές υποστηρίζουν πως πολλές προσκρούσεις συμβαίνουν σε χαμηλά επίπεδα. Η Melissa Breyer, εθελόντρια της φιλανθρωπικής οργάνωσης NYC Audobon για την άγρια ζωή της Νέας Υόρκης, συγκέντρωσε σε μια μέρα 226 νεκρά πουλιά κάτω από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Εξηγεί ωστόσο πως κίνδυνο δεν αποτελούν μόνο οι ουρανοξύστες. «Σχεδόν όλα τα χτυπήματα συμβαίνουν στη γραμμή των δέντρων επειδή εκεί αντανακλάται ο βιότοπος».

Ένας άλλος παράγοντας που προκαλεί σύγχυση και θάνατο είναι η φωτορύπανση. Το τεχνητό φως μπορεί να μπερδέψει τα πουλιά που πετούν τη νύχτα, με αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό, την εξάντληση και τις συγκρούσεις. «Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, που κατανοούν ότι οι γυάλινες επιφάνειες προκαλούν αντανακλάσεις, τα πουλιά μπερδεύονται από αυτές», σύμφωνα με την ακτιβίστρια Kaitlyn Parkins.

Εθελοντές περιπολούν στους δρόμους κατά τη διάρκεια των μεταναστεύσεων για να τεκμηριώσουν τους θανάτους πτηνών. Κι οι προσπάθειες τους αποδίδουν καρπούς, αφού κάποιοι ιδιοκτήτες κτηρίων φροντίζουν να σβήσουν τα φώτα ενώ η Βουλή των ΗΠΑ συμφώνησε να περιορίσει το γυαλί στα ομοσπονδιακά κτήρια. Παράλληλα, το Σαν Φρανσίσκο έγινε η πρώτη μεγάλη πόλη που υιοθέτησε πρότυπα για κτήρια ασφαλή για πτηνά το 2011, αν και αυτά ήταν μόνο εθελοντικά. Η πολιτεία της Μινεσότα και κάποιες πόλεις της Καλιφόρνια έχουν επίσης αναπτύξει παρόμοια διατάγματα. Το Τορόντο κυκλοφόρησε επίσης έναν οδηγό με “βέλτιστες πρακτικές για γυαλί φιλικό προς τα πουλιά”, που δημοσιεύτηκε το 2007. Ο εν λόγω οδηγός έχει αντιγραφεί από πόλεις της Βόρειας Αμερικής.