Aρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα προαιώνιο, περίτεχνα και με ακρίβεια σκαλισμένο, ρινικό κόσμημα των Μάγια από ανθρώπινο οστό, στην πόλη Παλένκε, στην επαρχία Τσιάπας του νότιου Μεξικού. Εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 1100 ετών.
Η ανακάλυψη προσφέρει μια εικόνα για τις αρχαίες ταφικές παραδόσεις. Το κυρτό τεχνούργημα, που έχει μήκος λίγο πάνω από 6 εκατοστά και πλάτος 5 εκατοστά, πιστεύεται ότι φορέθηκε από ιερείς κατά τη διάρκεια τελετών στις οποίες ενσάρκωσαν τη θεότητα των Μάγια, K’αβίλ, επίσης γνωστή ως «θεός Κ», ο οποίος σχετίζεται με τον κεραυνό, τη γονιμότητα και την αφθονία.
Είναι επίσης ένα σημαντικό παράδειγμα των καλλιτεχνικών ευαισθησιών των Μάγια, ανέφερε σε δήλωση ο Αρνόλντο Γκονζάλες Κρουζ, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (INAH), που διεξήγαγε τις ανασκαφές.
Το κόσμημα είναι κατασκευασμένο από κομμάτι της κάτω κνήμης, το οποίο βοηθά στον σχηματισμό της άρθρωσης του αστραγάλου και διαθέτει γκραβούρες που συμβολίζουν τελετουργικές επικοινωνίες με θεούς και προγόνους. Η κεντρική φιγούρα είναι ένας άνδρας των Μάγια, που απεικονίζεται σε προφίλ με κόμμωση και περιδέραιο με χάντρες, ο οποίος έχει επίσης στο μπράτσο του το ιερογλυφικό σύμβολο των Μάγια για το «σκοτάδι».
Συνοδεύεται από ένα κρανίο και φέρει μια δέσμη που είναι κοινό σύμβολο στις νεκρικές σκηνές των Μάγια.
Η ομάδα του INAH βρήκε το αντικείμενο ενώ εκτελούσε εργασίες συντήρησης στο Παλάτι του Παλένκε, ένα περίτεχνο συγκρότημα στο κέντρο της προϊσπανικής πόλης και του Εθνικού Πάρκου του Παλένκε, το οποίο αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Το οστό θάφτηκε σε κάτι που οι αρχαιολόγοι θεωρούν ως τελετουργική εναπόθεση, που ενταφιάστηκε μεταξύ 600-850μ.Χ. για να τιμήσει την ολοκλήρωση της ανέγερσης ενός κτηρίου. Μαζί του τοποθετήθηκαν σπόροι, οστά μικρών ζώων, λεπίδες από οψιδιανό και μεγάλα κομμάτια κάρβουνου.
Όταν φοριόταν, το κόσμημα στερεωνόταν στη γέφυρα της μύτης, δημιουργώντας μια συνεχή γραμμή από το μέτωπο μέχρι την άκρη της. Ο Γκονζάλες Κρουζ θεωρεί ότι αυτή ήταν πιθανότατα μια προσπάθεια να αποτυπώσει το επίμηκες κεφάλι του Κ’αβίλ, το οποίο συχνά απεικονιζόταν ως προσωποποίηση ενός σταχυού καλαμποκιού.
Είναι το πρώτο του είδους του που εντόπισαν οι αρχαιολόγοι στο Παλένκε, αν και καλλιτεχνικές απεικονίσεις μορφών που το φορούσαν εμφανίζονται αλλού στην τοποθεσία. Η γραμμική μορφή της μύτης, για παράδειγμα, ήταν σκαλισμένη στο καπάκι της σαρκοφάγου του βασιλιά Πακάλ στον ταφικό του θάλαμο του στο Παλένκε. Εμφανίζεται επίσης σε μια οβάλ πινακίδα που απεικονίζει τον βασιλιά και τη μητέρα του.
