«Η Αταραξία είναι ένας συνδυασμός γαλήνης και εγρήγορσης που επιτρέπει μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης κατάστασης», λέει με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα η Ελληνίδα συγγραφέας που ζει και διδάσκει σε Λύκειο στο Παρίσι. Στο βιβλίο, Δύση και Κίνα αναδύονται μέσα από το βλέμμα ανθρώπων που αγωνίζονται να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στον φόβο και στην αταραξία.
– Είναι ένα είδος προσωπικού ημερολογίου το νέο σας μυθιστόρημα «Αταραξία»; Δεν θα το έλεγα. Δεν είναι μόνο προσωπικό, γιατί μέσα από διαφορετικά πρόσωπα και ιστορίες αντιπαραβάλλεται η Δύση με την Κίνα. Στους χαρακτήρες του βιβλίου συμπεριλαμβάνονται μαθητές λυκείου, μια εξόριστη Κινέζα ποιήτρια, ένας ψυχίατρος, δυτικοί και Κινέζοι συγγραφείς και διανοούμενοι. Υπάρχει μια τριτοπρόσωπη αφηγήτρια στην οποία έδωσα ορισμένα αυτοβιογραφικά στοιχεία, όμως οι ζωές μας είναι σε πολλά διαφορετικές. Στοιχεία από δύο αφηγηματικούς άξονες -η ζωή στο Παρίσι εν καιρώ πανδημίας και ένα προγενέστερο ταξίδι σε μια μακρινή επαρχία της Κίνας- συμπλέκονται μεταξύ τους δημιουργώντας το «υφάδι», που συχνά «παίζει» με κάποιες συμπτώσεις ή κρυφές αντιστοιχίες (π.χ. ένα ποντικάκι σ’ ένα διαμέρισμα στο Παρίσι και η κινέζικη χρονιά του Αρουραίου ή ο Γάλλος μουσικολόγος που δεν νιώθει πια συγκίνηση ακούγοντας μουσική και η απώλεια της γεύσης ως συνέπεια του ιού, και διάφορα άλλα, μικρά και μεγαλύτερα).
– Πότε οι άνθρωποι φτάνουν στην αταραξία; Κατά τον Επίκουρο, έναν φιλόσοφο που έχει παρεξηγηθεί -από άγνοια, κάποιοι τον θεωρούν ηδονιστή- θα καταφέρουμε να προσεγγίσουμε την αταραξία μόνο αν κοπάσει ο φόβος, μόνο όταν διαλυθεί η σύγχυση. Η αταραξία είναι λοιπόν ένας συνδυασμός γαλήνης και εγρήγορσης που επιτρέπει μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης κατάστασης και οδηγεί σε μια ζήση πιο πλήρη. Πόσοι θα φτάσουμε εκεί; Είναι ο αγώνας μιας ολόκληρης ζωής.
– Ποια στοιχεία σάς συνδέουν με τους ήρωες των βιβλίων σας;
Μια τάση να θέλω να αναλύσω τα πράγματα. Να τα δω με τον μεγεθυντικό φακό, να τα δω και από απόσταση. Να καταλάβω.
– Το γεγονός ότι ζείτε στο Παρίσι πώς έχει επιδράσει στο συγγραφικό σας έργο;
Το Παρίσι και άλλα μέρη στα οποία έζησα προηγουμένως μου έδωσαν κάποιες ψηφίδες από το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό της Ευρώπης. Ζω και εργάζομαι εδώ αλλά γράφω στα ελληνικά, πράγμα που είναι μια διαρκής υπενθύμιση πως είμαι ξένη ή, αλλιώς, διαφορετική – όπως βέβαια και πολλοί άλλοι, ο καθένας με τον τρόπο του. Αυτή η διαφορετικότητα αγγίζει και κάποιους από τους χαρακτήρες των βιβλίων μου και είναι ιδιαίτερα αισθητή σε περιβάλλοντα όπου τους ασκείται πίεση να γίνουν «το ίδιο» με τους άλλους (για παράδειγμα, στην Κίνα, για κάποιους από τους ήρωες της «Αταραξίας»). Στο συγγραφικό μου έργο έχω ασχοληθεί μ’ αυτή τη συνθήκη της «σύγκρουσης», που μπορεί να είναι εσωτερική ή να σχετίζεται με τον περίγυρο, και που συχνά αποτελεί το σημείο αφετηρίας σ’ ένα μυθιστόρημα.
– Ποιο βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα συστήνετε στους βιβλιόφιλους;
Δύσκολο να μείνω σε ένα βιβλίο. Ξαναδιάβασα τον «Γενικό Αρχειοθέτη» του Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου (εκδ. Κίχλη), πρωτοδιάβασα, χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το «Άθος, ο δασονόμος» (εκδ. Το Ροδακιό) της Μαρίας Στεφανοπούλου, και στα αγγλικά, το απαιτητικό και μαζί πολύ αστείο «The Netanyahus» (Εκδ. Fitzcarraldo) του Joshua Kohen (βραβείο Pulitzer 2022). Και τα τρία αξιοσύστατα.
