Τάσος Αποστολίδης: Ο Αριστοτέλης εικονογραφημένος

newsroom

26 Απριλίου 2023, 6:54

Το graphic novel «Αριστοτέλης» ξεδιπλώνει με ιδιαίτερη γλαφυρότητα τη ζωή και το έργο του εμβληματικού φιλόσοφου, ο οποίος άσκησε μια συνεχή επίδραση στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης για ένα διάστημα 24 αιώνων, παραμένοντας και σήμερα ακόμη ένας απόλυτα επίκαιρος στοχαστής. Είναι μια από τις καλύτερες ελληνικές κυκλοφορίες κόμικς του συγγραφέα και σεναριογράφου Τάσου Αποστολίδη και του δημοφιλή σκιτσογράφου Αλέκου Παπαδάτου.

– Η ιδιότητα του μαθηματικού σας βοήθησε στη δημιουργία του graphic novel; Τα Μαθηματικά και η Φιλοσοφία, όπως ξέρετε, εννοιολογικά βρίσκονται πολύ κοντά. Στην είσοδο της Ακαδημίας του Πλάτωνα υπήρχε μια επιγραφή που έλεγε «ΑΓΕΩΜΕΤΡΗΤΟΣ ΜΗΔΕΙΣ ΕΙΣΙΤΩ», δηλαδή «κανείς που δεν ξέρει Μαθηματικά να μην περάσει την πόρτα». Τα Μαθηματικά δεν είναι αυτά που βοηθούν στη μυθοπλασία, στα ευρήματα, στη διήγηση της ζωής, του έργου και της εποχής του Αριστοτέλη, είναι εκείνα όμως που βοηθούν στην αξιολόγηση της έρευνας, στην επιλογή της βιβλιογραφίας και κυρίως στην κατανομή και σκηνοθεσία του υλικού σε καρέ, σελίδες και σαλόνια. Θυμίζω ότι ο Αριστοτέλης είναι κατάληξη μιας 40χρονης θητείας μου στην 9η Τέχνη. Ξεκινήσαμε με τον Γιώργο Ακοκαλίδη, το 1983, με τις διασκευές σε κόμικς των 11 Κωμωδιών του Αριστοφάνη, ακολούθησαν οι Μύθοι του Αισώπου, η Ιφιγένεια, η Αντιγόνη, η Οδύσσεια, οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαία Ελλάδα κ.ά. Η εμπειρία μου από όλα αυτά τα δείγματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας βοήθησε, μαζί με τα Μαθηματικά μου, στην οργάνωση του σεναρίου του Αριστοτέλη.

– Τι είναι αυτό που ξεχωρίζετε σ’ αυτό τον φιλόσοφο; Ο Πλάτων είχε την αγωνία να οριοθετήσει τη φιλοσοφία και τους φιλοσόφους σε σχέση με τους σοφιστές, τους ποιητές, τους πολιτικούς και τους ρήτορες. Ο Αριστοτέλης δεν είχε τέτοιες αγωνίες, βρήκε έτοιμες απαντήσεις από τον δάσκαλό του. Τον ενδιέφερε πολύ να παρατηρήσει, να κατανοήσει και να διδάξει όλα όσα έβλεπε γύρω του. Είναι αυτός που κατέβασε τη φιλοσοφία από τον ουρανό στη γη και την έκανε γνώση, αρετή και οδηγό ζωής.

– Σε ποιες πλευρές του Αριστοτέλη εστιάζει το βιβλίο; Προφανώς σε μια εκλαϊκευμένη, αλλά όχι απλουστευμένη ανάπτυξη των θεωριών του, στην περιγραφή της εποχής του που έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης του, αλλά και στην παρουσίαση της ανθρώπινης πλευράς του Σταγειρίτη, κι αυτό γιατί ο πραγματικός Αριστοτέλης δεν είναι ο σοβαρός, στιβαρός άνδρας που βλέπουμε στις -ρωμαϊκές εξάλλου- προτομές του. Ήταν ένας αδύνατος, μετρίου αναστήματος, με μακριά άκρα Μακεδόνας «μέτοικος» στην Αθήνα, με πολλές ανασφάλειες, τρομοκρατία, αυτοεξορίες, αλλά και δόξα, και αδυναμία στις γυναίκες, στο καλό φαγητό και στις διασκεδάσεις (με μέτρο όμως σε όλα).

– Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στη συγγραφή; Η μεγαλύτερη ήταν η εκλαΐκευση των θεωριών του, η παρουσίασή τους ως μέρος της μυθοπλασίας και η επιστράτευση του χιούμορ, ώστε να μη γίνεται κουραστική η ανάγνωση.

– Η αρμονική συνύπαρξη λόγου και εικόνας ήταν για σας μια πρόκληση; Σε ένα graphic novel (μυθιστορηματικό εικονογραφήγημα) η αρμονία λόγου και εικόνας είναι το ζητούμενο. Η σχεδιαστική εμπειρία του Αλέκου Παπαδάτου, αλλά και η απόδοση του σεναρίου με το καταπληκτικό εύρημα της διχρωμίας που χρησιμοποίησε, πιστεύω ότι πολλαπλασίασε τις δυνατότητες του σεναρίου.