Στα πλαίσια της ομαδικής έκθεσης «Αντικατοπτρισμοί» που παρουσιάζεται στην Λεβέντειο Πινακοθήκη αυτές τις μέρες, ο νέος εικαστικός, Ανδρέας Καλλή, εντυπωσιάζει με το έργο του, οδηγώντας μας σε ένα «ταξίδι» – Διαφυγής; Απελευθέρωσης; Ή μετακίνησης προς το καινούργιο;
–Παρατήρησα τόσες φορές το έργο σου, το οποίο εκτίθεται αυτή την περίοδο και στη Λεβέντειο και, κάθε φορά, συνεχίζει να με συναρπάζει -τόσο οπτικά όσο και ηχητικά με το «χτύπημα» των φτερών-, διερωτώμενος ταυτόχρονα: Γιατί δεν «πετάνε» τα πουλιά σου, Ανδρέα; Τι τα καθηλώνει στο έδαφος; Από το σκοτάδι προερχόμαστε και προς το σκοτάδι κατευθυνόμαστε. Η γλυπτική εγκατάσταση υποδηλώνει την ανθρώπινη υπέρβαση στην επιθυμία για ένα ανεξερεύνητο, μεταφυσικό και διαφορετικό χωροχρόνο. Σ’ έναν πολιτισμό που είναι σε μια κίνηση -μια συνεχή κίνηση σε σχέσεις-, η σκέψη, προσπαθώντας να συλλάβει αυτή την κίνηση με όρους του παρελθόντος σαν μνήμη-ανάμνηση, φοβάται τη ζωή. Φοβίες είναι οι ανασταλτικές σκέψεις που κουβαλά ο άνθρωπος μέσα του, θέτωντας σε δυσκολία οποιαδήποτε μετακίνηση, μένοντας έτσι διαρκώς στατικός, εγκλωβισμένος στον ίδιο τον εαυτό του, δημιουργει το βίωμα του στατικού παρόντος. Με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να απομονώνεται στον δικό του εαυτό, έχοντας τη σκέψη για λύση μόνο στην διαφυγή. Μια διαφυγή δύσκολη, γι’ αυτό και η καθήλωση στο έδαφος.
–Επίτηδες δεν προσδιορίζεις τι είδους πουλιά είναι; Tα γλυπτικά πουλιά της έκθεσης θυμίζουν μεταφορικά ένα σμηνος από πουλιά σε κίνηση, χωρίς να απεικονίζουν πραγματικά ένα οποιοδήποτε πουλί. Πιο πολύ είναι η πρόθεση στην ιδέα αυτή του «πετάγματος» και της συσχέτισης με αυτήν της κίνησης ενός πουλιού. Το πέταγμα των πουλιών μέσω της φόρμας, του σχήματος και της κίνησης των γλυπτών, η θεατρικότητα του χώρου, με τη χρήση του φωτός-σκιών και του ήχου, δημιουργούν για κάθε ατομικότητα μια υποκειμενική εμπειρία και κατανόηση του «ταξιδιού» και των εννοιών που ενσωματώνει.
–Πώς εμπνεύστηκες το συγκεκριμένο έργο, το οποίο ήδη έχει κάνει μεγάλη αίσθηση τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο; Τα λόγια του μεγάλου ποιητή Κ.Π. Καβάφη είχαν σημειώσει σημαντικό ρόλο στην σύλληψη του συγκεκριμένου έργου: «Είπες· Θα πάγω σ’ άλλη γή, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα/ Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή […] Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες/ Η πόλις θα σε ακολουθεί […]» – αποτελεί την πληρέστερη αποτύπωση του αισθήματος του εγκλωβισμού που βιώνει ένας άνθρωπος που θέλει να αλλάξει τη ζωή του, αλλά γνωρίζει ότι αυτό δεν είναι πια εφικτό. Η διάψευση όλων των προσδοκιών και η πλήρης αδυναμία του ανθρώπου να ξεφύγει από το παρελθόν και από τα λάθη του, ήταν η αφορμή να μπω σε μία ενδοσκοπική διαδικασία διερεύνησης συναισθημάτων και μέσων, για να δομήσω μια εικαστική αφήγηση.
–Τα πουλιά σου -που, αν και από τη φύση τους, θα έπρεπε να πετάξουν, δεν τα καταφέρνουν- τι συμβολίζουν, για σένα; Για τη ζωή σου, ίσως; Η γλυπτική εγκατάσταση με τίτλο «Ανεκπλήρωτο Ταξίδι» είναι ο συμβολισμός της αίσθησης ανόδου, η προσπάθεια πορείας προς τον ουρανό, μακριά από τη Γη. Μεταγράφει το «ταξίδι» για διαφυγή, για απελευθέρωση, για μετακίνηση προς το καινούργιο, την ανθρώπινη επιθυμία για το νέο και ανεξερεύνητο. Ενέχει την αγωνία για το άγνωστο, την «φυλάκιση», αλλά και την προσπάθεια για ελευθερία, την αλλαγή αλλά και τη βία της αναγκαστικής μετακίνησης που υπόκεινται χιλιάδες άνθρωποι στον κόσμο, τον ξεριζωμό, την απώλεια του τόπου και της ταυτότητάς. Θα μπορούσε αυτό το «ταξίδι» να γίνει ένα ταξίδι απελευθέρωσης, ουσιαστικής αλλαγής, πνευματικής και ψυχικής ανάτασης και επανάστασης!
-Έχεις εκθέσει τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κύπρο. Συμμερίζεσαι πως το κοινό μιας μεγαλούπολης είναι πιο πολύ «εκπαιδευμένο» στην Τέχνη, αντί ενός μικρού τόπου όπως είναι η Κύπρος – ή αισθάνεσαι πως αυτό σιγά σιγά αλλάζει; Η Αθήνα σιγουρα λειτουργούσε -και λειτουργεί- ως βασικός πολιτιστικός πυλώνας -αυτό είναι βέβαιο-, δημιουργώντας έτσι και πολίτες πιο εξοικειωμένους με τον πολιτισμο. Στην εποχή που διανύουμε, με τις αποστάσεις και τις σχέσεις ανθρώπων να έρχονται ολοένα και πιο κοντά, μπορεί κανείς εύκολα να εμπλουτίσει τα ερεθίσματα του και τα βιώματα του ανά πάσα στιγμή. Είμαι αισιόδοξος, όμως, ότι ακόμη και μια συντηρητική κουλτούρα δεν πρέπει να λειτουργεί περιοριστικά στην προσωπική μας διαδρομή, αλλά πρέπει να την εξετάζει κανείς ως ένα ανάπτυγμα και ως μια εν δυνάμει πρόκληση για ένα μεγαλύτερο βήμα. Πρέπει να αντιληφθούμε οτι ζούμε ένα διαρκές παρόν και ότι είμαστε πολίτες και σχεδιαστές αυτού του κόσμου, προερχόμενοι όλοι από μικρά ή μεγάλα χωριά.
–Είσαι από τους νέους -πολύ ελπιδοφόρους- καλλιτέχνες της Κύπρου. Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι σου στην Τέχνη; Ποια ήταν τα ερεθίσματά σου; Το ταξίδι ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία, από τότε που μπορώ να έχω αναμνήσεις. Θυμάμαι να με εμπερικλείει ο χώρος της δημιουργίας και των κατασκευών από το οικογενειακό μου περιβάλλον, με έναν «πολυμήχανο Οδυσσέα», τον πατέρα μου και, από την άλλη, μια μητέρα να δημιουργεί εύφορο έδαφος και στήριξη σε μια ελεύθερη προσωπική επιλογή. Μου ήταν ξεκάθαρο το τι θα ήθελα να ακολουθήσω σε νεαρή ηλικία. Ερεθίσματα ήταν και είναι ακόμη ο εαυτός μου στον περιβάλλοντα χώρο που φιλοξενούμαστε και πώς αυτή η σχέση αλληλεπιδρά, δημιουργώντας νέα γεγονότα και νέες ανακαλύψεις.
Πώς λειτουργείς όταν δημιουργείς; Απομονώνεσαι, επιδιώκεις την ησυχία σου, ή όλα μπορούν να γίνουν και μέσα στην κοινωνικοποίηση, νομίζεις; Η δημιουργική άσκηση πιστεύω ότι μπορεί να γίνει μόνο με την απομόνωση του καλλιτέχνη στον προσωπικό του χώρο, σε έναν χώρο που έχει συγκροτήσει, αποφεύγοντας έτσι οποιαδήποτε άλλη διάσπαση ενέργειας. Δημιουργώντας έτσι μία προσωπική εικαστική αφήγηση που να ανακαλύπτει τον εαυτό του δημιουργού, μέσα σε αυτήν.
–Παρατηρώ μέσα από τα έργα σου, γενικότερα, να καταπιάνεσαι κάθε φορά και με κάποιο διαφορετικό υλικό. Πότε νιώθεις πως σου «μιλά» ένα υλικό, ώστε να μετουσιωθεί σε κομμάτι της Τέχνης; Στη δημιουργική μου αναζήτηση εμπεριέχεται η ανάγκη για μια αλλαγή, η οποία είναι μια οργανική αναγκαιότητα, σπρώχνοντας κάθε φορά πιο πέρα από την ανασφάλεια του έργου, αναζητώντας τα μέσα για να διερευνήσω αυτή την ανάγκη– έτσι προκύπτουν και νέες «σχέσεις», με διαφορετικά υλικά. Προσπαθώντας να ξεπερνούν την υλικότητα τους και να μεταμορφώνονται σε ολοκληρωμένα έργα που λειτουργούν ως σημαινόμενα των εννοιολογικών μου αναζητήσεων.
-Η ενασχόλησή σου με την Τέχνη σε έχει αλλάξει και ως άνθρωπο, Ανδρέα; Ξεκάθαρα, η Τέχνη λειτουργεί -σε προσωπικό επίπεδο- ως ένα πνευματικό όχημα για ανεύρεση μιας θέσης στο νόημα της ζωής της ίδιας που, κάθε φορά, με οδηγει σε ένα άνοιγμα στο μέλλον – με νέο αξιακό κώδικα, με διαφορετικές προϋποθέσεις, στη σχέση με την κοσμική μου ιδιότητα.
Info:
- INFO Η ομαδική έκθεση «Αντικατοπτρισμοί» είναι το αποτέλεσμα της πρόσφατης ανοιχτής πρόσκλησης «Κάλεσμα για τέχνη – Διαγωνισμός Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας», που προκήρυξε η Λεβέντειος Πινακοθήκη (22668838). Διάρκεια: έως 9/3/2025.
Ελεύθερα, 1.12.2024
