Τα εμπορικά κέντρα αναπόφευκτα έχουν πληγεί από τους περιορισμούς που επέβαλε στη ζωή μας ο covid-19. Εκπρόσωποι των malls και ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ μιλούν στο Forbes για την επόμενη μέρα των malls, τις εξελίξεις που διαμορφώνονται στον τομέα, αλλά και τις σκέψεις που έχουν για τον μέλλον των εμπορικών κέντρων. Ο παλμός που πιάσαμε, αισιόδοξος και όλα δείχνουν πως το μέλλον διαγράφεται ελπιδοφόρο.

Τα εμπορικά κέντρα αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο για πέντε συνολικά μήνες, κατά τη διάρκεια των καθολικών για τον τομέα Lockdown που τέθηκαν σε ισχύ τον Μάρτιο του 2020 και τον Δεκέμβριο του 2020. Με την αρχική χαλάρωση των μέτρων κατά της πανδημίας αλλά και με την μερική επαναλειτουργία της εστίασης, έστω και στους εξωτερικούς χώρους, τα malls άρχισαν ξανά να βιώνουν σε κάποιο βαθμό στιγμές κανονικότητας. Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου, σε δηλώσεις στο Forbes, αναφέρει πως επιβεβαιώνεται αυτό που διαβεβαίωναν τις αρχές για εβδομάδες και αν όχι για μήνες.  Ότι δηλαδή στα εμπορικά κέντρα κυριαρχεί η απαιτούμενη υπευθυνότητα, που εγγυάται στους επισκέπτες την απόλαυση των υπηρεσιών, χωρίς να συμβάλουν στην διασπορά του ιού. «Η διαχείριση της διέλευσης, ο έλεγχος της ροής, είναι εύκολο να τεθούν σε εφαρμογή από τα Malls, καθώς έχουν όλες τις κατάλληλες υποδομές δομές. Μπορούν να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή, πόσα άτομα βρίσκονται εντός του ευρύτερου χώρου, αλλά και σε κάθε κατάστημα. Η περιφρούρηση, ο έλεγχος τήρησης των πρωτοκόλλων, ο διαρκής καθαρισμός και η αποστείρωση επιβεβαιώνουν πως τα εμπορικά κέντρα δεν μπορούν να αποτελέσουν εστίες μόλυνσης του ιού», τονίζει.

Η αυξημένη ροή επισκεπτών με την χαλάρωση των μέτρων είναι κάτι που χαροποιεί την ΟΕΒ, η οποία θεωρεί πως θα αυξηθεί περαιτέρω με το άνοιγμα της εστίασης και στους εντός χώρους των Malls. O Μιχάλης Αντωνίου τόνισε όμως πως η θέση του Οργανισμού, είναι πως επιβάλλεται για αρχή να καταργηθούν άμεσα τα μηνύματα διακίνησης και ακολούθως το κέρφιου.

«Η ΟΕΒ θεωρεί πως η ατομική  προστασία έχει μπει για τα καλά στην συνείδηση των πολιτών και τα μέτρα αυτά, προκαλούν και ψυχολογική καταπόνηση στους πολίτες αλλά πιέζεται και η όποια οικονομική δραστηριότητα σε εστίαση, Malls αλλά και στο ευρύτερο λιανικό εμπόριο, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως, «το μήνυμα έχει ψυχολογική καταπόνηση που δεν αντιστοιχεί σε ανάλογο όφελος».

Τονίζει επίσης πως ο τομέας της ψυχαγωγίας εντός των εμπορικών κέντρων, μπορεί να είναι μια μικρή πτυχή της συνολικής δραστηριότητας αλλά δεν παύει να προσελκύει συγκεκριμένο κοινό, όπως οι έφηβοι και οι γονείς τους, πράγμα που με τα υφιστάμενα μέτρα δεν γίνεται. «Τα playrooms για παράδειγμα είναι μεγάλες επενδύσεις και είναι άδικο που παραμένουν ακόμα κλειστά.»

Η επόμενη μέρα

Οι συνεχείς επενδύσεις σε εμπορικά κέντρα στην χώρα μας δεν είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίζει αρνητικά θεωρεί η ΟΕΒ. «Η αύξηση των σημείων διάθεσης, δηλαδή των καταστημάτων όπως επίσης και των σημείων πώλησης, αλλά και η διεύρυνση των ωραρίων λειτουργίας μεγαλώνουν τον κύκλο εργασιών του τομέα. Δεν είναι ότι η πίττα είναι συγκεκριμένη και ανακατανέμεται αλλά διευρύνεται. Ο υγιείς ανταγωνισμός πάντα βοηθά των καταναλωτή αλλά και την οικονομία,» μας τόνισε ο Μιχάλης Αντωνίου.  Εξάλλου σύμφωνα με το γενικό διευθυντή της ΟΕΒ οι μελέτες που γίνονται πριν από τέτοιες επενδύσεις  έχουν την έγκριση διακεκριμένων ειδικών που οι έρευνες τους για βιωσιμότητα των επενδύσεων συνεχίζονται και διευρύνονται.

H Ομοσπονδία εμφανίζεται και αισιόδοξη για την πορεία των εμπορικών κέντρων αλλά και της οικονομίας. «Όσες περιπέτειες και ταλαιπωρίες και αν περάσουμε, θα καταφέρουμε να σταθούμε ξανά στα πόδια μας και να ορθοποδήσουμε. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία, είναι όμως λυπηρό που υπάρχουν αυτά τα απρόοπτα κτυπήματα και προσωρινά ταλαιπωρούν μεγάλους αριθμούς επιχειρήσεων, εργαζόμενων και πολιτών.”

Αντέχουν και αναπτύσσονται

Ο  Γιώργος Γεωργίου, CEO του Nicosia Mall που βρίσκεται στην Κοκκινοτριμιθιά, μας ανέφερε πως, «αν και γενικά είμαστε ικανοποιημένοι με το ύψος των πωλήσεων, η επισκεψιμότητα έχει επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό. Ιδιαίτερα δε κατά την περίοδο από 8 Φεβρουαρίου μέχρι και 15 Μαρτίου που παρέμειναν κλειστοί οι χώροι εστίασης και οι καφετερίες. Αυξήθηκε όμως σημαντικά από τις 16 Μαρτίου, αλλά εξακολουθεί να παραμένει χαμηλότερη των προσδοκιών μας κυρίως λόγω των περιορισμών στη διακίνηση και του μέτρου των 2 sms την ημέρα». Σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου η απόφαση για επαναλειτουργία των χώρων εστίασης, έστω και στους εξωτερικούς χώρους, ήταν ιδιαίτερα σημαντική από κάθε άποψη, κυρίως όμως ψυχολογικά.  «Ελπίζουμε πολύ σύντομα να επαναλειτουργήσουν και οι εσωτερικοί χώροι, καθώς με τα υφιστάμενα μέτρα η συντριπτική πλειοψηφία των εν λόγω επιχειρήσεων είναι ζημιογόνα.»

Όσον αφορά τον διακανονισμό των ενοικίων με τους καταστηματάρχες, το Nicosia Mall θεώρησε ότι η μόνη εφικτή λύση είναι η μη χρέωση ενοικίων για όλη την διάρκεια του πρώτου αλλά και  του δεύτερου lockdown.  «Ως Nicosia Mall, θεωρούμε καθήκον και υποχρέωσή μας να σταθούμε ακόμη μία φορά δίπλα στους συνεργάτες μας και με την απόφαση μας αυτή πέραν από σημαντική οικονομική ανάσα να δώσουμε το μήνυμα για την ανάγκη αλληλεγγύης μεταξύ μας ως κοινωνία.  Θέλουμε να πιστεύουμε ότι, το παράδειγμα μας, θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς είναι πρώτιστης προτεραιότητας η διασφάλιση της βιωσιμότητας όσο το δυνατόν περισσότερων επιχειρήσεων και ως εκ τούτου διατήρηση θέσεων εργασίας,» μας ανέφερε ο κ. Γεωργίου.

Στόχος του Nicosia Mall είναι η συνεχής ενδυνάμωσή του tenancy mix του για να μπορεί να καλύπτει επαρκώς τις αυξανόμενες ανάγκες του καταναλωτή. Σε αυτά τα πλαίσια κατά τους τελευταίους μήνες έχει υπογράψει συμφωνίες με αρκετά νέα καταστήματα όπως US Polo Assass, Ximivogue, Dust & Cream, Socks & Tights κ.α.. Επίσης έχει συμφωνήσει με την εταιρεία Players για το άνοιγμα ενός σύγχρονού Family Entertainment Centre συνολικού εμβαδού 1500 τ.μ. περίπου με το ύψος της επένδυσης να ανέρχεται κοντά στα €2εκατομμύρια. Συμφώνησέ επίσης με ακόμη 3 διεθνή brands τα οποία σύμφωνα με τον CEO του Nicosia Mall θα εντυπωσιάσουν και οι επισκέπτες του εμπορικού κέντρου θα τα υποδεχθούν με ιδιαίτερη χαρά.

Η ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΞΙΑ

Στο εταίρο μεγάλο Mall της Πρωτεύουσας αυτό του Mall Of Cyprus, τα δεδομένα που επικρατούν είναι τα ίδια, τον Γιώργο Πίσση, marketing manager του εμπορικού κέντρου να υποστηρίζει πως όντως, υπήρξε αύξηση των επισκεπτών μετά το μερικό άνοιγμα της εστίασης, αν και θεωρεί πως είναι αναγκαία η άρση των μέτρων που θα επιτρέπουν και το άνοιγμα των εσωτερικών χώρων. Θεωρούν όπως και η ΟΕΒ, πως τα δύο μηνύματα είναι αρνητικός παράγοντας για την επισκεψιμότητα, αν και η επέκταση στην ώρα κυκλοφορίας βοήθησε αρκετά στην αύξηση της ροής του κόσμου.  «Το Mall Of Cyprus επηρεάστηκε σημαντικά από τις επιπτώσεις της Πανδημίας. Η απώλεια των Χριστουγέννων, αλλά και για όλη την περίοδο που ήταν κλειστό, χάθηκε ένα τεράστιο ποσό τζίρου. Το εμπορικό κέντρο ήρθε σε επαφή με τους ενοικιαστές τους, βάζοντας ψαλίδι 50% στα ενοίκια κατά την περίοδο που κατέβασε ρολά, ενώ υπήρξαν αρκετές διευκολύνσεις στην πληρωμή. Ενέργειες που αντιμετωπίστηκαν θετικά από τους ενοικιαστές,» μας ανέφερε ο Γιώργος Πίσσης. 

Πέραν των δυσκολιών το εμπορικό κέντρο των Λατσιών βλέπει με αισιοδοξία το μέλλον. Ήδη πρόσφατα προστέθηκε στην γκάμα των καταστημάτων του, το κουρείο Bullfrog, που προέρχεται από το Μιλάνο. Στο Mall of Cyprus θα ενταχθεί πριν το Πάσχα και το Claire’s, ένα brand με αξεσουάρ και καλλυντικά που απευθύνονται σε έφηβα και νεαρά κορίτσια.

Το ανανεωμένο Mall of Engomis

Τo Mall of Engomis έχει κατεβασμένα ρολά όχι συνεπεία της πανδημίας αλλά λόγω ανακαίνισης, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε πρώτη φάση πριν το Πάσχα. Σύμφωνα με τον κ. Πίσση, «αυτό δεν προϋποθέτει πως θα ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό, καθώς όλα εξαρτώνται από τα μέτρα που θα είναι σε ισχύ την περίοδο εκείνη. Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που δεν έχουμε καθορίσει επίσημη ημερομηνία που θα ανεβούν ξανά τα ρολά».

Πέραν του Σκλαβενίτη και Superhome που παραμένουν, 25 επιπλέον καταστήματα και κιόσκια θα εισαχθούν στο πλήρως ανακαινισμένο Mall κατά τη διάρκεια του επαναλανσαρίσματός του. Η δημοφιλής ιταλική μάρκα ανδρικών, γυναικείων και παιδικών ενδυμάτων Οviesse και το κατάστημα ΝΕΧΤ, είναι τα καταστήματα που έκλεισαν προσωρινά λόγω της ανακαίνιση και που θα επαναλειτουργήσουν στον ολοκαίνουριο πρώτο όροφο του Mall, εκεί θα βρούμε και το κουρείο Bullfrog. Στο ισόγειο του ανανεωμένου Mall προγραμματίζεται να λειτουργήσει η γνωστή αλυσίδα καλλυντικών Beauty Line, το Holland & Barrett, παράρτημα της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Cablenet και το ζαχαροπλαστείο Μελίρρυτον. Στην εστίαση θα έχουν παρουσία επίσης η αλυσίδα express Piatsa Gourounaki, το Coffee Berry και το εστιατόριο Rokoko.  Επίσης, αργότερα προγραμματίζεται να λειτουργήσει για πρώτη φορά στην Κύπρο, το Mailo’s – The Pasta Project, το οποίο απευθύνεται σε όλους τους λάτρεις της καλής μακαρονάδας. Με το 80% των συμφωνιών να έχει ήδη κλείσει, αναμένεται ότι σύντομα θα ανακοινωθούν και άλλες συμφωνίες με νέα καταστήματα ένδυσης, αθλητικών και ηλεκτρονικών ειδών αλλά και συμφωνίες με καταστήματα τα οποία προϋπήρχαν και θα επαναλειτουργήσουν, όπως το OJO Sun & Glasses.

Στην μέση μεγάλων επενδύσεων

«Η σοβαρότητα με την οποία λαμβάνει το θέμα του κορωνοϊού ο κόσμος, αλλά και ο περιορισμός στις μετακινήσεις, είναι σημαντικοί παράγοντες για την μειωμένη επισκεψιμότητα», μάς ανέφερε o διευθύνων σύμβουλος και συνιδιοκτήτης του My Mall Limassol, Ανδρέας Χατζημιτσής. Παρόλα αυτά όπως μας αναφέρε οι ροές των επισκεπτών τις τελευταίες μέρες έχουν αυξηθεί σημαντικά, κάτι που δικαιολογεί, η χαλάρωση των μέτρων που αφορούν την εστίαση, στους εξωτερικούς χώρους. “Ελπίζουμε πως θα υπάρξουν νέες χαλαρώσεις -κάτι που το θεωρώ αρκετά δύσκολό-, ώστε να επανέλθουμε σε κανονικότητα τις επόμενες ημέρες. Οι εσωτερικοί χώροι εστίασης αλλά και ο τομέας της ψυχαγωγίας που είναι 100% κλειστός, επηρεάζουν σημαντικά την επισκεψιμότητα, καθώς μαμάδες, μικρά παιδιά και έφηβοι απέχουν”. Σύμφωνα με τον κ. Χατζημιτσή αν και η μείωση στην ροή του κόσμου φτάνει περίπου το 30%, αυτό δεν γίνεται με τις πωλήσεις που δεν έχουν επηρεαστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό, καθώς ο καταναλωτής έμαθε πως αν θέλει να αγοράσει κάτι θα πάει στο εμπορικό κέντρο, να το πάρει και να φύγει.  Το My Mall όπως και τα υπόλοιπα εμπορικά στήριξε τους ενοικιαστές του σε όλα τα lockdown, με μείωση ενοικίων που την πρώτη φορά έφτανε το 50% και την δεύτερη το 70%. Όλο αυτό το διάστημα κανένας ενοικιαστής δεν εξέφρασε την επιθυμία να αποχωρήσει από το εμπορικό κέντρο κάτι που χαροποιεί τους ανθρώπους του My Mall.

Σύμφωνα με τον κ. Χατζημιτσή, υπάρχουν αρκετές εταιρείες που επιθυμούν να ενταχθούν στο MyMall αλλά δεν υπάρχει επαρκής χώρος που να επιτρέπει κάτι τέτοιο. Όπως υποστηρίζει, οι εργασίες για επέκταση του My MALL καθυστερούν στον Δήμο Λεμεσού, εδώ και τρία χρόνια λόγω πολεοδομικού θέματος. «Προσπαθούμε να το ξεπεράσουμε  χωρίς όμως να κατανοούμε το θέμα της κωλυσιεργίας», ανέφερε ο κ. Χατζημιτσής. Το My Mall συνορεύει με το υπό ανέγερση Casino και με πάρα πολλές αναπτύξεις που θα γίνουν στην περιοχή, γεγονός το οποίο, σύμφωνα με τον Ανδρέα Χατζημιτσή, θα δώσει περαιτέρω ώθηση στο εμπορικό κέντρο.

ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΤΟ NEO PLAZA

Στο Neo Plaza οι εργασίες εξελίσσονται πυρετωδώς και αναμένεται πως θα λειτουργήσει το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου, με επίσημη έναρξη του, στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ένα εμπορικό πάρκο που δεν θα υπάρχει αντίστοιχο του στην χώρα μας και θα εδρεύει στην αναπτυσσόμενη περιοχή της Κοκκινοτριμιθιάς, με αγαπημένα brands όπως: CK jeans, Champion, Converse, Desigual, Diesel, Dkny, Ellesse, Fila,Furla, Geox, Guess, Levis, New Balance, Lee, Funky Budha, Puma, Jack & Jones, Orsay, Rebook, Springfield, Superdry, Ted Baker, Tommy Hilfiger, Under Armour και πολλά άλλα. Επίσης θα υπάρχουν αρκετές εταιρείας που θα έχουν για πρώτη φορά παρουσία στην Κύπρο.  Μιλώντας με τον γενικό διευθυντή του Neo Plaza, Σωτήρη Σιγάλα μας ανέφερε πως το εμπορικό πάρκο θα στηρίζεται αρκετά στην συνάθροιση του κόσμου. «Το Neo Plaza είναι ένα εμπορικό και ψυχαγωγικό πάρκο που θα προσφέρει ασφάλεια, θα είναι καλαίσθητο, με πράσινο και θα σου δίνει την δυνατότητα να κάνεις την βόλτα σου, για ψώνια, συναυλίες, και event, αλλά και θα σου προσφέρει την δυνατότητα να βρεις καλά προϊόντα σε πολύ καλές τιμές. Ένα έργο που χρειάζεται η Λευκωσία».

ETOIMO ΤΟ METROPOLIS

Στην τελική ευθεία βρίσκεται το εμπορικό κέντρο Μetropolis στην πόλη του Ζήνωνα. Οι εργασίες οδεύουν προς ολοκλήρωση ενώ τα περισσότερα brands έχουν πάρει ήδη θέση. Συνολικά 135 καταστήματα θα διαθέτει το εμπορικό κέντρο της Λάρνακας: Υπεραγορά, 6 εστιατόρια, 8 ταχυφαγεία, 3 καφετέριες, κινηματογράφο, πάρκο για παιδιά και ποδηλατόδρομο. Το μόνο που μένει είναι να μάθουμε πότε θα να ανεβάσει ρολά για το κοινό, κάτι που θα γίνει σύντομα, καθώς εντός Απριλίου οι υπεύθυνοι του νέου εμπορικού κέντρου αναμένεται να ανακοινώσουν την επίσημη έναρξη των δραστηριοτήτων του. Εμπόδιο παραμένει ο κορωνοϊός καθώς οι άνθρωποι του Metropolis θέλουν όταν ανοίξει να λειτουργήσει κανονικά και αδιάκοπα.