Στη σκιά της γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας ότι μόνο το προϊόν που πληροί τις προδιαγραφές της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) μπορεί να φέρει την ονομασία χαλλούμι, πραγματοποιείται σήμερα σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και των τυροκόμων, στην παρουσία των υπουργών Γεωργίας και Εμπορίου, του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και υπηρεσιακών παραγόντων.
Η σύσκεψη πραγματοποιείται μετά τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας με την οποία επαναβεβαιώνεται ότι την ονομασία χαλλούμι μπορούν να λάβουν μόνο προϊόντα που πληρούν τις προδιαγραφές του σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού, που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2021 και τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο Οκτώβριο. Στόχος της Κυβέρνησης είναι να ελέγχεται, με ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο τρόπο, η παραγωγή του προϊόντος, ούτως ώστε να πληροί τις προδιαγραφές της ΠΟΠ. Επομένως, όλη η παραγωγή χαλλουμιού θα ελέγχεται αποκλειστικά πλέον από τη Burau Veritas. Σημειώνεται ότι, μέχρι στιγμής, χαλλούμι ΠΟΠ παράγουν γύρω στο 10% των τυροκομείων, ενώ σε αυτά δεν περιλαμβάνεται κανένα από τα μεγάλα τυροκομεία που πραγματοποιούν εξαγωγές.
Οι μεγάλοι τυροκόμοι έχουν κοινή θέση ότι, όπως είναι τα δεδομένα σήμερα, χαλλούμι ΠΟΠ μπορεί να παραχθεί μόνο σε μικρές ποσότητες. Έτσι, απέφυγαν να ενταχθούν στο σύστημα ΠΟΠ ώστε να αποφύγουν τους ελέγχους από τον διεθνή οργανισμό και παράγουν προϊόν που βασίζεται στα εμπορικά σήματα. Το αφήγημα αυτό τερματίστηκε με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ημερ. 27/5/2022, σύμφωνα με την οποία όλα τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία χαλλούμι και προορίζονται για την κυπριακή αγορά ή/και για εξαγωγή σε κράτη μέλη της ΕΕ ή/και σε τρίτες χώρες, έστω και αν τυγχάνουν εμπορίας με προγενέστερα της αναγνώρισης της ΠΟΠ εμπορικά σήματα, θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές της ΠΟΠ, να έχουν ελεγχθεί, να έχουν λάβει τη σχετική πιστοποίηση και να φέρουν τη σήμανση ΠΟΠ.
Μετά και τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας έχουν διαμορφωθεί δύο τάσεις ανάμεσα στους τυροκόμους. Αυτή των σκληροπυρηνικών και αυτή των μετριοπαθών. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται αυτοί που διαφωνούν με το περιεχόμενο της γνωμάτευσης και εξέφρασαν ήδη, σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Γ.Δ. του υπουργείου Γεωργίας, την πρόθεση να κινηθούν νομικά εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας εάν εφαρμόσει τη γνωμάτευση. Στη δεύτερη κατηγορία είναι αυτοί που συμφωνούν με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, αλλά υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για εφαρμογή της. Οι τελευταίοι, έχουν την άποψη ότι μεγάλο πλεονέκτημα στην παραγωγή χαλλουμιού, και το οποίο το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα τυριά, είναι η όσο το δυνατό μεγαλύτερη χρήση του αιγοπρόβειου γάλακτος.
Προς το σκοπό αυτό αναμένουν απαντήσεις για το πώς θα διασφαλιστεί ώστε το είδος των φυλών ζώων που παράγουν το γάλα, καθώς και η προέλευση των ζωοτροφών με τις οποίες τρέφονται τα ζώα αυτά, να περιλαμβάνονται στην ΠΟΠ. Περαιτέρω, ζητούν διασφαλίσεις σε σχέση με το ποσοστό υγρασίας που περιλαμβάνεται στο προϊόν. Επίσης, για να μην είναι παράνομοι ζητούν διασφαλίσεις σε σχέση με τα προϊόντα που παράγουν και αποτελούν μεγάλο ποσοστό των εξαγωγών σήμερα όπως είναι το σχήμα μπέργκερ, το μπλοκ και το σλάις. Ξεκαθάρισμα πρέπει να γίνει και για τα προϊόντα που βρίσκονται στην αγορά και έχουν παραχθεί μετά την 1η Οκτωβρίου 2021, αλλά δεν πληρούν τις προδιαγραφές ΠΟΠ. Αυτό αναμένεται να είναι ένα σημαντικό αγκάθι στη συνάντηση και η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας θεωρείται καταλυτική.
Αναμένονται σημαντικές αποφάσεις
Κατά τη σύσκεψη, αναμένεται να ξεκαθαρίσουν όλες οι πιο πάνω παράμετροι, ώστε να μπορέσει επιτέλους να παραχθεί μαζικά προϊόν ΠΟΠ, να κυλήσει ομαλά η αγορά και το χαλλούμι να πάρει την τιμή που του αξίζει, με προφανείς θετικές συνέπειες για όλους. Η εφαρμογή των κανόνων της αγοράς χωρίς οποιεσδήποτε προσυνεννοήσεις μεταξύ βασικών «παικτών» στην υπόθεση χαλλούμι, θα δώσει την ευκαιρία στους αιγοπροβατοτρόφους να λάβουν συμφέρουσες τιμές για το γάλα που παράγουν, για να καταστούν επιτέλους βιώσιμοι, χωρίς τη συνεχή στήριξη από το κράτος.
