Με αυστηρά νομικούς όρους, η αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία περιττεύει αφού οι δολοφονίες αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα και οι δράστες καταδικάζονται συνήθως σε ισόβια φυλάκιση. Για αυτό και η Επίτροπος Νομοθεσίας, Λουΐζα Ζαννέτου, παρουσιάζεται να διαφωνεί με την πρόταση που κατέθεσε η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, θεωρώντας πως ο όρος ανθρωποκτονία είναι αρκετός. 

Η συζήτηση αυτή δεν προέκυψε αιφνιδίως στην Κύπρο. Έχει ήδη γίνει σε πολλές χώρες και έχει γίνει κατανοητό πως η σημασία της εισαγωγής του όρου στα λεξιλόγια έχει καταφέρει να αναδείξει το πρόβλημα της έμφυλης βίας. Εγκλήματα που με ευκολία τα χαρακτηρίζαμε ως εγκλήματα πάθους ή τιμής, και εν πολλοίς τα δικαιολογούσαμε, πλέον, στη συλλογική συνείδηση, δεν μπορούν να ταξινομηθούν τόσο απλουστευμένα. Όπως λέει η Γεωργία Πετράκη, καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, ο όρος της ανθρωποκτονίας δεν μας λέει τίποτα για τις σχέσεις ανδρών/γυναικών. Όπως και οι όροι συζυγικό έγκλημα, ή συζυγική βία δεν μας λένε επίσης κάτι σχετικό. «Άρα το γεγονός ότι τα θύματα είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία γυναίκες είναι αόρατο. Η γυναικοκτονία εξειδικεύει τον όρο ανθρωποκτονία για να αναδείξει το πρόβλημα της έμφυλης βίας φωτίζοντας τον μηχανισμό και το φαινόμενο του μισογυνισμού». 

Σε αντίθεση με την Κύπρια Επίτροπο Νομοθεσίας, μια άλλη νομικός εξ Ελλάδος, η Μίνα Καούνη, εξηγεί: «Οι γυναικοκτονίες είναι εγκλήματα που στηρίζονται στις βαθιά εμπεδωμένες κοινωνικές αντιλήψεις και έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι κατώτερες, υποτελείς στην ανδρική εξουσία, και δυνητικά μπορούν να ‘’τιμωρηθούν’’, ‘’ελεγχθούν’’ και ‘’σωφρονιστούν’’ μέσω της έμφυλης βίας. Ο γυναίκες που σκοτώνονται από έναν άνδρα του οικείου τους περιβάλλοντος δεν σκοτώνονται στη βάση της γενικής ιδιότητάς τους ως ανθρώπων, αλλά στη βάση αποκλειστικά του φύλου τους, των ρητών και κυρίως άρρητων σχέσεων των φύλων μέσα στην πατριαρχία. Αν δεν το πούμε αυτό με το όνομά του, επιλέγουμε να σταθούμε στη γενικότητα της αναντίρρητης αξίας της ανθρώπινης ζωής και όχι στο πώς μια ιδιοκτησιακή αντίληψη για τη γυναικεία ζωή οδηγεί στην αφαίρεσή της. Αρνούμενοι τη λέξη, ακυρώνουμε το γεγονός με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του. Στεγάζοντας μια κατηγορία έμφυλων εγκλημάτων στο κέλυφος ενός γενικού όρου που σημαίνει την αφαίρεση ανθρώπινης ζωής, επιλέγουμε να εξαφανίζουμε μια πραγματικότητα. Πώς; Αποσιωπώντας την ουσία αυτών των εγκλημάτων κι αφήνοντάς τα να χαθούν μέσα στο χυλό γενικότητας του όρου ανθρωποκτονία».

Για αυτούς τους λόγους, λοιπόν, χωρίς νομικίστικους αστερίσκους, ο όρος γυναικοκτονία είναι σημαντικός. Οι λέξεις έχουν τη σημασία τους στον τρόπο που σκεφτόμαστε. Μία λέξη ωστόσο δεν είναι αρκετή. 

[email protected]