Τα νέα της προηγούμενης βδομάδας είναι ότι έχουν ακριβύνει βασικά είδη πρώτης ανάγκης, όπως η βενζίνη, που για μας τους Κύπριους είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Χωρίς αξιόπιστα μέσα μαζικής κυκλοφορίας το αυτοκίνητό μας είναι απαραίτητο.
Ο πληθωρισμός καλπάζει, οι τιμές αυξάνονται συνεχώς και η αγοραστική δύναμη των πολιτών μειώνεται.
Σύμφωνα με τη Bικιπαίδεια: «Πληθωρισμός είναι η συνεχής αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών μιας οικονομίας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, που προκαλεί πτώση στην αγοραστική δύναμη, καθώς κάθε μονάδα χρήματος (π. χ. €) αγοράζει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες. … μεταβολή των τιμών».
Παρουσιάζει ενδιαφέρον η έρευνα (Explorations in Economic History) ομάδας του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης (ΜΙΤ), Peter Temin, που κατέδειξε ότι ο πρώτος καταγραμμένος τεκμηριωμένος πληθωρισμός προκλήθηκε από το μεγαλύτερο στρατηλάτη, τη μεγαλύτερη στρατιωτική ιδιοφυΐα όλων των εποχών, που κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου Μέγα Αλέξανδρο, στη Βαβυλώνα (323 π.Χ.). Ο πληθωρισμός αυτός που διάρκεσε περίπου μια δεκαετία μετά τον θάνατό του, μοίρασε την αγοραστική αξία του νομίσματος στο μισό. Η ομάδα των ερευνητών μελέτησαν επιγραφές σφηνοειδούς γραφής της εποχής εκείνης στις οποίες καταγράφονται οι τιμές των βασικών προϊόντων που είχαν αυξητική τάση: κάρδαμο, σινάπι, χουρμάδες, μαλλί, σουσάμι και κριθάρι. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι τιμές θα μπορούσαν να είχαν αυξηθεί είτε λόγω έλλειψης γεωργικών προϊόντων (κακή σοδειά ή αυξημένη κατανάλωση λόγω της στρατιάς του Αλέξανδρου) ή πιθανόν λόγω των λαφύρων των κατακτήσεων που κουβαλούσε, κυρίως σε ασήμι. Άρα αυξήθηκε ξαφνικά η ποσότητα ασημιού που κυκλοφορούσε, η προσφορά χρήματος. Ας υποθέσουμε ότι ένας επίγονος στρατηγός του Αλέξανδρου πλήρωνε περισσότερα χρήματα τους στρατιώτες του ώστε όταν αναζητούσαν κριθάρι που ήταν σε έλλειψη, ο έμπορος θα το είχε φυλάξει και θα τους το έδινε σε ψηλότερη τιμή προκαλώντας πληθωρισμό.
Στην πυραμίδα του Abraham Maslow, που αποτελεί την ιεράρχηση των αναγκών του ανθρώπου, το θέμα της επιβίωσης που αφορά τις βιολογικές ανάγκες βρίσκεται στη βάση. Είναι το θεμελιώδες κίνητρο του ανθρώπου για επιβίωση.
Η ιεράρχηση αναγκών του Maslow απεικονίζεται σε σχήμα πυραμίδας με τις μεγαλύτερες, πιο θεμελιώδεις ανάγκες στο κάτω μέρος και την ανάγκη για αυτοπραγμάτωση στην κορυφή. Η ιεράρχηση αναγκών/κινήτρων του Maslow προτάθηκε σε εργασία του (1943) (“A Theory of Human Motivation” («Μία θεωρία ανθρώπινων κινήτρων»)) στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Review. Με απλά λόγια, η θεωρία δείχνει ότι ένας άνθρωπος πρέπει να ικανοποιήσει πρώτα τα κατώτερα επίπεδα αναγκών (κινήτρων), πριν προχωρήσει σε μια άλλη επιδίωξη. Οι άνθρωποι επιδιώκουν την εκπλήρωση των φυσιολογικών αναγκών τους πρώτα, τα πιο βασικά και μετά προχωρούν στην εκπλήρωση της ασφάλειας, της κοινωνικοποίησης, της εκτίμησης και τελικά πραγματοποίηση των στόχων τους. Δηλαδή, δεν μπορεί ένας νηστικός άστεγος να επιθυμεί την εκτίμηση του κόσμου πριν ικανοποιήσει την πείνα του, πριν γεμίσει το στομάχι του. Πρέπει πρώτα να ικανοποιηθεί το κατώτατο επίπεδο πριν την επόμενη επιδίωξη.
Η πυραμίδα του Maslow θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα στον τομέα της ψυχολογίας, με μεγάλη αξία και πρακτική εφαρμογή σε πολλούς τομείς. Η ιεράρχηση τυγχάνει ευρείας επιρροής και αποδοχής και έξω από τον ακαδημαϊκό χώρο διότι εξηγεί απλά και γίνεται κατανοητό από τον μέσο άνθρωπο. Στον ακαδημαϊκό χώρο υπάρχουν, ως συνήθως, και αμφισβητήσεις.
Επιγραμματικά αναφέρονται:
- Επιβίωση: Φυσιολογικές ή βιολογικές ανάγκες: Αφορά την κύρια φυσική απαίτηση του ανθρώπου για επιβίωση, τις καθολικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως τροφή, νερό, ύπνος, ξεκούραση, ζέστη.
- Ασφάλεια: Εξασφάλιση των βασικών και προστασία: Υπάρχει ανάγκη ασφάλειας, παλαιότερα οι άνθρωποι κατέφευγαν σε καταφύγια για προστασία από τα άγρια θηρία. Επίσης, ασφάλεια από φυσική καταστροφή ή και επιδημία. Σήμερα εμπεριέχεται και η οικονομική ασφάλεια (εργασία, εξασφάλιση, υγεία, ιδιοκτησία κ.α.).
- Κοινωνικότητα: Συλλογικότητα και αποδοχή: Ο άνθρωπος είναι «κοινωνικό όν» (Αριστοτέλης), έχει ανεπτυγμένο το αίσθημα του «ανήκειν» σε ένα κοινωνικό σύνολο, μια αγέλη μικρή ή μεγάλη. Έχει τη έμφυτη συναισθηματική ανάγκη, το διαπροσωπικό κίνητρο να ανήκει κάπου και να τυγχάνει αποδοχής από την ομάδα του. Νιώθει την ανάγκη να βιώσει ανταποδοτικές διαπροσωπικές σχέσεις (οικογένεια, φίλοι) που θα στηρίζονται σε αμοιβαία εμπιστοσύνη και αλληλοϋποστήριξη.
- Αυτοεκτίμηση: Αναγνώριση και εκτίμηση απ’ τους άλλους: Ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να γίνει αποδεκτός από το κοινωνικό σύνολο στο οποίο ανήκει, να εκτιμηθεί η παρουσία και η τυχόν προσφορά του. Μέσα από την κοινωνική εικόνα του (status) ζητά την αναγνώριση και τον σεβασμό από άλλους, που βοηθά στην αυτοεκτίμηση και αυτοσεβασμό. Ενδυναμώνεται με το δημόσιο έπαινο.
- Αυτοπραγμάτωση: Ο άνθρωπος επιβάλλεται να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό του, να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του με προσωπική ανάπτυξη, να επιτύχει όλα όσα μπορεί, να γίνει όσο πιο καλός μπορεί. Έχει την ανάγκη αναγνώρισης, εκτίμησης, σεβασμού (εκπλήρωση στόχων, δημιουργικότητα, αυτοβελτίωση). Ελάχιστοι άνθρωποι φτάνουν σε αυτό το επίπεδο.
Ίσως να «συμφέρει» στη νέα τάξη πραγμάτων η μεγάλη ακρίβεια και ο πληθωρισμός με αποτέλεσμα τη σμίκρυνση της μεσαίας τάξης και φτωχοποίηση μεγάλου αριθμού ατόμων. Όταν ο άλλος δυσκολεύεται στα βασικά δεν θα ασχοληθεί με τα ιδανικά και τα ιδεώδη με άδειο στομάχι. Θα παραμείνει στα κατώτερα επίπεδα.
