Άκου τώρα άλλο κόλπο. Κερδίζει ένας μια προσφορά του δημοσίου για να στήσει ένα λογισμικό σύστημα. Το στήνει και το λειτουργεί μια χαρά. Μετά, μια άλλη κρατική υπηρεσία θέλει να ενταχθεί στο σύστημα. Πάει στον ίδιο ανάδοχο.
Λογικό, λες. Γιατί να ψάχνει άλλους αφού αυτός ξέρει τη δουλειά. Ναι, αλλά μιλάμε για δουλειές εκατομμυρίων. Και από τη στιγμή που δίνονται σε μια εταιρεία δεν ξέρει κανένας, ούτε εάν μπορούσαν να γίνουν με λιγότερα χρήματα, ούτε αν υπάρχει διαπλοκή και διαφθορά. Απευθείας αναθέσεις εργασιών ετοιμασίας και συντήρησης λογισμικών του δημοσίου (χωρίς προσφορές, δηλαδή) έγιναν τα τελευταία χρόνια αξίας €115 εκατομμύρια, λέει ο Γενικός Ελεγκτής. €115 εκατομμύρια. Χοντρά λεφτά!
Ποιον εξυπηρετεί αυτή η ιστορία, το δημόσιο; Μα, την ιδιωτική εταιρεία, φυσικά. Όποιος κερδίζει μια τέτοια προσφορά σαν να άνοιξε παγκάρι στη μονή Αββακούμ. Κι όταν μιλάμε για τόσα εκατομμύρια χωρίς προσφορές, ποιος εγγυάται ότι δεν υπάρχει λάδωμα και διαφθορά; Θα μας μείνει η απορία, μάλλον. Όπως και για την γνωστή πλέον ιστορία με τα ακίνητα που ενοικιάζει το κράτος σε ιδιώτες και οι ιδιώτες τα υπενοικιάζουν σε κρατικές υπηρεσίες. Τα είπαμε, μην τα ξαναλέμε. Το ερώτημα, που δεν θα απασχολήσει αυτούς που θα έπρεπε είναι αν πρόκειται κι εδώ για ένα πεδίο διαπλοκής και διαφθοράς. Δεν το ισχυρίζομαι αυτό, δεν το γνωρίζω. Αλλά, το θέμα είναι να κλείνουν οι τρύπες, για να δυσκολεύουν όσους είναι επιρρεπείς σε τέτοια φαινόμενα.
Αλλά, πέρα από τον Γενικό Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ουδείς θέτει αυτά τα ζητήματα ως απαράδεκτα που πρέπει να τερματιστούν. Τους ευνοούν όλους. Μια τον ένα, μια τον άλλο, και το βασίλειο της διαφθοράς ανοίγει κάθε τόσο νέα κεφάλαια.
Στο κεφάλαιο, για παράδειγμα, του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας, για το οποίο γράφαμε χθες, δεν υπάρχει καμιά υποψία διαπλοκής και διαφθοράς. Αλλά, το έψαξε κανένας; Ανησύχησαν οι βουλευτές μας να αρχίσουν να ρωτούν για να ασκήσουν έλεγχο; Είναι ένα έργο €1,2 δισεκατομμυρίων. Δόθηκε σε μια εταιρεία πριν δύο ολόκληρα χρόνια. Η εταιρεία από τότε διαχειρίζεται το λιμάνι και τη μαρίνα και έχει τεράστια έσοδα, αλλά το έργο – μαμούθ ακόμα να ξεκινήσει. Τι συμβαίνει; Γιατί εισπράττει εκατομμύρια η ιδιωτική εταιρεία, ελέγχει ένα σημείο εισόδου στη χώρα, αλλά ουσιαστική επένδυση ακόμα να κάνει; Κι αφού αποδεδειγμένα κάτι δεν πάει καλά, γιατί να μην υποψιαστούμε ότι κάποιοι κάνουν πλάτες (κι αυτό είναι διαφθορά) σε αυτή την χοντρή μπίζνα;
Δεν μάθαμε τίποτε από το πάθημα με τα χρυσά διαβατήρια όπου το βασικό πρόβλημα ήταν η απουσία ελέγχου. Και συνεχίζουμε απλώς να κάνουμε σαματά με όποιο ζήτημα μπορεί να δημιουργεί συνθήκες για λαϊκισμό. Οι βουλευτές μας, ας πούμε, ενώ έχουν όλα αυτά τα εκατοντάδες εκατομμύρια να περνούν από μπροστά τους χωρίς να ανησυχούν, ανακάλυψαν τον Φορέα Κοινωνικής Στήριξης, στον οποίο προεδρεύει πάντα η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας, και συζητούν Πρόταση Νόμου για να ελεγχθεί.
Εντάξει, είναι ένα σωστό βήμα να εξετάσουν αν υπάρχει έλεγχος και αν δεν υπάρχει να βρεθεί ο κατάλληλος μηχανισμός. Αλλά, πού κατέληξαν; Στο ότι πρέπει, λένε, να δίνεται στη δημοσιότητα λίστα με όσους κάνουν εισφορές σε αυτόν τον Φορέα. Μιλάμε, όμως, για ένα ταμείο στο οποίο γίνονται από ιδιώτες φιλανθρωπικές εισφορές. Πολλοί από όσους κάνουν τέτοιες εισφορές δεν θέλουν να το διατυμπανίζουν. Όπως είπε ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας, Ανδρέας Αντωνιάδης, ο οποίος είναι Ταμίας στη διαχειριστική Επιτροπή του Φορέα, κάποιοι από ταπεινοφροσύνη, κάποιοι για λόγους ασφάλειας, κάποιοι γιατί θεωρούν ότι θα τους ζητηθεί να συνεισφέρουν και αλλού.
Ο μηχανισμός ελέγχου δεν είναι όσους εισφέρουν που πρέπει να εξετάζει, είναι όσους στο κράτος έχουν ευθύνη, ηθική και πολιτική, να μην κάνουν συναλλαγές. Αν κάποιος κάνει εισφορά σε αυτό τον Φορέα και παίρνει ανταλλάγματα, αυτός που πρέπει να λογοδοτήσει είναι ο αξιωματούχος που δίνει τα ανταλλάγματα. Αναφέρθηκε, για παράδειγμα, ότι ο Σαουδάραβας που έπαιρνε βόλτες μέχρι τις Σεϋχέλλες την οικογένεια του Προέδρου Αναστασιάδη, λίγους μήνες μετά που πολιτογραφήθηκε αυτός, πέντε αδέρφια του και 36 συγγενείς του, εισέφερε €500.000 στον Φορέα. Αν δινόταν το όνομά του στη δημοσιότητα για την εισφορά θα ήταν έλεγχος; Το ζήτημα είναι να αποδειχθεί ότι έκανε εισφορά με αντάλλαγμα κάτι παράνομο. Και ποιος έκανε την παρανομία.
Αυτός ο Φορέας, το 2023 διαχειριζόταν ένα ποσό που φτάνει το δύο εκατομμύρια. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν πολύ λιγότερα. Από το 2014 μέχρι σήμερα βοηθήθηκαν 3.721 φοιτητές με ποσό άνω των €4 εκατομμυρίων, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να σπουδάσουν χωρίς τον Φορέα. Φέτος έχει άλλες 1.340 αιτήσεις για βοήθεια. Στα χέρια των βουλευτών, λοιπόν, ελπίζουμε να μην πληγεί αυτός ο Φορέας. Διότι, αυτό θα πετύχουν αν αντί μηχανισμό ελέγχου βρουν ακόμα έναν τρόπο να επιδοθούν στο άθλημα του λαϊκισμού.
