Ποιος έστειλε τον Ανδρέα Γρηγορίου στην Αυστραλία μέσα στην κάψα του καλοκαιριού, όταν ο κίνδυνος για πυρκαγιές κτυπάει κόκκινο; Ο Πρόεδρος; Το Υπουργικό Συμβούλιο; Η πολιτική προϊσταμένη του στο υπουργείο Γεωργίας; Πήγε αυτοβούλως; Είχε τέτοιο δικαίωμα; Επιχειρεί να θυσιαστεί για να καλύψει τον Πρόεδρο ή την Κυβέρνηση; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία επικεντρώνεται ο δημόσιος διάλογος αναφορικά με την τραγική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό.
Θλιβερό απότοκο της απουσίας έμπρακτης ανάληψης της πολιτικής ευθύνης. Δεν είναι η πρώτη φορά, που σε μια τραγωδία, σε μια καταστροφή ουδείς αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη. Σίγουρα δεν θα είναι και η τελευταία. Χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας ανώριμης ή μιας ανεύθυνης χώρας. Όπου οι πολιτικοί συνεχίζουν να αγνοούν την έννοια του όρου. Και οι πολίτες συνεχίζουν να ανέχονται αυτή την εγκληματική πολιτική συμπεριφορά.
Στη συγκεκριμένη τραγωδία υπάρχουν αριθμοί που προκαλούν τρόμο: Δύο νεκροί, 130 τ.χλμ καταστροφής, 700 κατοικίες που υπέστησαν ζημιές (350 σοβαρές και 350 περιορισμένες), 157 οικογένειες έχουν άμεση ανάγκη για μακροχρόνια στέγαση, τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή.
Και όμως. Ουδεμία παραίτηση. Ουδεμία παύση. Η γενική απολογία του Προέδρου εκ μέρους του κράτους δεν μπορεί να καλύψει την προκλητική μηδενική ανάληψη πολιτικής ευθύνης. Αν υπήρχε έστω και μια παραίτηση, δεν θα γινόταν τόσος χαμός για το ταξίδι του συντονιστή. Απλούστατα, διότι μόνο ένας αφελής μπορεί να πιστεύει πως αν ο Γρηγορίου βρισκόταν στην Κύπρο, η καταστροφή θα αντιμετωπιζόταν καλύτερα.
Αυτό επιχείρησε να περάσει, με άκρως ερασιτεχνικό τρόπο και η κυβέρνηση. Με τους υπουργούς να πασχίζουν με άγαρμπο τρόπο να ισχυρισθούν ότι ο Γρηγορίου δεν έχει επιχειρησιακή ευθύνη.
Βεβαίως, την ανακάλυψη ότι ο ρόλος του συντονιστή Γρηγορίου θα ήταν ήσσονος σημασίας την έκανε μετά από την τραγωδία. Διότι πριν από δύο χρόνια, όταν το Υπουργικό Συμβούλιο λάμβανε τη… σπουδαία απόφαση και ήθελαν να αποκομίσουν όφελος, την διαφήμιζαν.
Στις 12 Απριλίου 2023, αμέσως μετά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωνε ότι, τα εμπλεκόμενα Υπουργεία Γεωργίας, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Άμυνας έχουν ετοιμάσει συγκεκριμένα σχέδια δράσης τα οποία εφαρμόζονται κατά περίπτωση και στόχος είναι η προώθηση ενός ολιστικού σχεδιασμού.
Έχει παρατηρηθεί αλληλεπίδραση μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών «και καθίσταται αναγκαίος ο διορισμός Υπεύθυνου Συντονιστή», ο οποίος θα αναλάβει την άμεση ενεργοποίηση των μηχανισμών που υπάρχουν για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών διατυμπάνιζε.
Θαυμάστε τι προβλέπει η απόφαση του Υπουργικού για το ρόλο του Συντονιστή: 1. Θα έχει τη δυνατότητα να κινητοποιεί τα πτητικά μέσα, με βάση τα εθνικά σχέδια διαχείρισης κρίσεων, ανεξαρτήτως Υπηρεσίας που ανήκουν. 2. Θα έχει το γενικό πρόσταγμα σε ό,τι αφορά τη διασπορά, τις μετακινήσεις και τη διάταξη δυνάμεων κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης, ανεξαρτήτως Υπηρεσίας που ανήκουν. 3. Θα υποδεικνύει το χρονικό σημείο, λαμβάνοντας υπόψη πληροφορίες, στο οποίο πρέπει να ενεργοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας. 4. Θα έχει το επιχειρησιακό πρόσταγμα, σε περίπτωση που επεισόδιο πυρκαγιάς απαιτήσει τη δημιουργία επιτελείου διαχείρισης κρίσης, είτε τοπικά, είτε κεντρικά. 5. Θα έχει την ευθύνη, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη για κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ή εκκένωση κοινοτήτων, να το υποδεικνύει στις αρμόδιες Υπηρεσίες.
Το πόσο σπουδαία θεωρούσε το Υπουργικό εκείνη την απόφαση για διορισμό του Ανδρέα Γρηγορίου στο ρόλο του συντονιστή, αναδείχθηκε τέσσερις μήνες μετά από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τον εκθείαζε στην πυρκαγιά στην ημιορεινή Λεμεσό τον Αύγουστο του 2023.
«Είναι όλοι εδώ, η Πυροσβεστική, η Υπηρεσία Θήρας, η Αστυνομία, η Πολιτική Άμυνα, το Τμήμα Δασών, ο κ. Αλεξάνδρου που είναι στην άλλη πλευρά όπου μαίνεται η πυρκαγιά, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, ο οποίος έχει διοριστεί με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ως συντονιστής διότι εμπλέκονται πολλές Υπηρεσίες, και ο οποίος είναι παντού και πάντοτε» έλεγε χαρακτηριστικά.
Εκείνο το οποίο αδυνατεί να αντιληφθεί η κυβέρνηση είναι ότι ματαίως πασχίζει να πείσει ότι δεν ευθύνεται ο Πρόεδρος ή οι υπουργοί για την επιλογή Γρηγορίου να ταξιδέψει στην Αυστραλία σε μια περίοδο κατά την οποία ο εφιάλτης των πυρκαγιών είναι τόσο απειλητικός. Και ένα αμαθές παιδάριον δύναται να αντιληφθεί πως ουδείς δημόσιος υπάλληλος μπορεί να φύγει σε ταξίδι για να εκπροσωπήσει τον Πρόεδρο και τη Δημοκρατία χωρίς πολιτική απόφαση. Ουδείς!
Βεβαίως, αν οι κυβερνώντες παραδεχθούν την ευθύνη για τον συντονιστή, τότε το κόστος θα είναι δυσθεώρητο. Ματαίως, ωστόσο, σχοινοβατούν. Αν επιμένουν να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη, τότε πρέπει να την αναλάβει ο ίδιος ο Γρηγορίου. Εμπράκτως. Συντονιστής για πυρκαγιές δεν φεύγεις ούτε για τον Πρωταρά τον Ιούλιο κύριε Γρηγορίου!
Παρ’ όλα αυτά, η αλήθεια είναι πως η απόφαση διορισμού του Γρηγορίου ως συντονιστή ήταν εξαρχής λανθασμένη. Αυτό το ρόλο μπορεί να τον διαδραματίσει μόνο κάποιος που διαθέτει επιχειρησιακές γνώσεις από πυρκαγιές. Όχι ένας γραφιάς υπουργείου, έστω και γενικός διευθυντής.
Αλήθεια δεύτερη, ουδείς συντονιστής μπορεί να αποβεί αρκούντως αποτελεσματικός. Χρειάζεται να τεθούν όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες κάτω από μια ομπρέλα, όπως ορθά υπενθύμισε χθες ο συνάδελφος Χρύσανθος Μανώλη ότι ήταν ο στόχος. Πολιτική Άμυνα, Αστυνομία, Πυροσβεστική, Ασθενοφόρα, Τμήμα Δασών, όλα σε ένα. Όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες κάτω από μια ομπρέλα.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση, σε αυτό δώστε όλες τις δυνάμεις σας. Για να σωθούν ζωές. Όλα τα άλλα είναι μπούρδες!
