Ένας καλός φίλος (και πηγή της στήλης, που λέει και ο Θουκύς!) μάς έστειλε-θύμησε ψες ένα άρθρο για την ηλεκτρική ενέργεια, που είχε δημοσιευτεί στον Φιλελεύθερο, πριν σχεδόν τρία χρόνια. Στις 20 Δεκεμβρίου 2022. Με τίτλο «Η αχίλλειος πτέρνα του ηλεκτρικού συστήματος».

Εκείνο το άρθρο σχολίαζε τον παραλογισμό της διεκδίκησης από την Κυπριακή Δημοκρατία νέων παρατάσεων στην ασύμφορη για τους καταναλωτές και βλαπτική για το περιβάλλον λειτουργία των έξι ατμολέβητων στη Δεκέλεια, αντί της αντικατάστασής τους με νέες, αποδοτικές, ευέλικτες και οικονομικά συμφέρουσες γεννήτριες, αφού από τότε -και από προηγουμένως- ήταν γνωστό (και σήμερα είναι 100% αποδεδειγμένο) πως χωρίς τη Δεκέλεια το ηλεκτρικό μας σύστημα κρέμεται από μια κλωστή. Όταν κοπεί κάποια στιγμή η κλωστή, θα διορίσουμε ερευνητική επιτροπή για το μπλακ-άουτ, μην ανησυχείτε.

Ο φίλος βρήκε το άρθρο του Φ και μας το έστειλε, καθώς διάβαζε -και τραβούσε τα μαλλιά του- ένα άλλο, πολύ πρόσφατο, άρθρο του Φ, το περασμένο Σάββατο (του Άγγελου Νικολάου), το οποίο αναφερόταν σε αίτημα της Κύπρου στην Κομισιόν για νέα παράταση (αύξηση;) στις επιτρεπόμενες ώρες λειτουργίας των «κοτζιάκαρων» στη Δεκέλεια! Οι γεννήτριες γερνούν πιο γρήγορα από τους ανθρώπους και -σε αντίθεση με τους μισθωτούς- είναι «φόνος» η εμπορική αξιοποίησή τους μετά τη «συνταξιοδότηση».

Εν ολίγοις, γράφτηκε εδώ ένα άρθρο πριν τρία χρόνια, επικριτικό για την επιμονή του κράτους να ζητά παράταση στη ρύπανση, την ανισορροπία του συστήματος ηλεκτρισμού και την αδικαιολόγητη επιβάρυνση των καταναλωτών ρεύματος και, τρία χρόνια μετά, το κράτος ξαναζητά από την Κομισιόν δικαίωμα μεγαλύτερης χρήσης των σαράβαλων που ψυχομαχούν και ο χάρος λείπει…

Δηλαδή, τρία χρόνια μετά, δεν άλλαξε τίποτε επί της ουσίας. Ναι, αποφασίστηκε να αγοραστούν δύο γεννήτριες για τη Δεκέλεια, αλλά τάχα για ώρα ανάγκης, όχι για να συνεισφέρει καθημερινά, με αξιοπιστία, η Δεκέλεια στην ασφάλεια της ηλεκτροδότησης, με όσες γεννήτριες απαιτούνται. Κάτι που σοβαροί τεχνοκράτες λένε πως είναι απολύτως αναγκαίο. Ναι, αποφασίστηκε επιτέλους η εγκατάσταση αποθήκευσης στο κρατικό δίκτυο, αλλά αυτό έγινε για ευστάθεια και επάρκεια σε ώρες δύσκολες, όχι για να βρουν πάτημα να κλείσουν ή να περιθωριοποιήσουν και άλλο τη Δεκέλεια. Και τρέχα γύρευε πότε θα κατακυρωθούν προσφορές για όλα αυτά και πότε θα υλοποιηθούν, από την ΑΗΚ και τον Διαχειριστή. Που κυλούν το αβγό ξέρετε με τι. Σόρρι κιόλας.
Και ναι, ίσως σε 3 ή 4 ή 5 χρόνια να έρθει φυσικό αέριο στο Βασιλικό. Αλλά θα μπορεί το σύστημα να δέχεται ηλεκτρική ισχύ από το Βασιλικό πάνω από 800 μεγαβάτ; Ο ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς λέει όχι. Άρα; Πού πάτε χωρίς Δεκέλεια; Πού πάτε χωρίς μπόλικη και αξιόπιστη -καθημερινή- παραγωγή από το ανατολικό τμήμα του συστήματος;

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του άρθρου της 20ής Δεκεμβρίου 2022:

«Το ρεπορτάζ στον «Φ» του Σαββάτου (Άγγελος Νικολάου) βοηθά την κοινή γνώμη να αντιληφθεί τι συμβαίνει σε ένα τμήμα της ενεργειακής μας πολιτικής.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, όταν κρατικοί λειτουργοί από αρμόδια υπουργεία και τον Διαχειριστή Μεταφοράς συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες με τεχνοκράτες της ΕΕ, για να συζητήσουν το αίτημα να παραταθεί -ξανά- μέχρι το 2029 η λειτουργία των έξι μονάδων στη Δεκέλεια, οι Ευρωπαίοι λειτουργοί ρώτησαν το αυτονόητο: Αφού, αγαπητοί Κύπριοι αδελφοί, θεωρείτε πως δεν μπορεί να λειτουργήσει με ευστάθεια και ασφάλεια το ηλεκτρικό σας σύστημα χωρίς τις μονάδες της Δεκέλειας, γιατί επιμένετε να στηρίζεστε σε έξι γεννήτριες, ηλικίας 40 χρόνων, που είναι εξαιρετικά ρυπογόνες (και εκτός από το περιβάλλον βλάπτουν σοβαρά και την τσέπη σας, λόγω πανάκριβων δικαιωμάτων ρύπων); Προφανώς οι Ευρωπαίοι υπέβαλαν με κάποιο τρόπο στους δικούς μας «γιατί ζητάτε κάθε λίγο παράταση στη λειτουργία αυτών των μονάδων, που με βάση την Οδηγία της ΕΕ θα έπρεπε ήδη να είχαν πωληθεί για παλιοσίδερα και δεν τις αντικαθιστάτε με καινούριες συμβατικές μονάδες, λιγότερο ρυπογόνες και περισσότερο αποδοτικές (άρα και φθηνότερες)»;

Αναμένει η ΕΕ, αναμένουμε και εμείς, ως καταναλωτές, ενημέρωση από τα υπουργεία, τη ΡΑΕΚ, τον Διαχειριστή και την ΑΗΚ:
Για ποιο λόγο δεν λαμβάνεται απόφαση για την αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων μονάδων, αφού όλοι οι αρμόδιοι συμφωνούν πως είναι απαραίτητο να υπάρχει σημαντική συμβατική παραγωγή από τη Δεκέλεια; Ποιου ευθύνη είναι να ληφθεί αυτή η απόφαση;

Θέλουμε επίσης να ξέρουμε, ως πολίτες, γιατί όλες οι προωθούμενες νέες μονάδες παραγωγής από ορυκτά καύσιμα (η 6η μονάδα της ΑΗΚ και οι τρεις ιδιωτικές γεννήτριες της PEC) έχουν αδειοδοτηθεί από τη ΡΑΕΚ να λειτουργήσουν στο Βασιλικό, αφού πλέον είναι γνωστό πως και το Υπουργείο Ενέργειας και η ΡΑΕΚ και ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς και η ΑΗΚ συμφωνούν πως ακόμα και αν οι σταθμοί στο Βασιλικό (της ΑΗΚ ή και των ιδιωτών) μπορούν να παράγουν όλο το ρεύμα που χρειάζεται η Κύπρος το καλοκαίρι, πάλι το ηλεκτρικό μας σύστημα -με τις αναπηρίες στο σύστημα μεταφοράς, την απουσία διασύνδεσης με άλλα δίκτυα και τη λειτουργία φωτοβολταϊκών χωρίς αποθήκευση- ΔΕΝ μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια, χωρίς την εναλλακτική επιλογή της Δεκέλειας;

Μήπως ο λόγος που όλες οι μελλοντικές μονάδες μαζεύτηκαν στο Βασιλικό είναι η απουσία σχεδιασμού για μεταφορά φυσικού αερίου στη Δεκέλεια (αν καταφέρουμε δηλαδή και το πάρουμε κάποτε στο Βασιλικό); Και μήπως η απουσία αυτού του σχεδιασμού έχει να κάνει με πρόθεση κάποιων να συρρικνωθεί η παραγωγή της ΑΗΚ και να «κλείσει» -πριν την ώρα της- η Δεκέλεια;
Κάποιοι προφανώς έχουν ευθύνες που το ηλεκτρικό σύστημα «γέρνει μονόπαντα», εν γνώσει τους πως η Δεκέλεια είναι η αχίλλειος πτέρνα του».