Μετά και τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας την Τρίτη, κανένας δεν δικαιολογείται να συνεχίσει να προσβλέπει σε εισαγωγή φυσικού αερίου το 2026 ή το 2027 ή το 2028. Και μάλλον ούτε το 2029.

Η στήλη ισχυρίζεται πως αυτή, από μία σκοπιά, είναι μια εν δυνάμει θετική εξέλιξη. Δεν θα έχουμε φυσικό αέριο τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια, τουλάχιστο. Ας το χωνέψουμε. Ρεύμα θα έχουμε;
Ας αφήσουμε το Υπουργείο Ενέργειας, τη ΔΕΦΑ, την ΕΤΥΦΑ, την Technip Energies να προσπαθούν να βγάλουν άκρη με το κουβάρι του τερματικού και ας επικεντρωθούμε στην κρίσιμη συνθήκη που καλείται ο τόπος να αντιμετωπίσει την επόμενη τριετία: Την αμφισβητούμενη επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας, σε ώρες αιχμής, όταν δεν μπορούν να ανταποκριθούν τα φωτοβολταϊκά συστήματα.

Σε αυτό ακριβώς συνδέεται ο ισχυρισμός της στήλης πως η οριστικοποίηση της μετάθεσης της εισαγωγής φυσικού αερίου σε βάθος τετραετίας κρύβει και μία υπό τις περιστάσεις θετική χροιά: Δεν μπορεί, θα υποχρεωθούν τώρα ΡΑΕΚ και Διαχειριστής Μεταφοράς να εγκύψουν σοβαρά, επιτέλους, στο θέμα της επάρκειας και ευστάθειας του συστήματος ηλεκτρισμού και να πάρουν αποφάσεις. Αναγνωρίζοντας πρώτα απ’ όλα τον κίνδυνο.

Αν δεν το πράξουν ούτε τώρα, θα εκθέσουν τη χώρα και την οικονομία της σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος να μηρυκάζουν απόψεις, σκέψεις, υπολογισμούς και προβλέψεις για «οριακή κάλυψη αναγκών». Θέλουμε πλήρη κάλυψη αναγκών και την εφεδρεία που οφείλουν να διατηρούν σύμφωνα με τους κανονισμούς.

Αρκετές φορές κάτω από δημοσιογραφικά κείμενα για την επάρκεια παραγωγής ρεύματος αναγνώστες διερωτούνται «γιατί δεν γράφετε ποιος έχει την ευθύνη για τη δημιουργία συνθηκών επάρκειας ηλεκτρισμού;». Και συχνά έχουν δίκαιο, καθώς μέσα στη ροή των κειμένων αποτυγχάνουμε σε κάποιες περιπτώσεις να κάνουμε ξεκάθαρο πως η ευθύνη αυτή ανήκει στη ΡΑΕΚ. Αφήνοντας, έτσι, πολλούς αναγνώστες να πιστεύουν πως η ευθύνη είναι της ΑΗΚ.

Η αρμοδιότητα είναι της ΡΑΕΚ και όλα τα σημερινά προβλήματα με τα «αχ και βαχ» μπας και χαλάσει η μια ή άλλη γεννήτρια ή για το αν θα ανέβει πάνω από τους 40 η θερμοκρασία για 2-3 μέρες ή αν δεν φυσά αέρας να γυρίσουν οι ανεμογεννήτριες είναι ανωμαλίες που πρέπει να τις χρεωθεί πρωτίστως η ΡΑΕΚ.

Ελπίζουμε να μην ανασύρει από τα συρτάρια της η ρυθμιστική αρχή το υπό κατασκευή ηρεμιστικό της μελλοντικής εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης στο δίκτυο ή και στους σταθμούς Δεκέλειας και Μονής, ούτε το παυσίπονο της αγοράς δύο γεννητριών για τη Δεκέλεια. Έχουμε κουραστεί να περιμένουμε και να ελπίζουμε.

Δεν εμπιστευόμαστε την εμπρόθεσμη κινητοποίηση του συστήματος έκδοσης, αξιολόγησης και κατακύρωσης προσφορών για δημόσια έργα, άρα δεν είμαστε αισιόδοξοι πως θα έχουμε τις πρώτες μπαταρίες το καλοκαίρι του 2026 ή τις γεννήτριες το 2027 ή 28. Ούτε και αισιοδοξούμε πως θα βρουν τρόπο να χρησιμοποιήσουν με ασφάλεια τη μονάδα 6 στο Βασιλικό με ντίζελ, έστω.

Καλά κάνουν και η ΡΑΕΚ και ο Διαχειριστής να μην βασιστούν σε ατελείς σχεδιασμούς και απομακρυσμένες προοπτικές, διακινδυνεύοντας την ομαλή ηλεκτροδότηση της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Αν μάς κάτσει η προσπάθεια για αποθήκευση από το ’26, καλώς. Αν αξιωθούν στην ΑΗΚ να βρουν συμφέρουσες οικονομικές προτάσεις για νέες συμβατικές γεννήτριες, θαυμάσια. Μέχρι τότε, όμως, η ΡΑΕΚ οφείλει να κηρύξει συναγερμό (έπρεπε να το είχε κάνει προ πολλού), οφείλει να αξιοποιήσει τη νομοθεσία που της επιτρέπει να αναζητήσει πρόσθετη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όχι σε ένα ή δύο χρόνια, αλλά σε 2-3 μήνες ή το αργότερο το επόμενο καλοκαίρι. Παρ’ ότι προβλήματα επάρκειας υπάρχουν πλέον και θα συνεχίσουν και στις χειμερινές περιόδους.

Όλη αυτή η μακρά ολιγωρία στην ενίσχυση της συμβατικής παραγωγής ή και της αποθήκευσης οδηγεί σε λύσεις πολύ δαπανηρές για τους καταναλωτές ρεύματος. Την εσπευσμένη ενοικίαση γεννητριών -μέσω προσφορών από κάθε ενδιαφερόμενο προμηθευτή- θα την πληρώσουμε πολύ ακριβά.
Πολύ πιο ακριβή και ασύγκριτα πιο επώδυνη θα ήταν όμως η παρατεταμένη αδυναμία του ηλεκτρικού συστήματος να δίνει ρεύμα στα νοικοκυριά και την οικονομία. Ας μην αστοχήσουν πάλι οι αρμόδιοι, δεν υπάρχει καθόλου χρόνος για χάσιμο.