Τα θανατηφόρα δυστυχήματα στην Κύπρο δεν είναι πια είδηση. Έχουν γίνει μέρος μιας ζοφερής καθημερινότητας που αποδεχόμαστε παθητικά, σαν να πρόκειται για κάποιο φυσικό φαινόμενο και όχι για ανθρώπινη τραγωδία που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Σχεδόν κάθε μέρα ένα νέο όνομα προστίθεται στη λίστα των θυμάτων της ασφάλτου, μια οικογένεια βυθίζεται στο πένθος και μια κοινωνία συνεχίζει αδιάφορα τον δρόμο της.
Η επανάληψη έχει σκοτώσει την ευαισθησία μας. Όταν ο τίτλος «Νέο θανατηφόρο δυστύχημα» δεν προκαλεί πια ούτε θυμό ούτε συγκίνηση, τότε έχουμε φτάσει στο σημείο όπου το δράμα έχει γίνει ρουτίνα. Οι στατιστικές δείχνουν μια χώρα που εξακολουθεί να μετρά δεκάδες νεκρούς κάθε χρόνο στην άσφαλτο, παρά τις εκστρατείες, τις εξαγγελίες και τα αυστηρότατα πρόστιμα. Όμως, πίσω από τους αριθμούς υπάρχει η αλήθεια: η απώλεια ανθρώπινων ζωών σε δρόμους που μοιάζουν να έχουν μετατραπεί σε πεδίο ασυδοσίας.
Η οδική συμπεριφορά στην Κύπρο είναι θα έλεγε κανείς ο καθρέφτης μιας βαθύτερης νοοτροπίας. Η βιασύνη, η αδιαφορία για τους άλλους, η έλλειψη σεβασμού προς τους κανόνες και τις ζωές γύρω μας δεν είναι μόνο πρόβλημα οδήγησης, είναι κυρίως πρόβλημα κοινωνικής παιδείας. Όταν κάποιος θεωρεί αυτονόητο ότι θα περάσει το φανάρι με κόκκινο, θα παρκάρει πάνω στο πεζοδρόμιο, θα οδηγήσει ενώ βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ ή θα πιάσει το κινητό στο τιμόνι, αυτό σημαίνει πως η παρανομία δεν είναι εξαίρεση, αλλά κανόνας. Και φυσικά οι κάμερες της τροχαίας δεν μπορούν από μόνες τους να υποκαταστήσουν την υπευθυνότητα που θα έπρεπε να επιδεικνύουν οι οδηγοί.
Από την άλλη, η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο στους οδηγούς. Το κράτος οφείλει να αναλάβει το δικό του μερίδιο ευθύνης. Οι δρόμοι είναι συχνά ανεπαρκώς φωτισμένοι, χωρίς σωστή σήμανση, με επικίνδυνες στροφές και διασταυρώσεις που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζονται «παγίδες θανάτου». Η αστυνόμευση είναι αποσπασματική, οι έλεγχοι περιοδικοί και η τιμωρία σπάνια είναι αποτρεπτική.
Η οδική ασφάλεια δεν είναι θέμα αριθμών, είναι θέμα πολιτισμού. Όταν η παιδεία μας διδάσκει υπευθυνότητα και σεβασμό στη ζωή, οι δρόμοι γίνονται ασφαλέστεροι. Όταν όμως ανεχόμαστε τη μικρή παρανομία ως «έξυπνη λύση», τότε η τραγωδία είναι θέμα χρόνου. Ο πολιτισμός δεν φαίνεται στα μεγάλα έργα, αλλά στη συμπεριφορά μας στο φανάρι και στη διάβαση.
Κι αν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τα θανατηφόρα δυστυχήματα ως ένα στατιστικό δεδομένο, θα είμαστε όλοι συνένοχοι στη σιωπηλή αυτή αιμορραγία. Η Κύπρος δεν έχει ανάγκη από άλλες εκστρατείες. Έχει ανάγκη από συνέπεια, αποφασιστικότητα και συλλογική αυτοκριτική. Η αλλαγή θα έρθει μόνο όταν η ζωή στον δρόμο πάψει να θεωρείται αναλώσιμη. Γιατί κάθε θάνατος στην άσφαλτο δεν είναι ατύχημα. Είναι μια προειδοποίηση που αγνοήσαμε.
panayiota.charalambous@phileleftheros.com
