ΤΟ σύστημα, οι διάφοροι θεσμοί, δοκιμάστηκαν στη γνωστή υπόθεση της 19χρονης Αγγλίδας και απέτυχαν παταγωδώς. Και απέτυχαν επειδή δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στο ύψος των περιστάσεων και ως αποτέλεσμα τούτου εκτέθηκαν στην κοινωνία αλλά και διεθνώς. Το θέμα αυτό, στη σκιά της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, παρουσιάσθηκε και συζητήθηκε στην Kοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Συζητήθηκαν τα πρωτόκολλα όσον αφορά καταγγελίες για έμφυλη βία, με αφορμή και την πρόσφατη ανατροπή από το Ανώτατο Δικαστήριο της καταδίκης 19χρονης για ψευδή καταγγελία βιασμού της από ομάδα Ισραηλινών τουριστών. Όπως είναι γνωστό, στη συγκεκριμένη περίπτωση το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε στις 31 Ιανουαρίου 2022, ότι η νεαρή γυναίκα δεν έτυχε δίκαιης δίκης.
ΜΠΟΡΟΥΝ να ειπωθούν πολλά για τον τρόπο που λειτούργησε το σύστημα στην υπόθεση. Να αξιολογηθούν οι συμπεριφορές αλλά και οι προσεγγίσεις των εμπλεκομένων, αρμοδίων και μη. Από τη συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή και τις δηλώσεις της προέδρου της, κ. Ειρήνης Χαραλαμπίδου, αλλά και από τις τοποθετήσεις των αρμόδιων αξιωματούχων, που παρουσιάσθηκαν για να εξηγήσουν τις διαδικασίες που ακολουθούνται, μπορούν να εξαχθούν πολλά χρήσιμα συμπεράσματα. Είναι προφανές, εκ του αποτελέσματος, ότι από την επεξήγηση των διαδικασιών, των πρωτοκόλλων, που εγκρίνονται μέχρι το τι τελικώς εφαρμόζεται υπάρχει διαφορά. Γι’ αυτό άλλωστε η Κύπρος βρέθηκε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για μη δίκαιη δίκη. Και δεν είναι μόνο ότι η χώρα εκτέθηκε, αλλά και το γεγονός ότι όλο το σύστημα απέτυχε. Η κυπριακή Πολιτεία δεν ήταν ικανή ή δεν ήθελε να προστατεύσει μια νέα κοπέλα, η οποία όπως ανέφερε έπεσε θύμα βιασμού.
ΑΠΟ τη συζήτηση, λοιπόν, προέκυψε μια σειρά από ζητήματα. Το πρώτιστο είναι ασφαλώς η νοοτροπία, που πρέπει να αλλάξει. Κι αυτό προφανώς είναι το πιο δύσκολο καθώς δυστυχώς υπάρχουν εδραιωμένες προσεγγίσεις και ανάλογες είναι και οι συμπεριφορές. Το άλλο είναι τα θέματα κατάρτισης των ατόμων που δέχονται τις καταγγελίες και τον τρόπο που τις διεκπεραιώνουν, είτε πρόκειται για αστυνομικούς σταθμούς, είτε ανακριτές. Είναι προφανές πως χρειάζονται ειδική εκπαίδευση και να ελέγχονται πιο συστηματικά οι δράσεις τους. Κατά τη συζήτηση βουλευτές έκαναν λόγο για «συστημικό σεξισμό» που διαπέρνα όλο το σύστημα, καθώς και για «μισογυνισμό» και «αποτυχία του κράτους να χειριστεί τέτοια θέματα».
ΕΙΝΑΙ σαφές, λοιπόν, πως είναι επείγουσας ανάγκης, οι αρμόδιοι, οι οποίοι καλούνται να χειριστούν αυτά τα ζητήματα, να έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση για την αποτελεσματική εφαρμογή των πρωτοκόλλων.
ΘΑ επαναλάβουμε πως με την υπόθεση της Βρετανίδας δοκιμάσθηκε η αξιοπιστία θεσμών και των μηχανισμών του κράτους. Όπως δε ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης, ήταν η πρώτη φορά που δοκιμάστηκαν οι αρχές όσον αφορά την υλοποίηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, που από τον περασμένο Μάιο είναι νόμος του κράτους. Για να μπορέσει η χώρα να αλλάξει την εικόνα που διαμορφώθηκε με αφορμή την υπόθεση αυτή, πρέπει να κάνει ανατροπές στο πεδίο του χειρισμού θυμάτων ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας. Να αλλάξουν νοοτροπίες και προσεγγίσεις.
