Άρθρο στη ψηφιακή, συλλεκτική έκδοση του Φιλελευθέρου «Η ΚΥΠΡΟΣ ΤΟ 2024! ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ» που διατίθεται δωρεάν μέσω του philenews.com
Το μέλλον κάθε κράτους στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ανώτατη εκπαίδευση και σε μια κρίσιμη συγκυρία με διεθνείς προκλήσεις, όπως είναι οι εμπόλεμες συρράξεις, οι κλιματικές κρίσεις, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, το μεταναστευτικό, κ.ά., ο ρόλος των πανεπιστημίων στη διαμόρφωση ανθεκτικών και αειφόρων οικονομιών και βιώσιμων πράσινων, συμπεριληπτικών και ψηφιακών κοινωνιών είναι ουσιώδης. Με ευρεία αποστολή τους την προώθηση της εκπαίδευσης, της έρευνας, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, τα πανεπιστήμια καλούνται να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες και προσδοκίες των κοινωνιών τις επόμενες δεκαετίες και να παρέχουν υψηλής ποιότητας, προσιτή εκπαίδευση σε ευρύτερα κοινά.
Προκλήσεις της ανώτατης εκπαίδευσης για τη χώρα μας που αφορούν στην αναδιάρθρωση της κοινωνίας της γνώσης μέσω της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και της δημιουργικότητας, έρχονται να προστεθούν στις προκλήσεις της μετανάστευσης και του κλίματος, της αύξησης του εσωτερικού (3 δημόσια, 9 ιδιωτικά κυπριακά ΑΕΙ) και του εξωτερικού ανταγωνισμού, στο ψηφιακό χάσμα που χρήζει άμβλυνσης διότι επηρεάζει τη φοιτητική κοινότητα και τις παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες, αλλά και στις ραγδαία μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Τα πανεπιστήμια οφείλουν να προσφέρουν κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση σε διευρυμένα κοινά, καθώς και επαγγελματικά αξιοποιήσιμες δεξιότητες, αλλά και να παράγουν ερευνητικά αποτελέσματα με αντίκτυπο πολύ πέρα από τον ακαδημαϊκό χώρο, που να επηρεάζουν τις κοινωνίες και να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Παράλληλα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση καθίσταται ολοένα και πιο πολυπολιτισμική και πολύγλωσση, ενώ η συμπερίληψη και η ανοικτή πρόσβαση για όλους είναι θεμελιώδεις ανάγκες. Τα πανεπιστήμια πρέπει να προσαρμοστούν, να αναδιατυπώσουν τις στρατηγικές τους και να αναδιαμορφώσουν τα προγράμματα σπουδών τους, ώστε οι τίτλοι σπουδών να είναι χρηστικοί και χρήσιμοι. Η σύνδεσή τους με την κοινωνία και τις ανάγκες της οικονομίας πρέπει να δρομολογείται μέσα από συγκεκριμένες εκπαιδευτικές και ερευνητικές δράσεις που να προσφέρουν δυνατότητες συνεργασίας σε νευραλγικούς τομείς, αλλά και να συμβάλλουν στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Οφείλουμε τα πανεπιστήμια να συνεργαστούμε μεταξύ μας, αλλά και με επιχειρήσεις, νεοφυείς οργανισμούς, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ώστε το εκπαιδευτικό μας οικοσύστημα να παράγει ποιοτικές υπηρεσίες και αποτελέσματα με αξία. Η Πολιτεία από την πλευρά της οφείλει να μας υποστηρίξει να αξιοποιήσουμε αυτήν τη δυναμική με ανθρώπινους, τεχνολογικούς και οικονομικούς πόρους.
Το δημόσιο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ) είναι ένα εξωστρεφές διεθνές Πανεπιστήμιο, το οποίο εξειδικεύεται στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Υποστηρίζει αποτελεσματικά το «άνοιγμα της εκπαίδευσης» προσφέροντας σε κάθε ενδιαφερόμενο -με ιδιαίτερα δημογραφικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τους φοιτητές των συμβατικών πανεπιστημίων- την ευκαιρία και πολύτιμη δυνατότητα να σπουδάσει ανεξαρτήτως ηλικίας, κοινωνικού προφίλ, επαγγελματικής κατάστασης, τόπου διαμονής ή άλλων δυσκολιών πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το ΑΠΚΥ έχει σημαντικό ρόλο στην τοπική κοινωνία, αλλά και συμβάλλει έμπρακτα στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας με την προσέλκυση φοιτητών που διαβιούν εκτός Κύπρου και την ένταξή τους σε ελληνόφωνα και αλλόγλωσσα προγράμματα σπουδών, την υψηλότατη κατάρτιση των αποφοίτων του που εισέρχονται ή εξελίσσονται στην αγορά εργασίας, καθώς και τις ερευνητικές δράσεις του που λαμβάνουν σημαντική εξωτερική χρηματοδότηση.
Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου αφήνει πίσω του το 2023 με θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία και σημαίνοντα έργα, όπως για παράδειγμα: α) Την ίδρυση του Κέντρου Επαγγελματικής και Διά Βίου Μάθησης με στόχο την εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού, β) Την προσφορά νέων προγραμμάτων σπουδών σε προπτυχιακό (Νομική) και σε μεταπτυχιακό επίπεδο (Ποινική Δικαιοσύνη, Λογιστική και Χρηματοοικονομική) και άλλων που βρίσκονται σε στάδιο αξιολόγησης και πιστοποίησης, γ) Την εγκαθίδρυση στο Πανεπιστήμιο ακαδημαϊκών και ερευνητικών εδρών UNESCO, Commonwealth of Learning και Jean Monnet που ενισχύουν το επιστημονικό του προφίλ, δ) Την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και εμπειρίας του ΑΠΚΥ στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και των τεχνολογικών μας υποδομών από εγχώριους φορείς, όπως για παράδειγμα το Κέντρο Παραγωγικότητας Κύπρου, το οποίο υποστηρίζουμε στην εξ αποστάσεως παροχή Προγραμμάτων για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Κουλτούρα με έμφαση στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Ο στόχος μας για το 2024 είναι ο εξής διαχρονικός: Να μετεξελιχθεί το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου στο Edupreneurial Πανεπιστήμιο που απαιτεί η σημερινή εποχή και να ενισχυθεί η προσαρμοστικότητά μας στα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα και στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας στο διεθνές περιβάλλον, ώστε να λειτουργήσουμε ως μοχλός κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης.
Καθηγητής Πέτρος Πασιαρδής
Πρύτανης Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
