Το καθήκον κάθε γονέα στην περίπτωση διάστασης ή χωρισμού, για αξιοπρεπή διαβίωση ανήλικου τέκνου του, επιβάλλει την υποχρέωση σε αμφότερους τους γονείς για παροχή διατροφής στο δικαιούχο τέκνο τους, ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του καθενός. Η εξακρίβωση των αναγκών του τέκνου είναι θέμα κοινής λογικής, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών ζωής και η διατροφή δεν πρέπει να εξαρτάται από τυχόν παζάρια μεταξύ των γονέων.
Τα διάφορα κονδύλια που αναφέρονται στην αίτηση διατροφής δεν απαιτείται να αποδειχθούν με αυστηρότητα, ανατρέχουν στο χρόνο καταχώρησης της αίτησης και ανεξάρτητα από την έκδοση οποιουδήποτε προσωρινού διατάγματος ή του χρόνου εκδίκασης της αίτησης. Το διάταγμα διατροφής μπορεί να διατάσσει την καταβολή της από την ημέρα καταχώρησης της αίτησης.
Η ποσοστιαία αναλογία της συνεισφοράς του κάθε γονέα στο ποσό που ο ανήλικος χρειάζεται μηνιαία για τα έξοδα διαβίωσης του καθορίζεται από την εισοδηματική κατάσταση τους. Υπάρχουν πάντοτε ανάγκες, που παρόλο ότι καλύπτονται από τον γονέα με τον οποίο διαμένει το τέκνο, εν τούτοις δεν είναι δυνατό να γίνεται ο διαχωρισμός τους όταν αποτελούν κοινά έξοδα της οικογένειας, όπως είναι η στέγη, το ρεύμα, το νερό, το τηλέφωνο και άλλα συναφή έξοδα, τα οποία δεν αφορούν αποκλειστικά το τέκνο.
Το Εφετείο στην ομόφωνη απόφαση που εξέδωσε στην Έφεση αρ. 20/2021, ημερ. 29.01.2024, που αφορούσε διαφωνία μεταξύ των γονέων για το ύψος της συνεισφοράς τους στη διατροφή των δύο ανήλικων τέκνων τους, έκρινε ορθή την απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου. Ορθά το Δικαστήριο ξεκαθάρισε ότι οι ισχυρισμοί των διαδίκων που αφορούν σε κάλυψη εξόδων των δύο ανήλικων σε χρονικές περιόδους προγενέστερες της καταχώρησης της εναρκτήριας αίτησης, δεν μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την απόδοση οποιασδήποτε σχετικής θεραπείας.
Περαιτέρω, τόνισε, όπως εξηγεί το Οικογενειακό Δικαστήριο, το διάταγμα διατροφής για σκοπούς αναδρομικής επιδίκασης ποσών (σε περίπτωση που το Δικαστήριο ασκήσει τη διακριτική του εξουσία προς αυτή την κατεύθυνση) ανατρέχει μέχρι και τον χρόνο καταχώρησης της εναρκτήριας αίτησης και σε καμία περίπτωση σε προγενέστερο από αυτήν χρόνο.
Το Εφετείο υιοθέτησε επίσης την κρίση του Οικογενειακού Δικαστηρίου να μην εγκρίνει οποιοδήποτε ποσό για οικιακή βοηθό, ως απαραίτητο για τα έξοδα των ανήλικων, επειδή η μητέρα δεν εργαζόταν τα απογεύματα και άρα είχε χρόνο να φροντίσει τα δύο ανήλικα παιδιά της. Σε πλήρη αρμονία με το Οικογενειακό Δικαστήριο, που παρέπεμψε στην αυθεντία Νικολάου v. Μακρίδη, όπου εκεί λέχθηκε ότι η οικιακή βοηθός δεν αποτελεί, παρά σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ανάγκη.
Αναφέρθηκε επίσης, ότι το γεγονός ότι η μητέρα είναι διαζευγμένη με δύο ανήλικα παιδιά, δεν καθιστά την εργοδότηση οικιακής βοηθού απαραίτητη. Αν η μητέρα δεν είχε την οικονομική δυνατότητα πρόσληψης οικιακής βοηθού, σίγουρα θα κατέληγε σε λιγότερο δαπανηρές λύσεις για τη φροντίδα των παιδιών, τις λίγες απογευματινές ώρες που η ίδια ήταν στη δουλειά της και τα παιδιά στο σπίτι.
Υπέδειξε επίσης ως ορθή και τη διατύπωση του Οικογενειακού Δικαστηρίου της γενικής αρχής ότι η λήψη 13ου μισθού δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι πρέπει να διαταχθεί ο πατέρας να καταβάλλει 13η διατροφή, όπως αξίωνε η μητέρα. Τόνισε ότι δεν αποκλείει την εξέταση κατά πόσο τέτοια διαταγή ενδεχομένως να είναι δικαιολογημένη.
Όμως, το πρωτόδικο Δικαστήριο στους υπολογισμούς έλαβε υπόψη τον 13ο μισθό του πατέρα στον καθορισμό των δυνάμεων του, καθώς αύξησε την εισοδηματική του ικανότητα, στη βάση της οποίας καθορίστηκε και το ποσό της συνεισφοράς του.
Με βάση τις δυνάμεις του καθενός, για τις ανάγκες του παιδιού
Το θέμα της διατροφής τέκνου ρυθμίζεται στο άρθρο 37 (1)(2)(3) του Νόμου 216(Ι)/1990, καθιστώντας τους γονείς υπόχρεους από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, να συνεισφέρουν στη διατροφή των τέκνων τους, τόσο των ανήλικων όσο και των ενήλικων, τα οποία έχουν ανάγκη διατροφής λόγω ειδικών περιστάσεων, όπως ανικανότητας – αναπηρίας, σπουδών ή θητεία στην Εθνική Φρουρά.
Η διατροφή προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν για τη διατροφή του. Η διατροφή περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και ευημερία του τέκνου και επιπλέον, ανάλογα με την περίπτωση, τα έξοδα για την εν γένει εκπαίδευση του. Στην περίπτωση που ο γονέας λαμβάνει 13ο ή/και 14ο μισθό ή το Δικαστήριο κρίνει εύλογο, το διάταγμα διατροφής δυνατόν να περιλαμβάνει και αντίστοιχη επιπρόσθετη 13η ή/και 14ηκαταβολή.
* Δικηγόρος στη Λάρνακα
