Η αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς και κατ’ επέκταση της αμυντικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας υλοποιείται μέσα από δύο κατευθύνσεις. Σε πολιτικό επίπεδο είναι η δημιουργία ενός πλέγματος συνεργασιών το οποίο χρόνο με το χρόνο διευρύνεται και ισχυροποιείται.
Σε στρατιωτικό επίπεδο είναι η απόκτηση σύγχρονων οπλικών συστημάτων και η ταυτόχρονη αναβάθμιση της μαχητικής ικανότητας του συνόλου των ενόπλων δυνάμεων της νήσου. Επιστέγασμα αυτών των προσπαθειών αποτελεί η συνεργασία με τις ΗΠΑ και η πλήρης άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Εξέλιξη η οποία επιτρέπει στον υπουργό Άμυνας, Χαράλαμπο Πετρίδη, να μιλά με βεβαιότητα και αυτοπεποίθηση για τα όσα σημαντικά έπονται στον αμυντικό τομέα. Ξεκαθαρίζοντας την ίδια ώρα πως όλες αυτές τις ενέργειες δεν στρέφονται εναντίον οποιουδήποτε. Αντίθετα η συνεχής επιθετικότητα της Τουρκίας επιβάλλει στην Κύπρο να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αμυνθεί τόσο πολιτικά/διπλωματικά όσο και στρατιωτικά.
Ο Χ. Πετρίδης, ολοκληρώνει σύντομα τη θητεία του ως υπουργός Άμυνας και στο πλαίσιο αυτό μίλησε στον «Φ» για το έργο που επιτελέστηκε όλα αυτά χρόνια, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες που αναδεικνύουν τον ρόλο της Κύπρου και ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ανησυχία για τουρκικούς σχεδιασμούς στην κατεχόμενη Δερύνεια
– Διαπιστώνεται ενίσχυση της αμυντικής μας συνεργασίας με τις ΗΠΑ και αύξηση των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων/συνεκπαιδεύσεων της ΕΦ με αμερικανικά στρατεύματα. Πόσο σημαντικές είναι αυτές οι ασκήσεις και τι αφήνουν πίσω τους;
– Στην προσπάθειά μας να θωρακίσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία και να δημιουργήσουμε συνθήκες ασφάλειας για τους συμπατριώτες μας, έχουμε προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες για τη διαμόρφωση ενός ισχυρού και αναβαθμισμένου πλέγματος συνεργασιών με τρίτες χώρες. Χρόνο με το χρόνο αυτό το πλέγμα ισχυροποιείται και διευρύνεται. Αυτό είναι κάτι που μας ικανοποιεί ιδιαίτερα, καθώς διαπιστώνουμε ότι υπάρχει βούληση κι από άλλες χώρες για συμμετοχή και περαιτέρω αναβάθμιση αυτών των συνεργασιών.
Η αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ, η οποία σημείωσε σημαντική πρόοδο το τελευταίο χρονικό διάστημα, αποτελεί μέρος της νέας αυτής πραγματικότητας. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι συνεκπαιδεύσεις της Εθνικής Φρουράς με τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, που ήδη πραγματοποιούνται σε αρκετές των περιπτώσεων, τόσο σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και σε χώρες με τις οποίες συνεργαζόμαστε σε θέματα άμυνας και ασφάλειας.
Στο πλαίσιο της καλής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, συμμετέχουμε στο πρόγραμμα ΙΜΕΤ (International Military Education & Training) με αποστολή αξιωματικών για φοίτηση σε στρατιωτικές ακαδημίες. Μέσω αυτού του προγράμματος παρέχεται η δυνατότητα εκπαίδευσης σε στρατιωτικές πρακτικές, ενδυναμώνοντας τη στρατιωτική και ευρύτερη συνεργασία Κυπριακής Δημοκρατίας και ΗΠΑ.
Σας υπενθυμίζω, επίσης, την πολύ πρόσφατη υπογραφή του Προγράμματος Διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Εθνικής Φρουράς και των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, η οποία αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας αλληλοϋποστήριξης σε θέματα Διοικητικής Μέριμνας (Acquisition and Cross-Servicing Agreement – ACSA) και της επικύρωσης της ένταξης της Κύπρου στο Πρόγραμμα Εταιρικής Συνεργασίας (State Partnership Program – SPP), για το οποίο αναμένεται να υπογραφεί σχετική συμφωνία εντός του 2023 με την Πολιτεία New Jersey. Αυτές οι εξελίξεις ακολούθησαν την πλήρη άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ειδικότερα σ’ ό,τι αφορά στο πρόγραμμα SPP, το οποίο θα περιλαμβάνει αριθμό δράσεων που θα πραγματοποιηθούν τόσο στην Κύπρο όσο και στις ΗΠΑ, αξίζει να σημειωθεί ότι το κέρδος που προκύπτει είναι πολλαπλό. Μέσω αυτού προσδίδεται νέα διάσταση στη μελλοντική προοπτική στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας και επιπλέον, μεταξύ άλλων, παρέχεται η δυνατότητα απόκτησης τεχνογνωσίας, επιστημονικής γνώσης και συνεχούς πρόσβασης στις σύγχρονες εξελίξεις σε στρατιωτικά θέματα.
– Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα εκκρεμεί μια απόφαση των ΗΠΑ για παραχώρηση δύο πλοίων περιπολίας. Μετά την τελευταία απόφαση θα προχωρήσει η υλοποίηση της παραχώρησης των πλοίων;
– Η υλοποίηση άρσης του εμπάργκο έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου και θα έχει διάρκεια ενός έτους, μέχρι την επόμενη αξιολόγηση. Αυτό που είμαι σε θέση να αναφέρω είναι ότι βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες αναζήτησης και αξιολόγησης των τρόπων με τους οποίους θα προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα για την οποιαδήποτε προμήθεια εξοπλισμού από την αγορά των ΗΠΑ, η οποία αδιαμφισβήτητα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες αγορές παγκοσμίως. Έγινε μια συζήτηση στο παρελθόν με τις ΗΠΑ σχετικά με το ενδεχόμενο παραχώρησης δύο μικρών σκαφών ακτοφυλακής, στο πλαίσιο της συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας και ΗΠΑ εναντίον της τρομοκρατίας και των ασύμμετρων απειλών. Σήμερα τα δεδομένα άλλαξαν, όπως επίσης και η σχέση ανάμεσα στις χώρες μας, οι οποίες βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Η συζήτηση για υλοποίηση οποιουδήποτε εξοπλιστικού προγράμματος θα τεθεί σε ένα νέο, πιο συγκεκριμένο και λεπτομερές πλαίσιο.
– Μετά την άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία θα δούμε στροφή της Εθνικής Φρουράς στην αμερικάνικη στρατιωτική αγορά;
– Όπως ανέφερα, η άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία έχει δημιουργήσει νέες προοπτικές σ’ ό,τι αφορά την κάλυψη των εξοπλιστικών μας αναγκών, για τις οποίες πλέον θα έχουμε τη δυνατότητα να στραφούμε και προς την αγορά των ΗΠΑ.
Είναι και γι’ αυτόν τον λόγο που η εξέλιξη αυτή κρίνεται ως πολύ θετική. Ως γνωστόν η πρώτη προμήθεια στρατιωτικού υλικού από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της άρσης του εμπάργκο για μη φονικά όπλα, έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Εκ μέρους της αμυντικής βιομηχανίας των ΗΠΑ υπάρχει και ενδιαφέρον για περαιτέρω εμβάθυνση της σχέσης και για διερεύνηση μελλοντικών δυνατοτήτων, συμβάλλοντας μ’ αυτόν τον τρόπο στην ανάπτυξη και της εμπορικής μας συνεργασίας.
Η απόκτηση πρόσβασης στην αμερικανική αμυντική βιομηχανία, πέραν του ότι διευρύνει τις διαθέσιμες επιλογές σε μια πολύ ποιοτική αγορά, επιτρέπει την αναβάθμιση του εξοπλισμού που ήδη διαθέτουμε και ταυτόχρονα μας παρέχει τη δυνατότητα διαλειτουργικότητας με γειτονικά κράτη που διαθέτουν εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, όπως η Ελλάδα και το Ισραήλ.
Είναι βεβαίως ορθό να κατανοήσουμε ότι η προοπτική που βρίσκεται μπροστά μας από την επιτυχία της άρσης του εμπάργκο θα έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, λόγω της χρονοβόρας διαδικασίας υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Πρέπει τέλος να επαναλάβω, ούτως ώστε να καταστεί ξεκάθαρο, ότι η όποια ενίσχυση, αναβάθμιση ή εκσυγχρονισμός της αμυντικής ικανότητας της Εθνικής Φρουράς δεν στρέφεται εναντίον κανενός, αλλά πραγματοποιείται με μόνο σκοπό την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας και την προάσπιση της εθνικής μας κυριαρχίας έναντι οποιασδήποτε επιβουλής.
Σε πολιτικό επίπεδο, η άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων αποτελεί το επιστέγασμα της προαναφερθείσας εξωστρεφούς αμυντικής μας πολιτικής και ασφαλώς φανερώνει την αγαστή συνεργασία που αναπτύξαμε τα τελευταία χρόνια με τις ΗΠΑ, αλλά και την εμπιστοσύνη και σοβαρότητα, με τις οποίες πλέον μας αντιμετωπίζουν.
Είναι δε σαφές ότι αυτή η απόφαση έχει αναδείξει τον σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος στην ανατολική Μεσόγειο, ως πυλώνας ασφάλειας, συνεργασίας, σταθερότητας και προόδου.
Θέλουμε την Αν. Μεσόγειο περιοχή ενδιαφέροντος της ΕΕ
– Ως Υπουργείο Άμυνας έχετε υπογράψει αρκετές συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με περιφερειακές, ευρωπαϊκές και με άλλες σημαντικές χώρες που ενεργούν στην περιοχή. Θα υλοποιηθούν και άλλες συμφωνίες;
-Σχετικά με την τουρκική προκλητικότητα, η Κυπριακή Δημοκρατία απαντά με ολοένα αυξανόμενη ενίσχυση της εξωστρέφειας της αμυντικής της πολιτικής, με τη σύναψη περιφερειακών συνεργασιών, ούτως ώστε να δύναται να συνεχίσει να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μεταβαλλόμενο γεωστρατηγικό περιβάλλον και στις προσπάθειες δημιουργίας και διατήρησης συνθηκών ασφάλειας, ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ισχύει ότι έχουμε συνάψει και υλοποιούμε προγράμματα αμυντικής συνεργασίας με άλλα κράτη, στην προσπάθεια θωράκισής μας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, αλλά και τις αναδυόμενες ασύμμετρες απειλές. Έχουμε, εν προκειμένω, αναπτύξει διμερείς και τριμερείς συνεργασίες στους τομείς άμυνας και ασφάλειας με 17 περιφερειακές και ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και με άλλους σημαντικούς δρώντες στην περιοχή, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ που προανέφερα.
Πολύ σημαντικό ρόλο για την υλοποίηση της στρατηγικής αυτής διαδραματίζει και η τετραμερής συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας και Γαλλίας, η οποία αποδίδει άμεσα αποτελέσματα στην προσπάθειά μας για συμπερίληψη της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου ως περιοχής ενδιαφέροντος της ΕΕ.
Θυμίζω την πρόσφατη υπογραφή διμερούς συμφωνίας με την Ιορδανία, η οποία ρυθμίζει το καθεστώς των δυνάμεων (Status of Forces Agreement – SOFA) σε θέματα αλληλοϋποστήριξης και η οποία θα αποτελεί τη βάση για περαιτέρω εξέλιξη και ανάπτυξη της διμερούς αμυντικής συνεργασίας. Μέσω αυτής διευκολύνονται μελλοντικές συνεκπαιδεύσεις και η συμμετοχή στρατιωτικών δυνάμεων σε ασκήσεις.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται, επίσης, η υπογραφή των Προγραμμάτων Διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας για το έτος 2023, μεταξύ της Εθνικής Φρουράς και των Ενόπλων Δυνάμεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σερβίας. Η υπογραφή του τελευταίου ακολούθησε την επίσημη επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε τον Νοέμβριο του 2022, κατόπιν πρόσκλησης του Υπουργού Άμυνας της Σερβίας.
Ιδιαίτερα σημαντικές κρίνονται επίσης, η υπογραφή διμερούς προγράμματος συνεργασίας με τη Γερμανία και η τοποθέτηση Ακόλουθου Άμυνας στην Πρεσβεία μας στο Βερολίνο για πρώτη φορά, καθώς και η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης για Θέματα Άμυνας και Στρατιωτικής Συνεργασίας, το οποίο υπογράφηκε από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ινδίας.
Η εξωστρέφεια της αμυντικής μας πολιτικής αποτελεί αναντίλεκτη πραγματικότητα.
Έχουν γίνει μεγάλα βήματα μπροστά, στην Εθνική Φρουρά
– Δυόμισι σχεδόν χρόνια από την ανάληψη των καθηκόντων σας ως υπουργός Άμυνας θεωρείται ότι εκπληρώθηκε το όραμα και οι στόχοι σας σχετικά με τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου στο στράτευμα;
– Από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων μου και καθ’ όλη τη διάρκεια των δυόμιση αυτών χρόνων με τους στενούς συνεργάτες μου, την ιεραρχία της Εθνικής Φρουράς και τον Γενικό Διευθυντή θέσαμε ως πρώτιστο στόχο την ενίσχυση, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της Εθνικής Φρουράς στο πλαίσιο υλοποίησης των στρατηγικών στόχων της Κυβέρνησης του Προέδρου Αναστασιάδη.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες της Στρατηγικής που ακολουθούμε αφορά στη βελτίωση του Νομοθετικού και Κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον Στρατό της Κυπριακής Δημοκρατίας και την Εθνική Φρουρά.
Έχουν γίνει μεγάλα βήματα μπροστά. Δεν θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ αναλυτικά σε ό,τι έχει επιτευχθεί. Θα αναφερθώ όμως στις ενέργειες που υλοποιήσαμε για την πάταξη της φυγοστρατίας, η οποία έχει μειωθεί στο 1,8%, μέσω και της δυνατότητας που δόθηκε στον ΚΟΑ με νομοθετική ρύθμιση, για έλεγχο, πριν την έκδοση δελτίου υγείας, εάν ένας αθλητής πληροί τα απαραίτητα στρατολογικά κριτήρια.
Έχει επίσης υλοποιηθεί η νομοθετική ρύθμιση του ωραρίου των μελών της Εθνικής Φρουράς και έχουν ψηφιστεί τροποποιήσεις στους Περί Στρατού της Δημοκρατίας Κανονισμούς που αφορούν τους Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς του Στρατού, ώστε να καλυφθούν κενά που εντοπίστηκαν, ενώ για το 2023 ετοιμάζονται περαιτέρω τροποποιήσεις.
Επιπλέον, έχει επιλυθεί οριστικά, μαζί και με τη συνδρομή του Υπουργείου Οικονομικών και της Επιτροπής Άμυνας, το συνταξιοδοτικό των Συμβασιούχων Υπαξιωματικών (ΣΥΠ).
Πετύχαμε περαιτέρω ενίσχυση του θεσμού των Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ) μέσα από την ψήφιση τροποποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας. Πλέον παρέχεται η δυνατότητα, σε όσους προσλαμβάνονται ως ΣΥΟΠ στην Εθνική Φρουρά, να παραμένουν στην υπηρεσία μέχρι τη συμπλήρωση της ηλικίας των σαράντα δύο ετών. Ο θεσμός των ΣΥΟΠ μας απασχολεί ιδιαίτερα, αφού η συσσωρευμένη πλέον εμπειρία τους συμβάλλει στην ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς.
Μ’ αυτό ως γνώμονα επεξεργαζόμαστε κι άλλα μέτρα, όπως η δυνατότητα ένταξής τους σε μια νέα κατηγορία μελών του Στρατού, μετά τη συμπλήρωση του 42ου έτους της ηλικίας τους. Η νέα αυτή κατηγορία θα έχει ως όριο ηλικίας υποχρεωτικού τερματισμού απασχόλησης τα 57 έτη, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους υπαξιωματικούς, αλλά θα προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία και κριτήρια επιλογής των υποψηφίων, τα οποία θα ενσωματωθούν σε Κανονισμούς.
Πέραν όμως της βελτίωσης του Νομοθετικού Πλαισίου έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου και στον τομέα της Περιβαλλοντικής και Ενεργειακής πολιτικής. Γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια μείωσης των λειτουργικών εξόδων της Εθνικής Φρουράς, με αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μέχρι το τέλος του 2023 θα αντικατασταθούν 6.600 ενεργοβόρα φωτιστικά σε στρατόπεδα της Εθνικής Φρουράς με φωτιστικά τύπου LED. Επιπλέον, για το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 19 εκατ. ευρώ, από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία και ειδικότερα του Προγράμματος ΘΑλΕΙΑ, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων συνολικής δυναμικότητας 12 ΜW περίπου.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά στη διαχείριση θεμάτων προσωπικού και ειδικότερα στο πλαίσιο της αναβάθμισης του θεσμού της εφεδρείας, από τον Ιανουάριο του 2021, μετά την έναρξη της εφαρμογής «Επίδοση ΦΑΠ από Αστυνομία» σε Αστυνομικούς Σταθμούς και στα σημεία εισόδου – εξόδου της Δημοκρατίας έχουν τακτοποιηθεί επιστρατευτικά 11.710 ανέντακτοι έφεδροι, ενώ άλλοι 4.561 έχουν επιβεβαιώσει τη διαμονή τους στο εξωτερικό. Η συνεργασία με την Αστυνομία Κύπρου θα συνεχιστεί και εντός του 2023 για εξεύρεση και άλλων ανέντακτων εφέδρων.
Απαντούμε με ψυχραιμία στις τουρκικές προκλήσεις
– Η τουρκική προκλητικότητα και επιθετική ρητορική απέναντι στην Κύπρο και την Ελλάδα παρουσιάζεται διαρκώς αυξανόμενη. Πώς την αντιμετωπίζετε ως υπουργείο Άμυνας;
– Η τουρκική προκλητικότητα, είτε αυτή αφορά δηλώσεις είτε παράνομες ενέργειες, όπως οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου, το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου και η προαναγγελία ανοίγματος δημοτικών και δημοσίων κτηρίων, αλλά και η συνέχιση της εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου, με τη συνέχιση της προώθησης της παράνομης μετανάστευσης, εντείνει ακόμα περισσότερο την επί μακρόν τεταμένη κατάσταση.
Είναι δεδομένο πως σε κάθε ενέργειά της η τουρκική πλευρά αποβλέπει στη δημιουργία νέων τετελεσμένων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό, με την υιοθέτηση της λύσης των δύο κρατών που ισοδυναμεί με τη διχοτόμηση της Κύπρου, ως μέρος της αναθεωρητικής της στάσης.
Η Τουρκία ανέκαθεν χαρακτηρίζεται για την επεκτατική της πολιτική και προκλητική συμπεριφορά, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει εντατικοποιηθεί.
Το υπουργείο Άμυνας, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών ευρίσκεται σε πλήρη σύμπνοια και συντονισμό με την Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα. Ασφαλώς παρακολουθούμε την τουρκική στάση και λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειές και επιθετική ρητορική της Άγκυρας, συνεχίζουμε να ενημερώνουμε τους ξένους εταίρους μας και διεθνείς οργανισμούς. Απαντούμε τεκμηριωμένα και με ψυχραιμία μέσω της χρήσης πολιτικών, νομικών και διπλωματικών εργαλείων έχοντας την ισχυρή πεποίθηση ότι οι θέσεις μας στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο. Ειδικά τη χρονική στιγμή που διανύουμε μια διεθνή και ευρωπαϊκή αστάθεια, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η τουρκική προκλητικότητα και απειλές συμβάλουν στην περιφερειακή αστάθεια στην περιοχή.
