Ο Βασίλης Πάλμας ήταν δίπλα στον Νίκο Χριστοδουλίδη από την αρχή της πορείας του για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Στην κυβέρνηση μπήκε προτού συμπληρωθεί ο πρώτος χρόνος διακυβέρνησης αναλαμβάνοντας το νευραλγικό πόστο του υπουργείου Άμυνας στον πρώτο ανασχηματισμό που έγινε.
Παρακολουθώντας, αρχικά εκτός και εν συνεχεία εντός, την πορεία της κυβέρνησης κάνει το δικό του απολογισμό και καταγράφει την κάθετη διαφωνία του με όσους υποστηρίζουν πως δεν ήταν έτοιμος ο Νίκος Χριστοδουλίδης να αναλάβει την Προεδρία της Δημοκρατίας. Κατά τρόπο κάθετο τονίζει πως «ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ήταν έτοιμος να κυβερνήσει». Μιλώντας στον «Φ» ο υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας, παραδέχεται ότι έγιναν «κάποια λάθη ή παραλείψεις, τα οποία φαίνεται να τσαλάκωσαν την εικόνα της κυβέρνησης» και σημειώνει πως αυτά «αποτελούν παρένθεση, τα οποία αφήσαμε πίσω μας». Όσον αφορά την αρνητική εικόνα, δηλώνει πως είναι «στο χέρι του κάθε πολιτικού, του κάθε ηγέτη να μπορέσει να ανατρέψει την αρνητική εικόνα».
Στα του τομέα της άμυνας, ο ΥΠΑΜ ανακοινώνει ότι έρχονται αλλαγές που θα αναβαθμίζουν τις συνθήκες εργοδότησης των ΣΥΟΠ. Στον προγραμματισμό για τα επόμενα χρόνια είναι η υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος για αναβάθμιση του αξιόμαχου της Εθνικής Φρουράς, με προσαρμογή στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος
– Αναλαμβάνοντας το Υπουργείο Άμυνας, βρήκατε μια κατάσταση όπως επιθυμούσατε ή βρήκατε μια κατάσταση στην οποία έχριζε να γίνουν διορθωτικές κινήσεις;
– Ομολογώ ότι συνάντησα μια κατάσταση καλύτερη από αυτή που ανέμενα. Πρόκειται για ένα Υπουργείο, το οποίο είναι σωστά δομημένο, σωστά συγκροτημένο, με στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό καταρτισμένο, με υψηλό επίπεδο μόρφωσης και επάρκειας, το οποίο χωρίς να φείδεται χρόνου εργάζεται σε πολλές των περιπτώσεων περισσότερες ώρες από ό,τι προβλέπεται στον δημόσιο τομέα, χωρίς να εισπράττει υπερωρίες. Το προσωπικό αισθάνεται ότι πρώτα και πάνω απ’ όλα είναι το καθήκον και η ευθύνη που πηγάζει εκ της θέσεώς του. Αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα.
– Αυτή η εντύπωση που υπάρχει στους εκτός ΥΠΑΜ και τα μουρμουρητά που ακούμε συχνά πιστεύετε ότι θα αλλάξουν;
– Μουρμουρητά πάντοτε θα υπάρχουν. Αποτελούν μέρος της κουλτούρας μας. Όμως, σε όποιον δοθεί η δυνατότητα να εργαστεί στο Υπουργείο Άμυνας αντιλαμβάνεται αμέσως το επίπεδο οργάνωσης και τη μεθοδικότητα με την οποία λαμβάνονται αποφάσεις, είτε για υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος, είτε για την εύρυθμη λειτουργία του στρατεύματος. Σας διαβεβαιώ ότι είμαστε προσηλωμένοι στους στόχους μας, αφενός για υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, και αφετέρου για να φέρουμε εις πέρας την αποστολή μας, ως προασπιστή της ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας.
– Πολλές φορές υπάρχει μια αμφισβήτηση, ξεκινά σε πολιτικό επίπεδο και μπορεί να επεκταθεί και ευρύτερα στην κοινωνία. Υπάρχει άραγε τρόπος να περάσει το μήνυμα και να φανεί και προς τα έξω η δουλειά που γίνεται ώστε να πειστούν όλοι;
– Καταρχάς να σας αναφέρω ότι δεν διεκδικούμε το αλάθητο. Ασφαλώς, όπως σε όλες τις υπηρεσίες, έτσι και στο Υπουργείο Άμυνας αναγνωρίζονται αδυναμίες. Προσπαθούμε να τις βελτιώσουμε και να επιλύσουμε τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται. Προβαίνοντας σε ένα μίνι απολογισμό, αυτούς τους λίγους μήνες που βρίσκομαι στο Υπουργείο, θεωρώ ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες βρίσκονται σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο. Περιθώρια βελτίωσης πάντα θα υπάρχουν και γι’ αυτό εργαζόμαστε άοκνα για βελτίωση του παραγόμενου έργου.
– Λοιπόν, πάμε στα πιο πολιτικά. Σήμερα αποτελείτε μέλος της κυβέρνησης και έχετε ιδίαν αντίληψη για έργο που παράγεται. Ποια η άποψή σας για όσα ακούγονται ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν παράγει έργο. Εκτιμάτε κι εσείς ότι παράγεται έργο, το οποίο όμως δεν δημοσιοποιείται;
– Θεωρώ ότι από την πρώτη μέρα της ανάληψης της Προεδρίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη δημιουργήθηκαν εκείνες οι προϋποθέσεις και το κατάλληλο κλίμα για να εφαρμοστούν πολιτικές που εξαγγέλθηκαν προεκλογικά, ώστε να παραχθεί κυβερνητικό έργο.
Στα μεγάλα ζητήματα πολιτικής, πιστεύω ότι πρέπει να πιστωθεί η κυβέρνηση σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, για την πολιτική βούληση του ΠτΔ να δημιουργηθούν οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις επανέναρξης των συνομιλιών, με απώτερο στόχο την επίλυση του προβλήματος. Ακόμα και ο πιο κακόπιστος πολίτης πρέπει να πιστώσει τον Πρόεδρο για αυτήν την προσπάθεια, με την οποία επιδίωξε να επιτύχει κινητικότητα γύρω από το Κυπριακό.
Σε ό,τι αφορά στην οικονομία, έχουμε να διαχειριστούμε σοβαρά ζητήματα που αφορούν στην ακρίβεια και στην άνοδο του κόστους διαβίωσης, τα οποία βεβαίως δεν εμφανίζονται μόνο στην Κύπρο. Αποτελούν παγκόσμιο φαινόμενο, λόγω των κρίσεων που βιώνουμε, ειδικότερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Θεωρώ ότι στην οικονομία κινούμαστε σε μια πιο σταθερή βάση σύμφωνα με τις αξιολογήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά και ξένων οίκων.
Βεβαίως το γεγονός ότι οι αριθμοί ευημερούν, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η κοινωνία μας δεν αντιμετωπίζει πιέσεις από την αύξηση του κόστους διαβίωσης. Θεωρώ ότι οι θετικές αξιολογήσεις της Κύπρου αποτελούν τον προθάλαμο, ώστε όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επιτάχυνσης του ρυθμού ανάπτυξης, που θα δώσει με τη σειρά του ανάσες στις πιέσεις που δέχεται η κοινωνία.
Είναι πεποίθησή μου ότι η κυβέρνηση θα αξιολογηθεί αντικειμενικά στο μέσο της θητείας της και στον τελικό απολογισμό που θα γίνει με τη λήξη της. Σε αυτά τα δύο ορόσημα θα μπορούσαμε να κάνουμε μια πραγματική αντικειμενική αξιολόγηση κατά πόσο αυτός ο Πρόεδρος και αυτή η κυβέρνηση έχουν παραγάγει έργο και έχουν φανεί συνεπείς στις προεκλογικές τους δεσμεύσεις. Αποτελεί επίσης γεγονός ότι στις μετρήσεις αξιολόγησης εισπράττουμε κάποια αρνητικά στοιχεία από την κοινωνία. Εξάλλου ο ίδιος ο ΠτΔ παραδέχθηκε δημόσια τη διάπραξη αυτών των λαθών, τα οποία αμέσως εντοπίστηκαν και διορθώθηκαν.
– Άρα διαφωνείτε με την προσέγγιση κάποιων, που είτε το λένε είτε το γράφουν, ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αποδεικνύει ότι δεν ήταν σε θέση να κυβερνήσει τον τόπο;
– Ναι, διαφωνώ και θεωρώ ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ήταν έτοιμος να κυβερνήσει. Είμαι ένας εξ αυτών που θεωρούν ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είναι έμπειρος πολιτικός. Διετέλεσε 10 χρόνια ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, είτε ως Υπουργός Εξωτερικών και συμμετείχε σε δεκάδες Υπουργικά Συμβούλια και διεθνείς διασκέψεις για τοΚ. Είναι ένας ικανότατος πολιτικός, που γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η εκτελεστική εξουσία. Κάποια λάθη ή παραλείψεις, τα οποία φαίνεται να τσαλάκωσαν την εικόνα της κυβέρνησης αποτελούν παρένθεση, την οποία αφήσαμε πίσω μας και προχωρούμε μπροστά για υλοποίηση του κυβερνητικού έργου. Θα πρέπει να δούμε την ουσία και τα μεγάλα ζητήματα πολιτικής, για τα οποία έχουμε να επιδείξουμε αρκετό έργο, τα θετικά αποτελέσματα του οποίου θα φανούν στη συνέχεια.
– Επειδή είσαστε στην πολιτική εδώ και χρόνια και συνεργαστήκατε με πολιτικούς παλαιότερων γενιών όπως ο Τάσσος Παπαδόπουλος και ο Νίκος Αναστασιάδης, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν Πρόεδρο, για μια κυβέρνηση να ανατρέψει μια αρνητική εντύπωση που έχει παγιωθεί στην αντίληψη της κοινής γνώμης;
– Στην πολιτική τα πάντα μεταβάλλονται. Για μένα αυτό είναι δεδομένο και το έχω ζήσει στην πράξη. Τη μια μέρα τα πράγματα φαίνονται πολύ άσχημα και την επόμενη ημέρα δημιουργούνται συνθήκες θετικής προσέγγισης. Το έχουμε ζήσει και υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην πολιτική ζωή. Επομένως πιστεύω ότι είναι στο χέρι του κάθε πολιτικού, του κάθε ηγέτη να μπορέσει να ανατρέψει την αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί, φτάνει να δουλέψει σκληρά και να αποδείξει στην πράξη ότι μπορεί να υλοποιήσει και να εφαρμόσει ορθές πολιτικές προς όφελος του λαού. Ως εκ τούτου θεωρώ δεδομένο πως εάν είσαι εργατικός, εάν έχεις την πολιτική βούληση, εάν έχεις τις ιδέες, εάν έχεις τους σωστούς συνεργάτες, μπορείς να ανατρέψεις αρνητικά δεδομένα.
– Έχει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τους σωστούς συνεργάτες;
– Πιστεύω ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ικανών συνεργατών, που μπορούν να βοηθήσουν τον Πρόεδρο να επιτελέσει με επιτυχία το έργο του. Με συλλογικότητα και καταμερισμό δουλειάς υλοποιεί το πρόγραμμά του για την πενταετία, για το οποίο δεσμεύτηκε έναντι του κυπριακού λαού.
– Από πλευράς αντιπολίτευσης οι χειρισμοί του Προέδρου σ’ ό,τι αφορά στο Κυπριακό δεν έχουν αποδώσει.
– Η ελλιπής πρόοδος δεν αφορά στους χειρισμούς του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά στην απόλυτα αρνητική στάση της άλλης πλευράς. Ως Κυπριακή Δημοκρατία παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που παραπέμπουν στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης.
Αναβαθμίζουμε θεσμό ΣΥΟΠ και συνθήκες εργοδότησης
Υπουργείο Άμυνας και Εθνική Φρουρά δεν είναι μόνο τα μόνιμα στελέχη και το πολιτικό προσωπικό, αλλά είναι και όλοι εκείνοι οι νέοι οι οποίοι κάθε χρόνο καλούνται να υπηρετήσουν τη θητεία τους.
– Αναφέρεστε στους κληρωτούς οπλίτες, οι οποίοι καλούνται κάθε χρόνο να καταταγούν στην Εθνική Φρουρά και να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία. Ομολογουμένως, η ευθύνη είναι τεράστια. Περίπου 3.500 νεοσύλλεκτοι στρατιώτες κατατάσσονται κάθε χρόνο και υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά. Αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε να διαχειριστούμε νέους ανθρώπους, οι οποίοι μόλις εγκαταλείψουν τα σχολικά θρανία ντύνονται στο χακί. Έχουμε μεγάλη ευθύνη να τους αγκαλιάσουμε, να τους παρέχουμε όλα όσα χρειάζονται για την ομαλή μετάβαση στη στρατιωτική ζωή, να τους εκπαιδεύσουμε σωστά και να τους καταστήσουμε μαχητές, έτοιμους να υπηρετήσουν με υπερηφάνεια την πατρίδα τους. Την ίδια ώρα έχουμε την ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι θα ολοκληρώσουν τη θητεία τους με ασφάλεια και χωρίς προβλήματα. Θέλω να διαβεβαιώσω τις οικογένειές τους ότι καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ούτως ώστε οι 14 μήνες της στρατιωτικής θητείας να αποτελέσουν ένα παραγωγικό κομμάτι της ζωής τους, για το οποίο θα αισθάνονται υπερήφανοι.
Για το Υπουργείο Άμυνας, το έμψυχο δυναμικό αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για τη λειτουργία της Εθνικής Φρουράς. Το μόνιμο και με σύμβαση προσωπικό, με τον επαγγελματισμό και την εργατικότητά του καθορίζει την αποτελεσματικότητα και συνεισφέρει στην πρόοδο και στην αναβάθμιση της δύναμης. Κάθε ένα μέλος της Εθνικής Φρουράς συμπεριλαμβανομένων των εφέδρων και των εθνοφυλάκων μας αντιπροσωπεύουν μια μοναδική προσθήκη στο όλο οικοδόμημα.
– Η μείωση της θητείας ήταν ένα θέμα που πολυσυζητήθηκε έντονα και αμφισβητήθηκε, θα έλεγα. Εκείνο το κενό είχε λεχθεί ότι θα καλυπτόταν με τους ΣΥΟΠ. Έχει πετύχει αυτή η αλλαγή;
– Γνωρίζετε ότι τα πρώτα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή, η κατάσταση ασφαλείας στην Κυπριακή Δημοκρατία ήταν ιδιαίτερα τεταμένη και οι ανάγκες για προσωπικό στην Εθνική Φρουρά αυξημένες. Γι’ αυτό είχαμε τη θητεία των 26 μηνών για τους κληρωτούς, η οποία σταδιακά μειώθηκε στους 24. Θεωρώ ότι η διάρκεια της 14μηνης θητείας είναι ορθή κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Μια εξ αυτών αποτελεί η στελέχωση της δύναμης με επαγγελματίες οπλίτες, με τους οποίους τίθεται επίσης η βάση για τη μετάβαση της Εθνικής Φρουράς σε πιο επαγγελματικά πρότυπα. Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι ο θεσμός των Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ) έχει πετύχει. Βεβαίως, στην πορεία, με τα δεδομένα να διαφοροποιούνται, διαπιστώσαμε κάποιες αδυναμίες που χρήζουν βελτίωσης και κάποια προβλήματα που χρήζουν επίλυσης. Γι’ αυτό, σήμερα, ως Υπουργείο Άμυνας, πάντα σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργείο Οικονομικών, μελετούμε ένα σχέδιο, το οποίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας, για να αναβαθμίσουμε τον θεσμό και να βελτιώσουμε τις συνθήκες εργοδότησης των ΣΥΟΠ.
Οι ΣΥΟΠ που υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά, πρέπει τουλάχιστον να καλύπτουν το κενό το οποίο είχε δημιουργηθεί από την απόφαση για μείωση της στρατιωτικής θητείας στους 14 μήνες.
Θέλω να επισημάνω ότι σήμερα οι στρατοί λειτουργούν σε πιο επαγγελματική βάση, κάνοντας χρήση στον μέγιστο βαθμό της διατιθέμενης τεχνολογίας. Γι’ αυτό απαιτείται να είναι πιο ευέλικτοι και καλύτερα εκπαιδευμένοι. Έτσι κι εμείς, θεωρούμε ότι ο θεσμός των ΣΥΟΠ είναι απαραίτητος και ότι πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα για αυτήν την κατηγορία στελεχών, ούτως ώστε να εκτελέσουμε επιτυχώς την αποστολή μας διασφαλίζοντας την εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
– Και για να κλείσουμε το κεφάλαιο άμυνα θα ήθελα να ρωτήσω σε τι αλλαγές σκέφτεται να προχωρήσει το ΥΠΑΜ σε οπλικά συστήματα, τα οποία αντιλαμβάνομαι κατά μεγάλο βαθμό έχει να κάνει και με τις ανάγκες της εκάστοτε εποχής. Αυτές τις αναγκαίες αλλαγές πως σκέφτεται να τις υλοποιήσει το Υπουργείο Άμυνας λαμβάνοντας υπόψη και τις δυνατότητες που έχει η Κύπρος;
– Για τα ζητήματα που αφορούν στους εξοπλισμούς, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να συζητάμε δημόσια, παρ’ όλα αυτά μπορούμε να προσαρμόσουμε τη συζήτησή μας χωρίς να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες. Επί της ουσίας θεωρώ ότι είναι ζητήματα που πρέπει να αξιολογούνται με βάση τις ανάγκες και τις συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε. Αρμόδιο σε αυτά τα ζητήματα είναι ασφαλώς το ΓΕΕΦ, το οποίο καταθέτει εισηγήσεις και προτάσεις στο Υπουργείο Άμυνας, το οποίο με τη σειρά του τις αξιολογεί και αναλόγως προχωρεί στην υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος. Στόχος μας για τα επόμενα χρόνια είναι η υλοποίηση του εξοπλιστικού μας προγράμματος για αναβάθμιση του αξιόμαχου της Εθνικής Φρουράς, με προσαρμογή στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος. Είμαστε ένα κράτος που προάγει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Δεν έχουμε επιθετικές βλέψεις οι οποίες να στρέφονται εναντίον οποιουδήποτε. Εκείνο που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η ενίσχυση της αποτρεπτικής μας ικανότητας και η αναβάθμιση της αμυντική μας θωράκισης. Παρ’ όλα αυτά ζητήματα που αφορούν στα εξοπλιστικά μας προγράμματα είναι δυνατόν να ενισχύσουν τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο διεθνές περιβάλλον. Εξυπηρετούν αν θέλετε και πολιτικούς στόχους.
