Πυρετώδεις είναι οι σχεδιασμοί σε κυβερνητικό επίπεδο σε μια προσπάθεια να μην υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία σε περίπτωση προσωρινής αναστολής ή και τερματισμού της σύμβασης λειτουργίας της μονάδας ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών οικιακών απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Πεντακώμου. Το τελευταίο διάστημα πραγματοποιούνται συσκέψεις επί συσκέψεων έτσι ώστε το κράτος να είναι έτοιμο να αναλάβει τη λειτουργία της μονάδας στο ενδεχόμενο που θα τερματιστεί η σύμβαση λειτουργίας. Για όσους ασχολούνται με το θέμα, το ενδεχόμενο κατάρρευσης της μονάδας θεωρείται πιθανό και γι’ αυτό εξετάζονται όλα τα σενάρια, αλλά και οι ενέργειες που θα πρέπει να υλοποιηθούν. Με την πάροδο του χρόνου τα προβλήματα αυξάνονται. 

Η μονάδα ΟΕΔΑ Λεμεσού αφορά έργο κοινής ωφελείας και σε περίπτωση τυχόν λανθασμένων χειρισμών και αποφάσεων, τότε θα δημιουργηθούν σοβαρά θέματα δημόσιας υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και πρόσθετες οικονομικές επιπτώσεις στο κράτος. 

Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται να ληφθεί επίσημη απάντηση από τους συμβούλους της Κομισιόν Jaspers, οι οποίοι βρέθηκαν στην Κύπρο τον περασμένο μήνα για να εξετάσουν πρόταση που υπέβαλε η ανάδοχος μονάδα για την κατασκευή μονάδας καύσης και ενεργειακή αξιοποίηση του δευτερογενούς καυσίμου για τη συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, όπως προέκυψε κατά τις επαφές που είχαν με τους Jaspers οι αρμόδιες υπηρεσίες, δεν έχουν ικανοποιηθεί από την εν λόγω πρόταση και αναπόφευκτα θεωρείται βέβαιο ότι και η επίσημη απάντηση θα είναι αρνητική. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Κίνδυνος λουκέτου στην ΟΕΔΑ Λεμεσού

Με βάση το δεδομένο αυτό και σε σχέση με τα μειωμένα έσοδα του αναδόχου, λόγω της επιβολής ποινικών ρητρών που φθάνουν το 50% στα πιστοποιητικά πληρωμής και την πώληση ανακυκλώσιμων, λόγω της κακής κατάστασης του εξοπλισμού, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων θεωρεί υπαρκτό το ενδεχόμενο ο ανάδοχος να ενεργοποιήσει τις πρόνοιες της σύμβασης για προσωρινή αναστολή λειτουργίας της μονάδας ή ακόμη και τον τερματισμό της σύμβασης λειτουργίας. 

Περαιτέρω, δεν αποκλείεται ακόμα το ίδιο το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων να προχωρήσει άμεσα στον τερματισμό της σύμβασης, από τη στιγμή που ο ανάδοχος έχει αποτύχει να ικανοποιήσει συγκεκριμένους όρους της σύμβασης. 

Μάλιστα, το υπουργείο Γεωργίας έχει μεριμνήσει με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να καλύψει οποιοδήποτε ενδεχόμενο τερματισμού της σύμβασης λειτουργίας είτε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων είτε από τον ανάδοχο. 

Τρεις οι επιλογές της Κυβέρνησης

Τρεις είναι οι πιθανές επιλογές του κράτους ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή συνέχιση της λειτουργίας της μονάδας σε περίπτωση τερματισμού της σύμβασης, ανεξάρτητα εάν αυτή λυθεί είτε από τον εργοδότη είτε από τον ανάδοχο:

1) Λειτουργία και διαχείριση της μονάδας προσωρινά από το κράτος με το υφιστάμενο προσωπικό, υπό τη διεύθυνση κατάλληλης ομάδας δημοσίων υπαλλήλων, μέχρι και την προκήρυξη και κατακύρωση νέου ανοικτού δημόσιου διαγωνισμού για τη λειτουργία της μονάδας.
2) Λειτουργία και διαχείριση της μονάδας προσωρινά από το κράτος με το υφιστάμενο προσωπικό, υπό τη διεύθυνση ομάδας ιδιωτικών υπαλλήλων, με το καθεστώς αγοράς υπηρεσιών, μέχρι και την προκήρυξη και κατακύρωση νέου διαγωνισμού.
3) Με την επίκληση του κατεπείγοντος το κράτος να προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού με τη χρήση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Λεμεσός: «Πνίγουν» τη Μονάδα Αποβλήτων

Στην περίπτωση αυτή οι επιλογές του κράτους είναι: 

α) Προσωρινή παροχή υπηρεσιών από ανάδοχο εταιρεία, με την υποχρεωτική εργοδότηση του υφιστάμενου προσωπικού από τον νέο ανάδοχο, μέχρι και την προκήρυξη και κατακύρωση νέου διαγωνισμού.
β) Προσωρινή παροχή υπηρεσιών από ανάδοχο εταιρεία, χωρίς την υποχρεωτική εργοδότηση του υφιστάμενου προσωπικού από τον νέο ανάδοχο, μέχρι και την προκήρυξη και κατακύρωση νέου διαγωνισμού.
γ) Προσωρινή παροχή υπηρεσιών από εταιρεία συνδεδεμένη με την Τσιμεντοποιία Βασιλικού, με ή χωρίς την υποχρεωτική εργοδότηση του υφιστάμενου προσωπικού, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του παραγόμενου δευτερογενούς καυσίμου RDF και SRF, μέχρι και την προκήρυξη και κατακύρωση νέου διαγωνισμού. 
Σημειώνεται ότι όλες οι επιλογές είναι υπό την αίρεση να συνάδουν με τις πρόνοιες της κείμενης νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων. 

Αδυναμίες και κακοδιαχειρίση

Σωρείαν αδυναμιών της μονάδας στο Πεντάκωμο διαπίστωσε και το Τμήμα Περιβάλλοντος σε επιθεωρήσεις που πραγματοποίησε. Μάλιστα με επιστολή του το Τμήμα Περιβάλλοντος κάλεσε τον ανάδοχο να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες για να βελτιωθεί η λειτουργία της μονάδας, όπως είναι μεταξύ άλλων ο γενικός καθαρισμός, η αποφυγή συσσώρευσης αποβλήτων και δημιουργίας οσμών, η επιδιόρθωση των μεμβρανών στεγανοποίησης στις θύρες παραλαβής των αποβλήτων, η επιδιόρθωση του τεμαχιστή ογκωδών αποβλήτων, η επίλυση του προβλήματος στους σταθμούς αερόβιας και αναερόβιας επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων, καθώς και η επεξεργασία και ταφή των αποβλήτων. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Δεν παραλαμβάνουν τον ΟΕΔΑ Πεντακώμου λόγω κόστους

Πήγε λάθος από την αρχή ο διαγωνισμός

Στις 20/12/2013 το Υπουργείο Εσωτερικών προκήρυξε ανοικτό διαγωνισμό για την ΟΕΔΑ Λεμεσού με κριτήριο ανάθεσης αποκλειστικά τη χαμηλότερη τιμή και αφορούσε την κατασκευή των απαιτούμενων εγκαταστάσεων και τη 10ετή διαχείριση των στερεών οικιακών απορριμμάτων της επαρχίας Λεμεσού. 

Η σύμβαση υπογράφτηκε στις 6/3/2013 με το ποσό κατασκευής να ανέρχεται σε €42,6 εκατ. με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ. Το ποσό της λειτουργίας της μονάδας ήταν €30,4 εκατ. Το κόστος κατασκευής των υπολοίπων προσφορών κυμαινόταν από €48,4 – €62 εκατ. και το κόστος λειτουργίας από €39,4 – €60,8 εκατ. 
Μέχρι σήμερα το Συμβούλιο Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης και Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων επαρχίας Λεμεσού αρνείται να αναλάβει τη διαχείριση της σύμβασης λόγω των εκκρεμοτήτων που υφίστανται από την περίοδο κατασκευής του έργου, αλλά και λόγω του ζητήματος που παρουσιάστηκε με τη διάθεση του δευτερογενούς καυσίμου RDF. 

Η μονάδα ολοκληρώθηκε στις 9/11/2017 και ένα χρόνο μετά οι σύμβουλοι μηχανικοί του ΥΠΕΣ εξέδωσαν πιστοποιητικό τελικής παραλαβής του έργου, πιστοποιώντας ότι ο ανάδοχος εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις του. 

Στις αρχές Ιανουαρίου 2019, το Τσιμεντοποιείο Βασιλικού διενήργησε δοκιμές για την καύση του RDF στις εγκαταστάσεις του όπου διαφάνηκε ότι τα χαρακτηριστικά του δευτερογενούς καυσίμου δεν ικανοποιούσαν τις προδιαγραφές της σύμβασης σε ό,τι αφορά το μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό υγρασίας του δευτερογενούς καυσίμου.

Αποτέλεσμα να μην το παραλαμβάνει. Μέχρι σήμερα ενταφιάζεται στη λεκάνη του ΧΥΤΥ της μονάδας, προκαλώντας σωρεία προβλημάτων 
Σήμερα η πληρότητα του ΧΥΤΥ ανέρχεται στο 40 – 45% και παραμένει διαθέσιμος χώρος για ενταφιασμό του RDF για ακόμα δύο χρόνια και επομένως απαιτείται η κατασκευή νέου κυττάρου.