Η υιοθέτηση υψηλών τεχνολογικών προτύπων μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό σύμμαχο στην προσπάθεια καταπολέμησης της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και της αδιαφάνειας
Η Κύπρος εισέρχεται στη νέα δεκαετία με την παρακαταθήκη της επιτυχούς ανάκαμψης από τη σοβαρή κρίση του 2013. Οι αναπτυξιακοί ρυθμοί που έχουν επιτευχθεί, αντανακλούν την ιδιαίτερη δυναμική της κυπριακής οικονομίας και τις, σε γενικές γραμμές, ορθές επιλογές των προηγουμένων ετών.
Η διαπίστωση αυτή όμως δεν πρέπει να οδηγεί σε εφησυχασμό. Η χώρα αντιμετωπίζει και θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σύνθετες γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις. H Κύπρος διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως τη στρατηγική γεωγραφική της θέση, το χαμηλό κόστος εταιρικής διοίκησης και λειτουργίας, το πλεονεκτικό ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο και το γεγονός ότι αποτελεί δεξαμενή ικανών και έμπειρων στελεχών. Ωστόσο, αδυναμίες όπως τα υψηλά επίπεδα δημοσίου και ιδιωτικού χρέους και η εξάρτηση από ξένα κεφάλαια καθιστούν την οικονομία ευάλωτη σε αναταράξεις προερχόμενες από το εξωτερικό, όπως η πιθανή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η αβεβαιότητα που σχετίζεται με το Brexit, αλλά και οι συνέπειες του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Είναι επιβεβλημένη η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών για να διατηρηθεί μία βιώσιμη, ισορροπημένη, αλλά και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη. Απαιτείται πρόοδος στους τομείς της πάταξης της γραφειοκρατίας, της ενίσχυσης και βελτίωσης των εξωδικαστικών διαδικασιών για την επίλυση διαφορών, της εξασφάλισης των προϋποθέσεων για ταχύτερη, επαρκέστερη και υγιέστερη δανειοδότηση των επιχειρήσεων, της φορολογίας, της έρευνας και ανάπτυξης (με αύξηση των σχετικών επενδύσεων και του προσωπικού) και της ικανότητας επιτυχούς αφομοίωσης των μελλοντικών τεχνολογικών εξελίξεων. Η υιοθέτηση υψηλών τεχνολογικών προτύπων μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό σύμμαχο στην προσπάθεια καταπολέμησης της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και της αδιαφάνειας. Η παραγωγή και προσφορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών αποτελεί την καλύτερη μέθοδο δημιουργίας συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
Μέσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πολιτικό και οικονομικό διεθνές περιβάλλον, η κυπριακή οικονομία καλείται να διατηρήσει και να αξιοποιήσει περαιτέρω τα πλεονεκτήματά της. Καθώς η χώρα μεταπίπτει από ένα μοντέλο προσέλκυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων σε ένα νέο μοντέλο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην προσέλκυση ποιοτικών επιχειρήσεων, με δυνατότητες υγιούς επέκτασης και ανάπτυξης, προς όφελος των ιδίων, αλλά και της χώρας. Η προσέλκυση κεφαλαίων σε καινοτόμους, υψηλής αξίας τομείς θα βοηθήσει στην ανάπτυξη και την επέκταση της οικονομίας αλλά και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για το υψηλά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό και, ιδίως, για τους νέους της χώρας μας. Συνεπώς χρειάζονται θεσμικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τη μείωση του κόστους κεφαλαίου και την ενίσχυση των δεικτών της παραγωγικότητας προς όφελος της αναπτυξιακής προοπτικής.
Καθώς η Κύπρος είναι μικρή χώρα με περιορισμένους πόρους και πολιτική ισχύ, αντιμετωπίζει μεγαλύτερες δυσκολίες στο να υπερασπιστεί τον εαυτό της απέναντι σε αβάσιμες κατηγοριοποιήσεις που την εντάσσουν σε «δικαιοδοσίες χαμηλής διαφάνειας». Συνεπώς, επιβάλλεται να υπάρξει μια πιο στοχευμένη και οργανωμένη προσπάθεια εκ μέρους των κυβερνητικών φορέων και των ρυθμιστικών αρχών της χώρας μαζί με τον ιδιωτικό τομέα, με σκοπό να προβληθεί μια πιο αξιόπιστη εικόνα για την Κύπρο. Η υγιής λειτουργία του οικονομικού μοντέλου της χώρας δεν συμβιβάζεται με νοοτροπίες που κατατείνουν στην καταστρατήγηση των νόμων και στη φαλκίδευση των θεσμών. Οι πρόσφατες ατυχείς περιπτώσεις πολιτογραφήσεων κατέδειξαν ότι η λογική του προγράμματος αυτού διαστρεβλώθηκε και αλλοιώθηκε και η αξιοπιστία της Κύπρου ως ενός διεθνούς κέντρου συναλλαγών τραυματίστηκε εκ νέου. Οι συστηματικές και επίπονες προσπάθειες των υγιών παραγωγικών δυνάμεων της χώρας υπονομεύθηκαν από την ανευθυνότητα, την αμετροέπεια και την έλλειψη ηθικών φραγμών ορισμένων παραγόντων αλλά, δυστυχώς, και από την έλλειψη κρατικής επαγρύπνησης.
Πρέπει όμως να εξασφαλιστεί παράλληλα, ότι οι προσπάθειες εξυγίανσης δεν θα αποθαρρύνουν και την υγιή επιχειρηματικότητα. Οι αρμόδιοι στο πεδίο της καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος θα πρέπει να εστιάσουν στην κατανόηση των στόχων του νόμου και να δρουν απαλλαγμένοι από τυπολατρικές και διεκπεραιωτικές αντιλήψεις. Είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας να εμπεδωθεί, ότι ο δρόμος προς το μέλλον και τη σταθερή ανάπτυξη περνά μέσα από τη σκληρή προσπάθεια και την προσήλωση στους κανόνες. Μόνον έτσι μπορούμε να απαλλαγούμε από την κακή φήμη και να επιτρέψουμε στην οικονομία να επιτύχει το μέγιστο των δυνατοτήτων της.
Είναι επιτακτικό, επομένως, να δρομολογηθούν και να εφαρμοστούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις με στόχο τον εκσυγχρονισμό του οικονομικού μοντέλου της χώρας . Είναι σημαντικό να ανταποκριθούμε στην πρόκληση του ψηφιακού μετασχηματισμού υπηρετώντας, παράλληλα, αρχές και αξίες. Είναι φυσικά απαραίτητη η εξωστρεφής και δυναμική επιχειρηματικότητα. Θα ήταν όμως παράλειψη να μην τονιστεί, επίσης, ότι κορυφαία συστατικά στη συνταγή της επιτυχίας αποτελούν και η πολιτική συναίνεση, η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και η βούληση της κοινωνίας για πρόοδο και αλλαγές.
Η Κύπρος εισέρχεται στη νέα δεκαετία με την παρακαταθήκη της επιτυχούς ανάκαμψης από τη σοβαρή κρίση του 2013. Οι αναπτυξιακοί ρυθμοί που έχουν επιτευχθεί, αντανακλούν την ιδιαίτερη δυναμική της κυπριακής οικονομίας και τις, σε γενικές γραμμές, ορθές επιλογές των προηγουμένων ετών.
Η διαπίστωση αυτή όμως δεν πρέπει να οδηγεί σε εφησυχασμό. Η χώρα αντιμετωπίζει και θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σύνθετες γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις. H Κύπρος διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως τη στρατηγική γεωγραφική της θέση, το χαμηλό κόστος εταιρικής διοίκησης και λειτουργίας, το πλεονεκτικό ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο και το γεγονός ότι αποτελεί δεξαμενή ικανών και έμπειρων στελεχών. Ωστόσο, αδυναμίες όπως τα υψηλά επίπεδα δημοσίου και ιδιωτικού χρέους και η εξάρτηση από ξένα κεφάλαια καθιστούν την οικονομία ευάλωτη σε αναταράξεις προερχόμενες από το εξωτερικό, όπως η πιθανή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η αβεβαιότητα που σχετίζεται με το Brexit, αλλά και οι συνέπειες του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Είναι επιβεβλημένη η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών για να διατηρηθεί μία βιώσιμη, ισορροπημένη, αλλά και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη. Απαιτείται πρόοδος στους τομείς της πάταξης της γραφειοκρατίας, της ενίσχυσης και βελτίωσης των εξωδικαστικών διαδικασιών για την επίλυση διαφορών, της εξασφάλισης των προϋποθέσεων για ταχύτερη, επαρκέστερη και υγιέστερη δανειοδότηση των επιχειρήσεων, της φορολογίας, της έρευνας και ανάπτυξης (με αύξηση των σχετικών επενδύσεων και του προσωπικού) και της ικανότητας επιτυχούς αφομοίωσης των μελλοντικών τεχνολογικών εξελίξεων. Η υιοθέτηση υψηλών τεχνολογικών προτύπων μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό σύμμαχο στην προσπάθεια καταπολέμησης της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και της αδιαφάνειας. Η παραγωγή και προσφορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών αποτελεί την καλύτερη μέθοδο δημιουργίας συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
Μέσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πολιτικό και οικονομικό διεθνές περιβάλλον, η κυπριακή οικονομία καλείται να διατηρήσει και να αξιοποιήσει περαιτέρω τα πλεονεκτήματά της. Καθώς η χώρα μεταπίπτει από ένα μοντέλο προσέλκυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων σε ένα νέο μοντέλο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην προσέλκυση ποιοτικών επιχειρήσεων, με δυνατότητες υγιούς επέκτασης και ανάπτυξης, προς όφελος των ιδίων, αλλά και της χώρας. Η προσέλκυση κεφαλαίων σε καινοτόμους, υψηλής αξίας τομείς θα βοηθήσει στην ανάπτυξη και την επέκταση της οικονομίας αλλά και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για το υψηλά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό και, ιδίως, για τους νέους της χώρας μας. Συνεπώς χρειάζονται θεσμικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τη μείωση του κόστους κεφαλαίου και την ενίσχυση των δεικτών της παραγωγικότητας προς όφελος της αναπτυξιακής προοπτικής.
Καθώς η Κύπρος είναι μικρή χώρα με περιορισμένους πόρους και πολιτική ισχύ, αντιμετωπίζει μεγαλύτερες δυσκολίες στο να υπερασπιστεί τον εαυτό της απέναντι σε αβάσιμες κατηγοριοποιήσεις που την εντάσσουν σε «δικαιοδοσίες χαμηλής διαφάνειας». Συνεπώς, επιβάλλεται να υπάρξει μια πιο στοχευμένη και οργανωμένη προσπάθεια εκ μέρους των κυβερνητικών φορέων και των ρυθμιστικών αρχών της χώρας μαζί με τον ιδιωτικό τομέα, με σκοπό να προβληθεί μια πιο αξιόπιστη εικόνα για την Κύπρο. Η υγιής λειτουργία του οικονομικού μοντέλου της χώρας δεν συμβιβάζεται με νοοτροπίες που κατατείνουν στην καταστρατήγηση των νόμων και στη φαλκίδευση των θεσμών. Οι πρόσφατες ατυχείς περιπτώσεις πολιτογραφήσεων κατέδειξαν ότι η λογική του προγράμματος αυτού διαστρεβλώθηκε και αλλοιώθηκε και η αξιοπιστία της Κύπρου ως ενός διεθνούς κέντρου συναλλαγών τραυματίστηκε εκ νέου. Οι συστηματικές και επίπονες προσπάθειες των υγιών παραγωγικών δυνάμεων της χώρας υπονομεύθηκαν από την ανευθυνότητα, την αμετροέπεια και την έλλειψη ηθικών φραγμών ορισμένων παραγόντων αλλά, δυστυχώς, και από την έλλειψη κρατικής επαγρύπνησης.
Πρέπει όμως να εξασφαλιστεί παράλληλα, ότι οι προσπάθειες εξυγίανσης δεν θα αποθαρρύνουν και την υγιή επιχειρηματικότητα. Οι αρμόδιοι στο πεδίο της καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος θα πρέπει να εστιάσουν στην κατανόηση των στόχων του νόμου και να δρουν απαλλαγμένοι από τυπολατρικές και διεκπεραιωτικές αντιλήψεις. Είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας να εμπεδωθεί, ότι ο δρόμος προς το μέλλον και τη σταθερή ανάπτυξη περνά μέσα από τη σκληρή προσπάθεια και την προσήλωση στους κανόνες. Μόνον έτσι μπορούμε να απαλλαγούμε από την κακή φήμη και να επιτρέψουμε στην οικονομία να επιτύχει το μέγιστο των δυνατοτήτων της.
Είναι επιτακτικό, επομένως, να δρομολογηθούν και να εφαρμοστούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις με στόχο τον εκσυγχρονισμό του οικονομικού μοντέλου της χώρας . Είναι σημαντικό να ανταποκριθούμε στην πρόκληση του ψηφιακού μετασχηματισμού υπηρετώντας, παράλληλα, αρχές και αξίες. Είναι φυσικά απαραίτητη η εξωστρεφής και δυναμική επιχειρηματικότητα. Θα ήταν όμως παράλειψη να μην τονιστεί, επίσης, ότι κορυφαία συστατικά στη συνταγή της επιτυχίας αποτελούν και η πολιτική συναίνεση, η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και η βούληση της κοινωνίας για πρόοδο και αλλαγές.
Διευθύνων Συνεταίρος, Ηλίας Νεοκλέους & ΣΙΑ ΔΕΠΕ
