Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι προσωπικοί γιατροί για τον μεγάλο χρόνο αναμονής των ασθενών τους όταν χρειάζονται εξυπηρέτηση από ειδικό γιατρό. «Ένα επείγον περιστατικό δεν μπορεί να περιμένει να βρεθεί ραντεβού ελεύθερο.
Επιβάλλεται η λειτουργία μηχανισμού που να δίνει προτεραιότητα σε αυτούς που κινδυνεύουν», λέει στον «Φ» η αντιπρόεδρος της επιστημονικής εταιρείας οικογενειακών γιατρών, Μαίρη Αβρααμίδου. Υπογραμμίζει ότι «οι προσωπικοί γιατροί ερχόμαστε πολλές φορές σε δύσκολη θέση και υποχρεωνόμαστε να αναζητούμε ελεύθερο ραντεβού ή/και χάρη από συναδέλφους μας, για να εξυπηρετηθούν οι ασθενείς μας». Ο ΟΑΥ παραδέχεται ότι το πρόβλημα με τον χρόνο αναμονής για ραντεβού σε ειδικό γιατρό του ΓεΣΥ είναι υπαρκτό ενώ τα παράπονα που καταγράφηκαν τον μήνα Αύγουστο από το Παρατηρητήριο Ασθενών της ΟΣΑΚ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές:
– Καρκινοπαθής κρίθηκε απαραίτητο ότι πρέπει να διερευνηθεί από γιατρό με ειδικό ενδιαφέρον στην ηπατολογία. Της έδωσαν ραντεβού για τον Δεκέμβριο.
– Μητέρα ανέφερε ότι ο 24χρονος γιος της είναι νεφροπαθής και από το 2000 παρακολουθείται από συγκεκριμένο νεφρολόγο. Επικοινώνησε για να κλείσει ραντεβού και της έδωσαν ημερομηνία για το 2024.
«Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και φθάνουν και κοντά μας αναφορές από ασθενείς για τον μεγάλο χρόνο που χρειάζονται για να τους δει ειδικός γιατρός», παραδέχθηκε σε δηλώσεις της η διευθύντρια του ΟΑΥ, Έφη Καμίτση, προσθέτοντας ότι «από τα πραγματικά δεδομένα τα οποία είναι καταχωρημένα στο λογισμικό του ΓεΣΥ προκύπτει ότι ο χρόνος που μεσολαβεί από την ημερομηνία έκδοσης ενός παραπεμπτικού από τον προσωπικό γιατρό μέχρι την ημερομηνία καταχώρησης της πρώτης επίσκεψης σε ειδικό γιατρό, είναι κατά μέσο όρο οι 30 ημέρες».
Η κ. Καμίτση αναφέρθηκε, επίσης, στο γεγονός ότι «αρκετοί ασθενείς επιλέγουν γιατρούς οι οποίοι είναι δημοφιλείς και έχουν πολύ μεγάλο χρόνο αναμονής για ραντεβού και δεν επιλέγουν κάποιον από τους υπόλοιπους διαθέσιμους γιατρούς της συγκεκριμένης ειδικότητας» και υποστήριξε ότι «το πρόβλημα δεν εντοπίζεται σε όλες τις ειδικότητας, αλλά ως ΟΑΥ μελετούμε τρόπους πώς θα το αντιμετωπίσουμε κυρίως για τις ειδικότητες, π.χ. ενδοκρινολογία, όπου και ο αριθμός των γιατρών είναι πολύ μικρός».
Αρκετά έντονη στις δηλώσεις της στον «Φ» ήταν η αντιπρόεδρος των οικογενειακών γιατρών. «Οι προσωπικοί γιατροί είμαστε συνεχώς σε δύσκολη θέση. Από τη μια έχουμε τους ασθενείς των οποίων οι πιέσεις είναι τεράστιες, διότι μιλάμε για μια νοοτροπία δεκαετιών όταν ο καθένας αποφάσιζε από μόνος του ποια ειδικότητα χρειαζόταν και πήγαινε, κάνοντας λάθος σε αρκετές περιπτώσεις, αλλά τη νοοτροπία δεν είναι εύκολο να την αλλάξεις. Μας λένε πολύ συχνά οι ασθενείς μας όταν τους καλέσουμε στο ιατρείο μας πριν εκδώσουμε παραπεμπτικό για ειδικό γιατρό ότι “πληρώνω ΓεΣΥ δικαιούμαι να πάω όπου θέλω” ή ότι δεν έχουν χρόνο να τους δει προσωπικός γιατρός πρώτα για αυτό πρέπει να τους εκδοθεί παραπεμπτικό για ειδικό κατευθείαν.
Όλοι αυτοί οι ασθενείς στοιβάζονται μετά στις λίστες των ειδικών γιατρών και ο χρόνος αναμονής μεγαλώνει. Από την άλλη, έχουμε και συναδέλφους ειδικούς γιατρούς οι οποίοι μας ζητούν μακροχρόνια παραπεμπτικά, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις δεν δικαιολογούνται. Δηλαδή, μου έτυχε να υποβληθεί αίτημα από ειδικό γιατρό για μακροχρόνιο παραπεμπτικό σε ασθενή με οστεοπόρωση. Γιατί χρειάζεται 12 επισκέψεις σε ειδικό γιατρό ένας ασθενής με οστεοπόρωση; Έχουμε τον ΟΑΥ ο οποίος έχει προχωρήσει σε τιμωρητικά μέτρα σε ό,τι αφορά τον αριθμό των παραπεμπτικών που εκδίδουν οι προσωπικοί γιατροί προς ειδικούς γιατρούς και αυτό όχι μόνο δεν έδωσε αποτελέσματα, διότι ο αριθμός των απλών παραπεμπτικών που εκδίδονται έπεσε κατά 10%, αλλά λειτούργησε και αντίστροφα διότι τριπλασιάστηκε ο αριθμός των μακροχρόνιων παραπεμπτικών τα οποία είναι αιτία και για αχρείαστες επισκέψεις σε ειδικούς γιατρούς».
Μαζί με όλα αυτά, «έχουμε και τους διάφορους περιορισμούς που εφαρμόζονται στο ΓεΣΥ. Υπό κανονικές συνθήκες, ο προσωπικός γιατρός θα έπρεπε να είχε τη δυνατότητα να διερευνήσει πλήρως τον ασθενή του, να τον υποβάλει σε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις και μετά να τον παραπέμψει στον ειδικό γιατρό. Εμείς, ως προσωπικοί γιατροί, δεν μπορούμε να συνταγογραφήσουμε τα φάρμακα που χρειάζονται οι ασθενείς μας, ακόμα και χρόνιοι ασθενείς, οι οποίοι λαμβάνουν ένα φάρμακο για χρόνια, πρέπει να πάρουν συνταγή από ειδικό γιατρό. Δεν μπορούμε να παραπέμψουμε σε διάφορες εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις και οι ασθενείς πρέπει να πάνε σε ειδικό γιατρό για να τους παραπέμψει για τις εξετάσεις αυτές. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα επισκεφθεί ειδικό γιατρό. Για να το κάνει, πρέπει να κλείσει ραντεβού και αυτό αυξάνει τον αριθμό των ασθενών στη λίστα των ειδικών γιατρών για ραντεβού, άρα και τον χρόνο αναμονής», σημειώνει η αντιπρόεδρος της επιστημονικής εταιρείας οικογενειακών γιατρών.
«Είναι τόσοι πολλοί οι παράγοντες που έχουν οδηγήσει στους μεγάλους χρόνους αναμονής για ραντεβού σε ειδικό γιατρό, που επιβάλλεται πλέον να λύσουμε το πρόβλημα. Δεν γίνεται να έχω ένα πραγματικά επείγον περιστατικό στο ιατρείο μου, να ξέρω ότι ο ασθενής χρειάζεται επειγόντως να τον δει ειδικός γιατρός και να προσπαθώ εγώ και ο κάθε συνάδελφος προσωπικός γιατρός, να εντοπίσω γιατρό της αρμόδιας ειδικότητας για να κλείσουμε ραντεβού στον ασθενή μας. Δεν γίνεται να πρέπει να κάνουμε χάρες ο ένας γιατρός στον άλλο, για να εξυπηρετούνται τα επείγοντα περιστατικά», είπε η κ. Αβρααμίδου και πρόσθεσε: «Ο ΟΑΥ οφείλει να λειτουργήσει μηχανισμό που να δίνει προτεραιότητα στα επείγοντα περιστατικά».
Τα ωράρια του δημοσίου και τα διπλά ραντεβού
Από τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ασθενών της ΟΣΑΚ τα οποία αφορούν παράπονα που υποβάλλονται τόσο από δικαιούχους του ΓεΣΥ, όσο και από τους ίδιους τους γιατρούς προκύπτει ότι οι παράγοντες για την δημιουργία των μεγάλων λιστών αναμονής για ραντεβού με ειδικό γιατρό είναι πολλοί.
Ειδικοί γιατροί του ΓεΣΥ έχουν αναφέρει περιπτώσεις ασθενών τους οι οποίοι εξασφαλίζουν παραπεμπτικό από τον προσωπικό τους γιατρό και στη συνέχεια διευθετούν ραντεβού σε δύο ειδικούς γιατρούς της ίδιας ειδικότητας.
Ασθενείς αναφέρουν ότι προσπαθούν να διευθετήσουν ραντεβού με γιατρό του δημοσίου, ωστόσο, τα ωράρια λειτουργίας, ακόμα και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες λειτουργούν τα εξωτερικά ιατρεία και πέραν του ωραρίου της δημόσιας υπηρεσίας, δεν τους βολεύουν εξαιτίας των άλλων υποχρεώσεων τους. Αποτέλεσμα είναι να οξύνεται το πρόβλημα στον ιδιωτικό τομέα.
Ενώ ο ΟΚΥπΥ, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, διαθέτει το 30% των ειδικών γιατρών του ΓεΣΥ, το ποσοστό των επισκέψεων που καταγράφει στο λογισμικό του συστήματος μόλις που φθάνει το 11% του συνόλου των επισκέψεων που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο.
Περαιτέρω, γιατροί με διάφορες εξειδικεύσεις ή υποειδικότητες, οι οποίες δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί στην Κύπρο, έχουν επικοινωνήσει με τον «Φ» αναφέροντας ότι εξαιτίας της μη αναγνώρισης τους, δεν μπορούν να προχωρήσουν σε εξειδικευμένη συνταγογράφηση φαρμάκων ή εξετάσεων και ως εκ τούτου οι ασθενείς τους παραπέμπονται σε άλλο ειδικό γιατρό.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Το πρόβλημα πρέπει να λυθεί
Καθημερινά ο «Φ» δέχεται παράπονα από πολίτες οι οποίοι δεν μπορούν να διευθετήσουν ραντεβού με ειδικό γιατρό. Αυτή τη στιγμή, το συγκεκριμένο πρόβλημα αμαυρώνει την εικόνα του ΓεΣΥ και ο ΟΑΥ επιβάλλεται να μεριμνήσει για την επίλυση του πριν απαξιωθεί ολόκληρο το σύστημα. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια τέθηκε στον ΟΑΥ αίτημα για μελέτη και αναθεώρηση των περιορισμών που εφαρμόζονται σε ό,τι αφορά την συνταγογράφηση φαρμάκων και διαγνωστικών εξετάσεων. Πέραν από μια μικρή προσπάθεια που έγινε το 2022, σωστή πρωτοβουλία δεν αναπτύχθηκε. Ο ΟΑΥ, πρέπει να ακούσει τις διαμαρτυρίες των ασθενών. Οι 30 μέρες αναμονή για να σε δει γιατρός όταν εσύ αγωνιάς για την υγεία σου δεν είναι λίγος χρόνος.
