Επανεξετάζεται τοn Σεπτέμβριο με σκοπό ακόμα και να αφαιρεθεί το συρματόπλεγμα στην πράσινη γραμμή μήκους 11 χιλιομέτρων που τοποθετήθηκε στην περιοχή Αστρομερίτη – Ακάκι.
Η νέα κυβέρνηση θεωρεί ότι απέτυχε το μέτρο της τοποθέτησης τεχνητών εμποδίων φράκτη με συρματόπλεγμα από τη στιγμή που δεν μπορούν να τοποθετηθεί και στα 184 χιλιόμετρα της γραμμής αντιπαράταξης. Επομένως, η πρόθεση της κυβέρνησης είναι ο τερματισμός της τοποθέτησης φυσικών εμποδίων στην πράσινη γραμμή και η βελτίωση της επιτήρησης μέσω νέων τεχνολογικών μέσων για έγκαιρη προειδοποίηση και η επιτήρηση της πράσινης γραμμής από ειδικούς αστυφύλακες, οι οποίοι έχουν προσληφθεί από την Αστυνομία Κύπρου.
Το Σχέδιο Δράσης της Ανατολικής Μεσογείου, η εκπόνηση του οποίου συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Φεβρουάριο, βρίσκεται στη διαδικασία καταρτισμού. Οι θέσεις της Κύπρου σχετικά με το περιεχόμενο του σχεδίου επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση της εισροής μεταναστών από την πράσινη γραμμή μέσω μιας διπλωματικής προσέγγισης της Τουρκίας, αξιοποιώντας τις πολιτικές και τα εργαλεία της ΕΕ.
Το σχέδιο δράσης αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο που θα συμβάλει στο ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης. Ήδη, άρχισαν κάποια μέτρα να εφαρμόζονται. Σημαντική θεωρείται η εγκατάσταση ευρωπαϊκού μηχανισμού στο αεροδρόμιο Κωνσταντινούπολης για εποπτεία θεωρήσεων. Περαιτέρω, ένα άλλο μέτρο είναι η τοποθέτηση αξιωματικών συνδέσμων (ίσως του FRONTEX) στις πύλες αναχώρησης αεροδρομίων τρίτων χωρών, με σκοπό τον έλεγχο των επιβατών, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.
Επιπλέον, υπάρχουν διαβουλεύσεις μεταξύ της ΕΕ και αερομεταφορέων, οι οποίοι εμπλέκονται στην εμπορία προσώπων ή στη λαθραία μετακίνηση μεταναστών από την Τουρκία προς τις κατεχόμενες περιοχές, καθώς και σε θέσπιση αντικινήτρων στην παραχώρηση φοιτητικής βίζας σε «κολλέγια» στις κατεχόμενες περιοχές, εκεί όπου προκύπτει πως πρόκειται για ουσιαστική διακίνηση παράτυπων μεταναστών.
Τα πράγματα πάντως πάνε πολύ καλύτερα και έχουν μειωθεί κατά πολύ οι ροές μεταναστών, καθώς και ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου με τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση. Ενθαρρυντικά είναι και τα στοιχεία σε σχέση με τους αριθμών των επιστροφών κατά το πρώτο πεντάμηνο διακυβέρνησης. Συγκρίνοντας το τετράμηνο, Μαρτίου – Ιουλίου του 2022, με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2023, παρατηρούμε πως οι επιστροφές ήταν 2.323 το 2022, ενώ το 2023 οι επιστροφές φτάνουν πέραν των 3.550 (εκτιμώμενα στατιστικά καθότι δεν έχει κλείσει ακόμα ο μήνας – μπορεί να φτάνουν και άνω των 3.600).
Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, Κωνσταντίνο Ιωάννου, το τελευταίο τετράμηνο (Μαρτίου – Ιουλίου) οι αιτήσεις ασύλου μειωθήκαν κατά 53% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Συγκεκριμένα, οι αιτήσεις ασύλου από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούλιο ήταν 4.960 σε σχέση με 10.625 πέρυσι. Επομένως, ανέφερε ο κ. Ιωάννου, τους τελευταίους τέσσερις μήνες έχουν φύγει περισσότερα άτομα από όσα έχουν έρθει στην Κύπρο.
Παρ’ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα, κυρίως τελευταίο δίμηνο, έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στον τρόπο δράσης των διακινητών, μετατοπίζοντας το ισοζύγιο των αφίξεων μεταναστών διά μέσου της θαλάσσιας οδού, ενώ σε ό,τι αφορά στη σύνθεση των μεταναστών διαφαίνεται ότι υπάρχει αυξητική τάση στους Σύριους υπηκόους. Ο υπουργός Εσωτερικών ως άμεση αντίδραση στις αυξανόμενες ροές διά μέσω της θάλασσας μετέβη στον Λίβανο για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προερχόμενων από την Ανατολική Μεσόγειο.
Το τελευταίο διάστημα έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα τα οποία έχουν συμβάλει στη μείωση των ροών. Μεταξύ άλλων, έχει επιτευχθεί η βελτίωση της ικανότητας ανταπόκρισης και ενίσχυση των ανθρώπινων πόρων για τη διαχείριση/ επίσπευση διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων ασύλου. Η δυστοκία του συστήματος ασύλου να διαχειριστεί τον μεγάλο όγκο αιτήσεων και η παρατεταμένη διάρκεια της εξέτασης τους, αποτελούσε ένα σημαντικό πόλο έλξης για τους παράτυπους μετανάστες, αλλά και τα κυκλώματα.
Έτσι, για την αντιμετώπιση των συσσωρευμένων αιτήσεων ασύλου και τη διασφάλιση της έγκαιρης διεκπεραίωσης, προχώρησε η πρόσληψη νέου προσωπικού ενισχύοντας τις ικανότητες της Υπηρεσίας Ασύλου. Συγκεκριμένα, προσλήφθηκαν επιπλέον 27 εξεταστές αιτήσεων ασύλου, ενώ μέχρι τον Σεπτέμβριο έχει δρομολογηθεί η πρόσληψη περαιτέρω 25 εξεταστών. Αποτέλεσμα τούτου ήταν να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των αποφάσεων.
Έχουν εξεταστεί 4.384 υποθέσεις το τελευταίο τρίμηνο (Απρίλιο – Ιούνιο) σε σημείο που υπερβαίνει τον αριθμό των αφίξεων της αντίστοιχης περιόδου (2.381 αιτήσεις ασύλου). Με αυτό τον τρόπο, έχει καταστεί εφικτό ένα χρονοδιάγραμμα διαχείρισης των αιτήσεων που να αντιμετωπίζει τον αριθμό των συσσωρευμένων αιτήσεων. Επιπλέον, για να ελαχιστοποιηθεί το χρονοδιάγραμμα εκδίκασης των υποθέσεων ασύλου, έγιναν ενέργειες για βελτίωση και διευκόλυνση της δικαστικής διαδικασίας με την τροποποίηση των Διαδικαστικών Κανονισμών του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας.
Ενέργειες ώστε η Κύπρος να μην είναι πλέον ελκυστική για μετανάστες
Ένα άλλο μέτρο αφορά την ενίσχυση και αύξηση των επιστροφών των υπηκόων τρίτων χωρών στις χώρες καταγωγής τους. Βελτιώθηκαν οι διαδικασίες επιστροφής ώστε να εντοπίζονται γρηγορότερα τα άτομα που θα μπορούσαν να επιστραφούν και να εντάσσονται άμεσα στο πρόγραμμα.
Στο ίδιο πλαίσιο, το υπουργείο Εσωτερικών έχει προχωρήσει στη διενέργεια ενημερωτικών εκστρατειών σε συνεργασία και με τις τοπικές Αρχές, ώστε να ενημερωθούν οι μετανάστες για το πρόγραμμα των επιστροφών και τα οφέλη που μπορούν να έχουν. Πέραν των επιστροφών, εντατικοποιούνται και οι ρυθμοί και των μετεγκαταστάσεων/ relocation αιτητών ασύλου, στο πλαίσιο του μηχανισμού εθελούσιας μετεγκατάστασης (πέραν των 900 εντός του πενταμήνου διακυβέρνησης).
Ο άλλος τομέας προτεραιότητας είναι η ενίσχυση των υποδομών υποδοχής και φιλοξενίας. Σε ό,τι αφορά στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» έχουν επιλυθεί αρκετά προβλήματα, ενώ έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες. Στο Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας στην Κοφίνου ολοκληρώθηκε, επίσης, αναβάθμιση, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για το Άσυλο, που αφορά, μεταξύ άλλων, σε αύξηση κλινών από 450 σε 700, επέκταση κοινόχρηστων υποδομών, βελτίωση συνθηκών ασφάλειας και υγείας κ.λπ. αξίας €3,5 εκατ., συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Προωθείται, παράλληλα, η δημιουργία του Κέντρου Φιλοξενίας στις «Λίμνες» και του Προαναχωρησιακό Κέντρου στη Μενόγεια, των οποίων η σύμβαση για κατασκευή τους έχει υπογραφεί και θα ολοκληρωθεί σε περίπου 2 χρόνια.
Άλλο μέτρο αποτροπής της παράτυπης μετανάστευσης θεωρείται –επίσης– και η εκστρατεία ενημέρωσης, η οποία έχει σχεδιαστεί σε συνεργασία με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. Επικεντρώνεται στην προσπάθεια αποτροπής των επίδοξων παράτυπων μεταναστών από χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής μέσα από την παρουσίαση της ρεαλιστικής κατάστασης και των κινδύνων της παράνομης μετανάστευσης. Συγκεκριμένα, θα ενημερώνονται όσοι προτίθενται να ταξιδέψουν προς την Κύπρο και να αιτηθούν άσυλο, για τα δικαιώματά τους σε ό,τι αφορά σε επιδόματα, πότε και με ποια κριτήρια δύνανται να λάβουν επιδόματα, πότε αποκόπτονται και γιατί δεν μπορούν να εργάζονται στην Κύπρο εάν απορριφθεί η αίτησή τους.
Η ίδρυση του υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, θεωρείται ως ένα ακόμη σημαντικό μέτρο για τη βελτίωση της διαχείρισης της μετανάστευσης. Το νέο υφυπουργείο θα εδραιώσει τις υφιστάμενες αρμοδιότητες του υπουργείου Εσωτερικών, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε μια νέα διοίκηση να επικεντρωθεί αποκλειστικά σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου. Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, και τώρα βρίσκεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση.
ΑΠΟΨΗ
Απέτυχε η πολιτική των συρματοπλεγμάτων
Η πολιτική της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών περί συρματοπλεγμάτων στην πράσινη γραμμή, δήθεν για να σταματήσουν τους παράνομους μετανάστες, απέτυχε. Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών το έχει ήδη αντιληφθεί αυτό. Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να το αφαιρέσει, πολύ απλά. Η απόφαση δεν πρέπει να είναι δύσκολη για τους πιο κάτω λόγους: Πρώτο, το μόνο που πέτυχε το συρματόπλεγμα είναι να προκαλεί προβλήματα σε κατοίκους και γεωργούς στην περιοχή εξ ου και οι αντιδράσεις. Δεύτερο, το συρματόπλεγμα δεν έχει επιλύσει το πρόβλημα από τη στιγμή που οποιοσδήποτε μπορεί να περάσει από πάνω λόγω του χαμηλού ύψους ή μέσα ακόμα και από τα κενά του. Τρίτο για πολιτικούς λόγους θεωρείται ότι δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τις μεταναστευτικές ροές από τη στιγμή που η πράσινη γραμμή δεν είναι σύνορο. Αλήθεια, έχει κάποιον που πιστεύει ότι μπορεί να εμποδίσει τον οποιοδήποτε να εισέλθει στις ελεύθερες περιοχές το οποιοδήποτε συρματόπλεγμα από τη στιγμή που έχει εισέλθει ήδη στη νεκρή ζώνη;
