Οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας κρατούν στα χέρια τους τη μοίρα του 48χρονου Ρώσου με κυπριακή υπηκοότητα, Igor Grechushkin, ο οποίος καταζητείται από τον Λίβανο για την τραγωδία στο λιμάνι της Βηρυτού τον Αύγουστο του 2020 .
Ο ιδιοκτήτης του πλοίου που μετέφερε τη νιτρική αμμωνία, η οποία προκάλεσε τη φονική έκρηξη (4/8/20) στη γειτονική χώρα πριν από πέντε χρόνια, συνελήφθη στη Βουλγαρία στις 7 Σεπτεμβρίου στη βάση ερυθράς αγγελίας της Interpol. Κι αυτό μετά από διάβημα του Λιβάνου που τον εκζητεί.
Ωστόσο, το σενάριο έκδοσης του από τη Βουλγαρία στον Λίβανο δεν είναι το βασικό. Όπως πληροφορείται ο «Φ» από ασφαλή πηγή πληροφόρησης, οι βουλγαρικές Αρχές αποτάθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία πλέον καλείται να αποφασίσει για το μέλλον του. Η Κύπρος -από τη στιγμή που ο Grechushkin είναι Κύπριος υπήκοος- έχει τη δυνατότητα να τον δικάσει.
Αυτή η ενέργεια από πλευράς Βουλγαρίας εδράζεται σε απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) που εκδόθηκε το 2016. Πρόκειται για την απόφαση Petruhhin.
Στη βάση αυτής ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο έχει γίνει το αίτημα έκδοσης, έχει την υποχρέωση να ενημερώσει και να ξεκινήσει διαβούλευση με το κράτος-μέλος ιθαγένειας του εκζητούμενου προσώπου, δίνοντας στο τελευταίο την ευκαιρία να ζητήσει να αναλάβει την υπόθεση και να τη δικάσει το ίδιο.
Τι λέει ο Χαρτσιώτης
Ο «Φ» επικοινώνησε με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριο Χαρτσιώτη, ζητώντας να πληροφορηθεί αν έχε λόγο η Κύπρος στην υπόθεση έκδοσης του Igor Grechushkin από τη Βουλγαρία στον Λίβανο, κι αν η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται να διαδραματίσει οποιονδήποτε ρόλο. Ο Υπουργός ήταν φειδωλός, αφού αρκέστηκε να αναφέρει επιγραμματικά τα ακόλουθα: «Είμαστε ενήμεροι για την υπόθεση, η οποία τυγχάνει χειρισμού από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, την Αστυνομία και τη Νομική Υπηρεσία».
Έστω κι αν ο κ. Χαρτσιώτης δεν θέλησε να επεκταθεί, εντούτοις τα όσα μάς δήλωσε, δεν είναι αντικρουόμενα με τις πληροφορίες που έχουμε καταγράψει.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι από πλευράς Λιβάνου έχει υποβληθεί το αίτημα προς τη Βουλγαρία. ΜΜΕ της χώρας της Μέσης Ανατολής, μεταδίδουν από τις αρχές της τρέχουσας εβδομάδας ότι αρμόδιο στέλεχος της κυβέρνησης του Λιβάνου έχει υπογράψει σχετικά έγγραφα και όχι αυτά έχουν αποσταλεί στις βουλγαρικές Αρχές.
Μόνο για κατάδικους
Αυτό που καθίσταται σαφές είναι ότι η Δημοκρατία παρά τις καλές σχέσεις που έχει με τον Λίβανο, εντούτοις δεν έχει συνάψει διμερή σύμβαση με την εν λόγω χώρα για έκδοση καταζητούμενων. Η διμερής σύμβαση που υπάρχει, όπως διαπιστώσαμε από την επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Κύπρου, αφορά «τη Μεταφορά Καταδίκων» («Αgreement between the Republic of Cyprus and the Republic of Lebanon on the Transfer of Sentenced Persons»). Έχει τεθεί σε ισχύ την άνοιξη του 1997.
Τι είχε δηλώσει ο Μανώλη
Από την πρώτη στιγμή η υπόθεση είχε κυπριακό ενδιαφέρον. Όχι μόνο γιατί η φονική έκρηξη έγινε αισθητή στην Κύπρο. Το φορτηγό πλοίο Rhosus με τους 2.750 τόνους νιτρικής αμμωνίας υπήρξε κυπριακών συμφερόντων.
Ο γράφων μια ημέρα μετά τη φονική έκρηξη είχε μιλήσει με τον επιχειρηματία και πρώην πρόεδρο της Ανόρθωσης, Χαράλαμπο Μανώλη, αφού το πλοίο ανήκε προηγουμένως στην εταιρεία συμφερόντων του Interfleet Shipanagement.
Είχε αναφέρει πως το πλοίο Rhosus ανήκε στον στόλο της Interfleet Shipanagement πριν από τον Σεπτέμβριο του 2013, όταν είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Βηρυτού.
«Είχε πωληθεί περίπου έναν χρόνο προηγουμένως σε Ρώσο επιχειρηματία, αλλά η εταιρεία μου διατηρούσε την τεχνική διαχείρισή του» μας ανέφερε για το Rhosus ο κ. Μανώλη.
Σε ό,τι αφορά το ιστορικό του ταξιδιού του φορτηγού πλοίου, μάς είχε αναφέρει μεταξύ άλλων: «Το πλοίο είχε φορτίο νιτρικής αμμωνίας και επρόκειτο να το μεταφέρει στη Μοζαμβίκη. Στην πορεία ο πλοιοκτήτης αποφάσισε να βάλει κι άλλο φορτίο στο κατάστρωμα του πλοίου, που όμως αποδείχθηκε πως ήταν πέραν του επιτρεπόμενου. Τα λεγόμενα ‘καπάκια’ που χρησιμοποιούμε στην ναυτιλιακή ορολογία δεν μπορούσαν να αντέξουν το βάρος. Γι΄ αυτό και οι ναυλωτές δέσμευσαν το πλοίο, με τις αρχές του Λιβάνου να ξεφορτώνουν το φορτίο». Ο κ. Μανώλη πρόσθεσε: «Δεν έχει σημασία ποιος είναι ο πλοιοκτήτης».
Κατόπιν ερώτησής μας, είχε δηλώσει πως η νιτρική αμμωνία χρησιμοποιείται ευρέως στη γεωργία και είναι πολύ συνηθισμένο να μεταφέρονται τέτοια φορτία από εμπορικά πλοία.
«Το θέμα έχει να κάνει με τη διαχείριση του φορτίου. Εξάλλου, βάσει των γεγονότων, η τραγωδία ξεκίνησε από αποθήκη βεγγαλικών. Η φωτιά επεκτάθηκε στον χώρο όπου βρισκόταν αποθηκευμένη η νιτρική αμμωνία», κατέληξε.
Ερωτηματικό γιατί δεν συνελήφθη στην Κύπρο
- Η καταγραφή των γεγονότων από το 2020 μέχρι και τις αρχές του 2021
Το ερώτημα, πάντως, που εγείρεται έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο 48χρονος ρωσικής καταγωγής, Grechushkin,όπωςέγινε γνωστό από τον Αύγουστο του 2020, οπότε σημειώθηκε η φονική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, είναι μόνιμος κάτοικος Κύπρου. Γιατί, λοιπόν, οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν τον είχαν συλλάβει από τη στιγμή που εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψής του;
Αξιωματούχος με τον οποίο μίλησε ο «Φ», ανέφερε ότι όταν λίγο μετά την τραγωδία του 2020 ο τότε 43χρονος επιχειρηματίας ανακρίθηκε στην Κύπρο από μέλη της Αστυνομίας του Λιβάνου, δεν είχε εκδοθεί ερυθρά αγγελία μέσω της Intepol.
Η εφημερίδα μας, προσπαθώντας να ρίξει φως σ΄ αυτή την παράμετρο εντόπισε τα ακόλουθα γεγονότα, τα οποία και καταγράφουμε:
- Η Κυπριακή Αστυνομία το απόγευμα της Πέμπτης 6/8/2020 ικανοποίησε αίτημα της Ιντερπόλ Βηρυτού, εντοπίζοντας και ανακρίνοντας τον τότε 43χρονο Ρώσο ιδιοκτήτη της πλοιοκτήτριας εταιρείας που μετέφερε την νιτρική αμμωνία. Από την Αστυνομία είχε δηλωθεί επισήμως τότε ότι το απόγευμα της συγκεριμένης ημέρας «μετά από μια σχετική αλληλογραφία από την Ιντερπόλ Βηρυτού και στο πλαίσιο της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας, εντοπίσαμε 43χρονο κάτοικο Κύπρου». Είχε διευκρινιστεί ότι σύμφωνα με το αίτημα που στάλθηκε ο 43χρονος κλήθηκε και έδωσε κάποιες πληροφορίες για το συγκεκριμένο φορτίο. Η Αστυνομία στην επίσημη ενημέρωση ανέφερε πως «οι πληροφορίες αυτές θα διαβιβαστούν στις λιβανικές αρχές». Διδόταν τότε η διαβεβαίωση από την Αστυνομία Κύπρου ότι ο Igor Grechushkin που διέμενε στη Λεμεσό με τη σύζυγό του, δεν ήταν κάτοχος κυπριακού διαβατηρίου.
- Τον Οκτώβριο του 2020 το λιβανέζικο ειδησεογραφικό δίκτυο NNA μετέδωσε πως ο Λίβανος εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον καπετάνιο του πλοίου Rhosus που μετέφερε τη νιτρική αμμωνία και για τον πλοιοκτήτη.
- Στις 12 Ιανουαρίου του 2021 το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδιδε την είδηση πως η Ιντερπόλ ενέκρινε τη σύλληψη Ρώσων που μετέφεραν στο Λίβανο το φορτίο νιτρικής αμμωνίας. Μεταξύ άλλων, σημείωνε: «Όπως ανέφερε το εθνικό πρακτορείο Al-Wataniya, η ‘ερυθρά αγγελία’ εκδόθηκε κατόπιν αιτήματος του τότε Γενικού Εισαγγελέα του Λιβάνου, Γασάν Χούρι. Το ειδησεογραφικό portal Elnashra διευκρίνισε ότι πρόκειται για τον Μπόρις Προκόσεφ, καπετάνιο του Rhosus το 2013, και τον πλοιοκτήτη – επιχειρηματία από το Χαμπάροβσκ, Ίγκορ Γκρετσούσκιν, ο οποίος διαμένει στην Κύπρο (…) Σύμφωνα με πληροφορίες του Ρωσικού Επαγγελματικού Συνδικάτου Ναυτικών, το 2013 το φορτηγό πλοίο υπό σημαία Μολδαβίας, που μετέφερε το επικίνδυνο φορτίο από το Μπατούμι (Γεωργία) προς τη Μοζαμβίκη, πραγματοποίησε απρογραμμάτιστη στάση στη Βηρυτό. Εκεί οι λιμενικές αρχές κράτησαν το πλοίο λόγω τεχνικών παραβάσεων λειτουργίας. Το πλήρωμα, αποτελούμενο από Ρώσους και Ουκρανούς πολίτες, απευθύνθηκε στη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) και κατήγγειλε ότι ο εργοδότης – η κυπριακή εταιρεία Teto Shipping – δεν είχε καταβάλει μισθούς από την υπογραφή των συμβολαίων (…) Το φορτίο νιτρικής αμμωνίας που είχε εκφορτωθεί πριν από έξι χρόνια στο λιμάνι της Βηρυτού αποθηκευόταν σε αποθήκη και εξερράγη στις 4 Αυγούστου. Η ισχύς της έκρηξης υπολογίζεται σε 1.500 τόνους TNT. Το ωστικό κύμα κατέστρεψε και κατέστησε ακατοίκητα χιλιάδες σπίτια, περίπου 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν, 6.500 τραυματίστηκαν και πάνω από 300.000 πολίτες έμειναν άστεγοι. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών του Λιβάνου, η αιτία της έκρηξης ήταν φωτιά που ξέσπασε κατά τη διάρκεια εργασιών συγκόλλησης στη νιτρική αμμωνία που φυλασσόταν σε μία από τις αποθήκες του λιμανιού».
