Ο διεθνούς φήμης Κύπριος πιανίστας Μαρτίνος Τιρίμος, δεν χρειάζεται συστάσεις. Στα 79 του πλέον χρόνια, δικαίως συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο σημαντικούς μουσικούς που «γέννησε» ποτέ η Κύπρος, με τη λαμπρή πορεία του, που περιλαμβάνει πολλά βραβεία και διακρίσεις, να έχει λάβει παγκοσμίως διθυραμβικές κριτικές. Τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο, δεν είχε παρουσία στα φημισμένα μουσικά σαλόνια. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πως αυτό οφείλεται σε μια μεγάλη περιπέτεια που πέρασε με την υγεία του.
Δίνοντας μια αξιοθαύμαστη μάχη, όχι μόνο κατάφερε να επιστρέψει στην ενεργό δράση, αλλά εκπλήρωσε και την επιθυμία του να βρεθεί μετά από τρία χρόνια στην αγαπημένη του πατρίδα, με τον οποίο τον δένουν, όπως λέει, ισχυρές ρίζες, παρ’ όλο που έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στο εξωτερικό. Ο «Φ» συνάντησε στη Λάρνακα, το Μαρτίνο Τιρίμο, ο οποίος μίλησε για πρώτη φορά για τη μάχη που έδωσε για να κρατηθεί στη ζωή.
«Ολόκληρη τη ζωή μου ήμουν πολύ τυχερός, αφού δεν είχα προβλήματα υγείας. Ξαφνικά, τον Φεβρουάριο 2021, μετά τον εμβολιασμό μου για τον κορωνοϊό, έκανα θρόμβους και σχεδόν όλα τα όργανά μου επηρεάστηκαν. Μπήκα τρεις φορές στην εντατική και δόξα τω Θεώ, μόλις με έσωζαν. Σύνολο, ήμουν επτά μήνες σε νοσοκομείο στο Λονδίνο.
Τίποτα στον οργανισμό μου δεν λειτουργούσε καλά και είχα ζητήσει από έναν γιατρό να μου πει την πραγματική μου κατάσταση. Μου είπε “από προηγούμενες εμπειρίες, έχεις να ζήσεις πέντε με έξι ημέρες”. Τον κοίταξα και ένιωσα έντονα μέσα μου, πως δεν ήρθε ακόμη η ώρα μου. Ένιωθα ότι είχα πράγματα να κάνω. Είχα μουσικά σχέδια, περιοδείες και κυρίως ηχογραφήσεις, τα οποία ήθελα να ολοκληρώσω. Όταν πέρασαν τρεις εβδομάδες ξαναείδα αυτόν τον γιατρό, ο οποίος δεν απολογήθηκε με λόγια, αλλά με τον τρόπο του. Από μια άποψη μπορώ να πω πως με ενδυνάμωσαν αυτά που είπε, με έκαναν να έχω περισσότερη δύναμη να αντεπεξέλθω.
Για έναν ολόκληρο χρόνο είχα επιστόμιο στην κοιλιά, αλλά δεν είχα άλλη επιλογή. Δεν μπορούσα να εργαστώ. Τον Μάιο του 2022 έκανα εγχείρηση, αφαίρεσα το επιστόμιο και άρχισε η ανάρρωσή μου. Είμαι τώρα στα χέρια ενός κορυφαίου Γάλλου ομοιοπαθητικού γιατρού, ο οποίος με βοηθά πάρα πολύ».
Αμέσως μετά την επέμβαση και παρά το γεγονός πως δεν ήξερε εάν θα τα καταφέρει, έδωσε την πρώτη του συναυλία στη Γερμανία, που λειτούργησε ως «φάρμακο» στη διαδικασία της ανάρρωσής του. «Σκεφτόμουν εάν θα την κάνω ή όχι. Τελικά, την έκανα και χάρηκα πολύ, επειδή τέλειωσα τη συναυλία και ήμουν γεμάτος ενέργεια. Ήταν κάτι που δεν το περίμενα, επειδή δεν γνώριζα πώς θα ανταποκρινόταν το σώμα μου. Από τότε, κάνω επιλεγμένες συναυλίες και η πραγματική ρουτίνα θα αρχίσει από τον επόμενο χρόνο, όπου θα έχω και μεγάλη περιοδεία στην Νότιο Κορέα».
«Είναι σαν να ξαναγεννήθηκα»
Όταν η κουβέντα πάει στη συνταξιοδότηση, σπεύδει να ξεκαθαρίσει πως αυτή η λέξη δεν υπάρχει για εκείνον. «Για μένα αυτό που κάνω δεν είναι δουλειά, εκφράζει τον εσωτερικό μου κόσμο. Δεν είναι κάτι έξω από μένα. Ο μόνος λόγος για να σταματήσω να δίνω συναυλίες, θα είναι όταν φθάσω στο σημείο που δεν μπορώ να δώσω το εκατό τοις εκατό. Ωστόσο, αυτό νομίζω πως δεν θα συμβεί σύντομα. Μετά την περιπέτεια με την υγεία μου, νιώθω ότι το κάθε τι που κάνω, έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία. Με την κάθε συναυλία, νιώθω σαν να ξαναγεννήθηκα».
Βάλσαμο θεωρεί και την παρουσία του στην Κύπρο και ιδιαίτερα στη γενέτειρά του Λάρνακα. «Ήθελα πολύ να έρθω, επειδή η Κύπρος έχει πάντα ιδιαίτερη σημασία για μένα, είναι ο τόπος μου. Άσχετο εάν ζήσει κάποιος “χίλια” χρόνια σε άλλη χώρα, δεν μπορεί να αλλάξει αυτή η ρίζα, που είναι πολύ δυνατή. Η Λάρνακα μου αρέσει πολύ. επειδή κράτησε το χαρακτήρα της και άλλαξε λιγότερο από όλες τις άλλες πόλεις».
Το παιδί θαύμα που κατέκτησε τον κόσμο
Η ιστορία του Μαρτίνου Τιρίμου, μοιάζει να είναι βγαλμένη από παραμύθι, με την πορεία του να ήταν προδιαγεγραμμένη από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του. Είναι γιος του βιολιστή και μαέστρου, Δημήτρη Τιρίμου, ο οποίος ήταν ίσως ο πιο σημαντικός Κύπριος μουσικός της εποχής του.
«Η μητέρα μου πάντοτε έλεγε πως όταν ήμουν ακόμη δύο χρονών, με έβρισκαν κοιμισμένο έξω από το στούντιο του πατέρα μου. Με τραβούσε πολύ η μουσική και γνώριζα από πολύ μικρός, ότι γεννήθηκα γι’ αυτό. Όταν ήμουν τεσσεράμισι χρονών άρχισα πιάνο μαζί του. Όταν ήμουν 8 χρόνων, ο πατέρας μου ήθελε να πάω στη Βιέννη, που ήταν κέντρο μουσικής, επειδή σπούδασε και ο ίδιος εκεί. Ετοιμαστήκαμε να πάμε οικογενειακώς, αλλά πέθανε η μητέρα του και ανέτρεψε τους σχεδιασμούς. Μετά ο πατέρας μου άρχισε να ανεβάζει ιταλικές όπερες και έφερνε σολίστες και μέλη της ορχήστρας από την Ιταλία».
Όσο μεγάλωνε ο Μαρτίνος Τιρίμος, διαπίστωναν όλοι πως επρόκειτο για ένα παιδί θαύμα. Στα 12 του χρόνια μάλιστα κατάφερε κάτι που δεν είχε προηγούμενο. Διηύθυνε την «La Traviata» επτά φορές σε φεστιβάλ στη Κύπρο με σολίστες από την Σκάλα του Μιλάνου. Ακολούθως έλαβε υποτροφία φοίτησε σε ειδικό σχολείο στο Λονδίνο, στο οποίο μετακόμισε ολόκληρη η οικογένειά του. Σε ηλικία 16 ετών κέρδισε την υποτροφία Liszt της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής του Λονδίνου και αργότερα ολοκλήρωσε με υποτροφία τις σπουδές του στην Βιέννη.
«Το 1965, πριν να γίνω 22 ετών έκανα το ντεμπούτο μου στο Λονδίνο. Ήταν μια σημαντική εμφάνιση, που χάρηκε πάρα πολύ ο πατέρας μου, ο οποίος απεβίωσε ξαφνικά μετά από λίγες μέρες. Μετά άρχισε η καριέρα μου. Μία από τις κορυφαίες στιγμές της καριέρας μου, θεωρώ ότι ήταν η εμφάνισή μου με τη φιλαρμονική της Βιέννης, μίας από τις καλύτερες ορχήστρες του κόσμου, στο Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο. Επίσης, μερικοί από τους κύκλους που έκανα είχαν μεγάλη σημασία για μένα, όπως όλα τα έργα του Σοπέν το 2010. Το όνομά μου είναι συνδεδεμένο με τον Σιούπερτ, διότι το 1975 έκανα έναν κύκλο σε όλες του τις σονάτες, κάτι που δεν έκανε κανένας πιανίστας τότε. Σαν αποτέλεσμα αυτού του κύκλου, ένας εκδοτικός οίκος από τη Βιέννη μου ζήτησε να εκδώσω αυτές τις σονάτες, που είναι είκοσι χρόνια δουλειάς. Ένας άλλος συνθέτης που με αγγίζει πάρα πολύ είναι ο Μπετόβεν, που κυκλοφόρησα όλα τα έργα του για πιάνο».
ΓΝΩΜΗ
Πρέπει να προωθούν τα ταλέντα Κυπρίων
Τέτοιας εμβέλειας προσωπικότητες, όπως είναι ο Μαρτίνος Τιρίμος, που εδώ και δεκαετίες αποτελεί έναν από τους καλύτερους πρεσβευτές της χώρας μας στο εξωτερικό, πρέπει να αναγνωρίζονται και να αξιοποιούνται στο έπακρον.
Ο ίδιος όταν ρωτήθηκε, ανέφερε πως τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα, υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν. «Στην Ελλάδα για παράδειγμα εάν δεν ανήκεις σε κάποιο πολιτικό κόμμα δεν μπορείς να πάρεις μια θέση. Εάν θέλω, για παράδειγμα, να είμαι μαέστρος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, πρέπει να είμαι με το κόμμα το οποίο κυβερνά. Στην Κύπρο, εξάλλου, έχουμε το διεθνές Φεστιβάλ «Κύπρια», στο οποίο πιστεύω πως πρέπει να προωθούν τα ταλέντα Κυπρίων, όπως κάνουν όλα τα διεθνή φεστιβάλ, που θέλουν να παρουσιάσουν τους δικούς τους καλλιτέχνες».
