Σε νέα δοκιμασία τίθεται το χαλλούμι ΠΟΠ μετά την προχθεσινή απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απορρίψει στο σύνολό της την προσφυγή που καταχώρισαν διάφορες εταιρείες εναντίον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία ζητούσαν να ακυρωθεί ο εκτελεστικός κανονισμός που κατοχυρώνει το χαλλούμι ως ΠΟΠ.
Αυτή τη στιγμή εκκρεμεί ενώπιον του ΔΕΕ νέα προσφυγή ημερ. 10/7/2023 της Παγκύπριας Οργάνωσης Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ), του Παγκύπριου Οργανισμού Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) και του συνδεδεμένου τυροκομείου με αυτούς Papouis Dairies και αντιπρόσωπους – εισαγωγείς χαλλουμιού στο εξωτερικό (Neomax Sales SRL – Ρουμανία και FFF Fine Foods Pty Ltd – Αυστραλία) ενάντια στον ευρωπαϊκό κανονισμό βάσει του οποίου καταχωρήθηκε το χαλλούμι ως ΠΟΠ.
Οι προσφεύγουσες ζητούν από το Γενικό Δικαστήριο να ακυρώσει τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/591 1 της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 2021, για την καταχώριση ονομασίας στο μητρώο των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων χαλλούμι ΠΟΠ, όπως τροποποιήθηκε με τη δημοσίευση εγκριθείσας συνήθους τροποποίησης των προδιαγραφών προϊόντος προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης ή προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Παράλληλα, ζητούν από το Δικαστήριο να ακυρώσει τη δημοσίευση εγκριθείσας συνήθους τροποποίησης των προδιαγραφών προϊόντος προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης ή προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.
Προς στήριξη της προσφυγής τους, οι προσφεύγουσες προβάλλουν τρεις λόγους ακυρώσεως. Ως πρώτος λόγος, προβάλλεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέπεσε σε διαδικαστικό σφάλμα καθώς και σε πρόδηλο σφάλμα εκτιμήσεως ως προς τη συμβατότητα των προδιαγραφών προϊόντος της ΠΟΠ με τον ευρωπαϊκό κανονισμό, όπως προκύπτει από τις τρεις εγκριθείσες τροποποιήσεις. Υποστηρίζουν, ακόμα, ότι οι τροποποιημένες προδιαγραφές ΠΟΠ δεν πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού, καθόσον ο σύνδεσμος μεταξύ της ποιότητας ή των χαρακτηριστικών του προϊόντος και της γεωγραφικής περιοχής, όπως αυτός περιγράφεται στην αίτηση καταχώρισης, έχει εξαλειφθεί.
Στον δεύτερο λόγο, γίνεται αναφορά για ανεπαρκή έλεγχο από την Επιτροπή της τροποποίησης των προδιαγραφών, η οποία εξαλείφει τον γεωγραφικό σύνδεσμο, όπως αυτός περιγράφεται στην αίτηση καταχώρισης. Σημειώνεται ότι η εγκριθείσα τροποποίηση που δημοσιεύθηκε από την Επιτροπή εξαλείφει τον σύνδεσμο μεταξύ της ποιότητας ή των χαρακτηριστικών του προϊόντος και της γεωγραφικής περιοχής, όπως αυτός περιγράφηκε στην αίτηση καταχώρισης.
Στον τρίτο λόγο, γίνεται αναφορά για έλλειψη διαπίστωσης, εκ μέρους της Επιτροπής, του μη συνήθους χαρακτήρα της τροποποίησης. Σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, η Επιτροπή έπρεπε να διαπιστώσει ότι η εγκριθείσα τροποποίηση δεν ήταν συνήθης αλλά ότι επρόκειτο για τροποποίηση σε ενωσιακό επίπεδο και, ως εκ τούτου, να μην εγκρίνει τη δημοσίευσή της.
Η έκβαση της νέας υπόθεσης είναι σχετική με την απόφαση της 21/2/2024, αφού οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση του κανονισμού ισχυριζόμενοι ότι οι τροποποίησες αποδεικνύουν ότι αιτιολόγηση για χαλλούμι ΠΟΠ δεν ήταν επαρκής, πράγμα που δεν δέχθηκε το Δικαστήριο, ενώ, παράλληλα, θεωρούν ότι οι τροποποιήσεις αυτές καθ’ αυτές είναι ενωσιακές και όχι συνήθεις, οπότε ζητούν την ακύρωση του κανονισμού, με τον λόγο αυτό να αμφισβητείται.
Η πορεία της εγγραφής του χαλλουμιού ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) πέρασε και περνά από πολλές συμπληγάδες μέχρι και σήμερα ακόμα και μετά την κατοχύρωσή του.
Στις 5/4/2012 υποβλήθηκε στο Τμήμα Γεωργίας από ομάδα μεταποιητών και παραγωγών πρόβειου και αιγινού γάλακτος αίτηση, για καταχώρηση της ονομασίας χαλλούμι ως ΠΟΠ. Στις 28/7/2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δημοσίευσε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την αίτηση. Στις 12/4/2021 δημοσιεύτηκε το νομοθετικό πακέτο που αφορά δύο νομικά κείμενα. Το πρώτο αποτελεί την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2021/586 της Επιτροπής της 1/4/2021 βάσει της οποία άρεται η απαγόρευση για την εμπορία χαλλουμιού ΠΟΠ από την πράσινη γραμμή και, παράλληλα, περιγράφεται το σύνολο των φυτοϋγεινομικών ελέγχων, οι οποίοι θα πραγματοποιούνται στις περιοχές της Κύπρου που δεν ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το δεύτερο νομικό κείμενο, είναι αυτή καθ’ αυτή η κατοχύρωση του προϊόντος ως ΠΟΠ μέσω του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2021/591 της Επιτροπής της 12/4/2021 για την καταχώριση ονομασίας στο μητρώο των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων χαλλούμι. Στις 1/10/2021 τέθηκε σε ισχύ το νομικό πλαίσιο.
Στις 22/6/2021 κατατέθηκε προσφυγή από τον Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου, ορισμένα κυπριακά τυροκομεία, την Παγκύπρια Οργάνωση Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) και ορισμένους εισαγωγείς χαλλουμιού στο εξωτερικό, στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας την ακύρωση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 2021/591 της Επιτροπής, της 12/4/2021, για την καταχώριση ονομασίας στο μητρώο των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων χαλλούμι, βάσει του οποίου καταχωρήθηκε το χαλλούμι ως προϊόν ΠΟΠ. Ακολούθως, ο Σύνδεσμος Τυροκόμων Κύπρου, καθώς επίσης και όλα τα κυπριακά τυροκομεία με εξαίρεση το τυροκομείο Παπουής συμφερόντων της ΠΟΑ, μετά τη συμφωνία μεταξύ τυροκόμων, αγελαδοτρόφων και αιγοπροβατοτρόφων τον Ιούλιο του 2022, απέσυραν την προσφυγή τους.
Υποστήριξαν ότι κυκλοφορούν προϊόντα στην αγορά που δεν πληρούν το πρότυπο
Προς στήριξη της προσφυγής, οι προσφεύγοντες προέβαλαν πέντε λόγους ακυρώσεως. Η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου απορρίπτει και τους πέντε λόγους της προσφυγής, αιτιολογώντας τον κάθε λόγο ξεχωριστά. Ιδιαίτερα για τον πρώτο λόγο υπήρξε ο ισχυρισμός ότι η ΕΕ υπέπεσε σε πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως όσον αφορά το ζήτημα αν η αίτηση καταχώρισης πληροί τις προϋποθέσεις του κανονισμού 1151/20122 . Οι προσφεύγοντες υπέβαλαν τρεις βασικούς λόγους για την υποστήριξη της πιο πάνω θέσης:
(α) Η αίτηση εγγραφής υποτίθεται ότι αντιτίθεται στο πρότυπο του 1985.
(β) Οι αιτούντες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν εσφαλμένες αναφορές που επηρεάζουν την αίτηση εγγραφής.
(γ) Η υποτιθέμενη ανεπαρκής ανάλυση της αγοράς και της κατάστασης των επιχειρήσεων που διαφημίζουν το προϊόν που καλύπτεται από το εν λόγω όνομα, ότι δηλαδή πολλά προϊόντα κυκλοφορούν στην αγορά με το όνομα χαλλούμι χωρίς να συνάδουν με την περιγραφή του προϊόντος στην αίτηση.
Όσον αφορά τα ποσοστά γάλακτος το Γενικό Δικαστήριο αναφέρει ότι η προδιαγραφή «με ή χωρίς αγελαδινό γάλα» στη διατύπωση του προτύπου του 1985, δείχνει ότι το αγελαδινό γάλα θεωρείται, από την αρμόδια Αρχή που υιοθέτησε το εν λόγω πρότυπο, ως καθαρά προαιρετικό συστατικό και ως δυνητικό συμπλήρωμα του πρόβειου γάλακτος ή αιγινού γάλακτος. Υπό το πρίσμα αυτό, η επιλογή που έγινε στην αίτηση καταχώρισης να περιοριστεί στο 50% η αναλογία του αγελαδινού γάλακτος που χρησιμοποιείται στο μείγμα για την παρασκευή του χαλλουμιού ήταν εύλογη. Διαφαίνεται ότι η ερμηνεία του 50%+ είναι ορθή για το ΠΟΠ, αλλά συνάδει και με το πρότυπο. Επίσης, η απόφαση αναφέρει ότι δεν είχε υποχρέωση η ΕΕ να εξετάσει αν τα προϊόντα που κυκλοφορούσαν στην αγορά ως χαλλούμι πληρούσαν τις προδιαγραφές που περιγράφει η αίτηση, ενώ κάνει αναφορά και στα αποδυναμωμένα εμπορικά σήματα που δεν ήταν σε θέση να επηρεάσουν την εγγραφή του χαλλουμιού ως ΠΟΠ.
