Το ορατό ενδεχόμενο υποχώρησης των επιτοκίων, έστω και σε μικρή κλίμακα, από τον Ιούνιο και μετά, είναι ένα σενάριο που οι τράπεζες θεωρούν θετικό, καθώς η εκτίμηση είναι πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα τονώσει τη χορήγηση δανείων και κατά συνέπεια θα βοηθήσει να διατηρηθεί η βιωσιμότητα της κερδοφορίας των τραπεζών.

Το σήμα για μειώσεις τον Ιούνιο, που έδωσε η ΕΚΤ την Πέμπτη, είναι ένα πρώτο βήμα, για να ακολουθήσουν και άλλα μέχρι τέλος του 2024, αλλά δεν αναμένεται οι μειώσεις να επηρεάσουν ουσιαστικά τα επιτοκιακά έσοδα.

Αναλυτές αναμένουν ότι η πρώτη μείωση των επιτοκίων θα αποφασιστεί τον ερχόμενο Ιούνιο και πως μέχρι το τέλος του έτους η περικοπή των παρεμβατικών δεικτών της Ευρωτράπεζας θα είναι σταδιακή και δεν θα ξεπεράσει τις 100 μονάδες βάσης.

Οι τραπεζικές διοικήσεις στην Κύπρο εκτιμούν ότι εφόσον επαληθευτεί αυτό το σενάριο, είναι απολύτως εφικτός ο στόχος για διατήρηση της καθαρής τους κερδοφορίας το 2024 στα επίπεδα του 2023. Ο λόγος είναι ότι η μείωση στα καθαρά έσοδα από τόκους στα υφιστάμενα χαρτοφυλάκια δανείων θα είναι περιορισμένη, ενώ αναμένεται αύξηση της ζήτησης δανείων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, χωρίς το χαρτοφυλάκιο καταθέσεων να επηρεαστεί.

Οι τράπεζες, κατά τη μεγάλη άνοδο των δανειστικών επιτοκίων που προηγήθηκε αύξησαν πολύ λίγο τα επιτόκια καταθέσεων, με αποτέλεσμα η επιτοκιακή ψαλίδα να είναι μεγάλη, από τις μεγαλύτερες στην Ευρωζώνη.

Μια γεύση για το 2024 έχει δώσει η Τράπεζα Κύπρου. Στα αποτελέσματα του 2023 αναφέρει ότι το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 3.4% για το 2024 (σε σύγκριση με 3.3% κατά το 2023), με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις τις αγοράς να δείχνουν μεγάλη διακύμανση στην πορεία των μειώσεων των επιτοκίων.

Το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ, σύμφωνα με την Τράπεζα Κύπρου, αναμένεται να ομαλοποιηθεί μέχρι το 2025, και αναμένεται να μειωθεί σε 2.7% μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2024 και σε 2.0% μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2025.

Σύμφωνα με την Τράπεζα Κύπρου, τα επιτόκια Euribor έχουν ήδη ξεκινήσει να διαφοροποιούνται εν αναμονή των μεταβολών αυτών, με το Euribor έξι μηνών να αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 3.2% το 2024 (σε σύγκριση με 3.7% κατά το 2023), σύμφωνα με τον μέσο όρο των εκτιμωμένων επιτοκίων της αγοράς τον Ιανουάριο 2024.

Ως αποτέλεσμα, τα καθαρά έσοδα από τόκους του συγκροτήματος αναμένεται να υπερβούν τα €670 εκατ. (σε σύγκριση με μεγαλύτερα από €625 εκατ., όπως είχε προηγουμένως τεθεί ως στόχος τον Ιούνιο 2023) και αναμένεται να έχουν μειωτική τάση σε τριμηνιαία βάση.

Ο στόχος για τα καθαρά έσοδα από τόκους βασίζεται στην αύξηση της μετακύλισης των επιτοκίων στο κόστος των εμπρόθεσμων καταθέσεων ( pass-through ) σε 40% κατά μέσο όρο το 2024, από 18% κατά το τέταρτο τρίμηνο 2023. Αναμένεται σταδιακή μετακύλιση της μείωσης των επιτοκίων στις νέες καταθέσεις, ενώ αναμένεται αργή μετακύλιση επιτοκίων στις υφιστάμενες καταθέσεις το 2025, σταδιακή αλλαγή στο μείγμα καταθέσεων, ως προς τις εμπρόθεσμες καταθέσεις από 32% στις 31 Δεκεμβρίου 2023 σε περίπου 45% μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Η Ελληνική Τράπεζα αναφέρει μόνο τα έσοδα από τόκους το 2023, τα οποία ήταν €536,3 εκατ., αυξημένα κατά 78% σε ετήσια βάση και δεν δίνει προβλέψεις για το 2024 και 2025. Στην ετήσια έκθεση για το 2023 αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του 2024 και 2025 τα επιτόκια αγοράς αναμένεται να μειωθούν, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρεί πιο κοντά στα επιτόκια που έθεσε ως στόχο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB).
Ωστόσο, αυξημένοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι που προέρχονται από τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, τη σύγκρουση Ισραήλ – Παλαιστίνης και τις επιθέσεις των Χούθι στα πλοία της Ερυθράς Θάλασσας θα μπορούσαν να διατηρήσουν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα παρά το σοκ από την πλευρά της προσφοράς (ενεργειακή κρίση, τιμές τροφίμων, κόστος μεταφοράς), με αποτέλεσμα τα επιτόκια αγοράς να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που προβλέπουν οι διεθνείς αγορές.