Τρέχει να προλάβει το χρονοδιάγραμμα του καλοκαιριού η Κυβέρνηση, ώστε να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα που προβλέπονται για να μπορεί να διεκδικήσει την 4η δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», εντός Ιουνίου το Υπουργείο Οικονομικών θα υποβάλει αίτημα πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εκταμίευση της 4ης δόσης. Ωστόσο, εκκρεμεί ακόμα η είσπραξη της 2ης και 3ης δόσης, ύψους €152 εκατ., καθώς τα σχετικά αιτήματα (που κατατέθηκαν με καθυστέρηση) εξετάζονται από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι κυπριακές αρχές εκτιμούν πως σύντομα οι Βρυξέλλες θα στείλουν την απάντηση τους.
Μέχρι το 2026 η Δημοκρατία προβλέπεται να λάβει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο €1.2 δισ. σε δόσεις. Το κράτος έχει εισπράξει μέχρι στιγμής από Ταμείο Ανάκαμψης μόνο €263 εκατ., ενώ με τη μελλοντική είσπραξη της 2ης και 3ης δόσης το ποσό θα ανέβει στα €415 εκατ.
Οι προσπάθειες για να ικανοποιηθούν εμπρόθεσμα τα 16 ορόσημα για την 4η δόση είναι σε εξέλιξη. Μέχρι στιγμής ικανοποιήθηκαν 10 προαπαιτούμενα και εκκρεμούν άλλα έξι. Σύντομα ελπίζεται από τους αρμόδιους ότι θα ολοκληρωθούν τα ορόσημα που σχετίζονται με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς (ηλεκτρισμού), το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Εσωτερικών. Μέχρι τον Ιούνιο ίσως ολοκληρωθούν άλλα δύο ορόσημα που αφορούν την έκδοση οδηγίας από την Κεντρική Τράπεζα για το πλαίσιο και το σύστημα ανταλλαγής δεδομένων, καθώς και τη διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων .
Οι κίνδυνοι για την 5η δόση
Για την 5η δόση θα πρέπει να υλοποιηθούν 28 ορόσημα (προϋποθέσεις στη βάση χρονοδιαγραμμάτων), από τα οποία μέχρι στιγμής έχουν υλοποιηθεί τα 14. Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκε με τις Βρυξέλλες, οι κυπριακές Αρχές θα πρέπει να αποστείλουν στην ΕΕ το αίτημα πληρωμής για την 5η δόση μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024.
Με βάση την ενημέρωση της οποίας έτυχε πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο, συγκεκριμένα ορόσημα θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά και να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση τους. Τα ορόσημα αυτά αφορούν τα νομοσχέδια για αλλαγή του εθνικού πλαισίου αφερεγγυότητας για τα πιστωτικά ιδρύματα και για την εισαγωγή κρατικών εργαλείων για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Τα σχετικά νομοθετήματα βρίσκονται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.
Άλλα ορόσημα αφορούν τροποποιήσεις στον νόμο περί οδών και οικοδομών, η συζήτηση των οποίων δεν άρχισε ακόμη στη Βουλή, καθώς και η προώθηση (με καθυστέρηση) νέου μηχανισμού αξιολόγησης εκπαιδευτικών και σχολείων, που δεν αναμένεται να επιτευχθεί μέχρι τον Δεκέμβριο. Τα σχετικά νομοσχέδια και οι κανονισμοί βρίσκονται στη Νομική Υπηρεσία από το 2022, αλλά θα τροποποιηθούν από το Υπουργείο Παιδείας. Για το σκοπό αυτό το υπουργείο θα αρχίσει εκ νέου διαβουλεύσεις με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τον Σεπτέμβριο του 2024, με στόχο τα κείμενα να είναι έτοιμα τον Μάιο του 2025. Λόγω της καθυστέρησης, η Κυβέρνηση θα υποβάλει πρόταση στην ΕΕ ώστε η έναρξη του νέου μηχανισμού αξιολόγησης να μετατεθεί για τη σχολική χρονιά 205-2026 αντί 2024-2025.
Αβεβαιότητα και για την 6η δόση
Αναφορικά με την 6η δόση θα πρέπει να υλοποιηθούν 18 ορόσημα, από τα οποία ολοκληρώθηκαν τα δύο, ενώ μέχρι τον Δεκέμβριο ελπίζεται να ικανοποιηθεί αριθμός άλλων στόχων. Σημαντική καθυστέρηση και αβεβαιότητα παρατηρούνται για την εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών από την ΑΗΚ, μετά την απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου να ακυρώσει την κατακύρωση του έργου από την ΑΗΚ στη Cyta. Η Αρχή εφεσίβαλε την απόφαση και το θέμα εκκρεμεί.
