Με την επιστολή της υπουργού Ενέργειας Νατάσας Πηλείου προς τη ΡΑΕΚ, ημερομηνίας 24/10/22, την οποία παρουσιάζει σήμερα ο «Φιλελεύθερος», καθίσταται σαφές ότι η ίδια αλλά και αρμόδιοι συνεργάτες της στο υπουργείο διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο οι αποφάσεις για τη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού στον ηλεκτρισμό αλλά και την αναμενόμενη λειτουργία ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού θα επιφέρουν όντως ουσιαστικά χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.

Είναι ξεκάθαρο μέσα από την επιστολή της κ. Πηλείδου, αλλά και μέσω πρόσφατων δηλώσεων της στη Βουλή (όπου είπε ότι πρέπει να τύχει εκμετάλλευσης η σημερινή συγκυρία -ενεργειακή κρίση στην ΕΕ- ώστε να συζητηθούν αλλαγές στο μοντέλο ανταγωνιστικής αγοράς που θα εφαρμοστεί και στην Κύπρο) ότι η ίδια και η Υπηρεσία Ενέργειας στο υπουργείο της διατηρούν επιφυλάξεις για όσα ισχύουν σήμερα στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού και όσα θα ισχύσουν στην «κανονική» ανταγωνιστική αγορά, βάσει του μοντέλου της ΕΕ. Το οποίο, όπως επισήμανε και χθες το υπουργείο, με άλλη αφορμή, τελεί υπό αναθεώρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λόγω στρεβλώσεων που παρουσιάστηκαν, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αρχίζει η συζήτηση για φόρο στα υπερκέρδη στο ρεύμα

Στην επιστολή της υπουργού προς την ανώτερη διοίκηση της ΡΑΕΚ περιλαμβάνεται η εισήγηση όπως «εξεταστεί από μέρους της ΡΑΕΚ (σ.σ. ανεξάρτητη αρχή, με βάση του ενωσιακό κεκτημένο) η δυνατότητα λήψης πρόσθετων προσωρινών μέτρων, αλλά και μόνιμων ρυθμίσεων, ώστε η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού να λειτουργεί με γνώμονα τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τον καταναλωτή, λαμβάνοντας υπόψη την περαιτέρω προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα της χώρας».

Σε άλλα σημεία της επιστολής, η κ. Πηλείδου εισηγείται συγκεκριμένα τα εξής, μεταξύ άλλων:

 – Αναθεώρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού της τιμής αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ, ώστε η τιμή να αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος της ενέργειας. Θυμίζουμε ότι, σήμερα, στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού, οι εταιρείες ΑΠΕ πωλούν, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες, το ρεύμα τους -μόνο σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις- περίπου 10% πιο φθηνά από το ρεύμα της ΑΗΚ, παρόλο ότι το κόστος τους είναι 3 και 4 φορές χαμηλότερο από το κόστος καυσίμου του ημικρατικού οργανισμού.

 – Εισαγωγή ρυθμίσεων με στόχο τη μείωση του συνολικού κόστους αποζημίωσης της ενέργειας από ΑΠΕ στην προ-ημερήσια αγορά (σ.σ. δηλαδή στο χρηματιστήριο ηλεκτρισμού που θα λειτουργεί σε συνθήκες πλήρους ανταγωνιστικής αγοράς, για την κάλυψη της ζήτησης της επόμενης μέρας) είτε περιορίζοντας τα αγοραία έσοδα για συγκεκριμένες κατηγορίες συμμετεχόντων στην αγορά, κατ’ αντιστοιχία των προνοιών του πρόσφατου κανονισμού της ΕΕ (…) ή/και αποσυνδέοντας την τιμή που λαμβάνουν οι ΑΠΕ από την οριακή τιμή της αγοράς που καθορίζεται από τις συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού. Εν ολίγοις, η υπουργός εισηγείται να βρεθεί τρόπος να μην πληρώνονται (παράγοντας υπερκέρδη) τα φωτοβολταϊκά πάρκα στην τιμή του κόστους παραγωγής της ΑΗΚ (πετρέλαιο), όπως προβλέπει το μοντέλο – στόχος της ΕΕ που θα εφαρμοστεί και στην Κύπρο. Το ίδιο ζητούν από την Κομισιόν αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μεταξύ τους η ελληνική.

 – Εισαγωγή κατάλληλων κινήτρων στους συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρισμού, ώστε το μεγαλύτερο μερίδιο της συναλλασσόμενης ενέργειας να πραγματοποιείται μέσω διμερών συμβολαίων, μειώνοντας τον όγκο συναλλαγών στην προημερήσια αγορά. Δηλαδή, η υπουργός υποβάλλει στην ουσία ότι χωρίς τροποποιήσεις στο μοντέλο που θα εφαρμοστεί, το ρεύμα που θα πωλείται για κατανάλωση την επόμενη μέρα (προημερήσια αγορά) θα είναι σημαντικά ακριβότερο από το ρεύμα που θα πωλείται μέσω συμβολαίων με καταναλωτές (προθεσμιακή αγορά). Αυτό αποδείχθηκε με οδυνηρό για τους καταναλωτές τρόπο στη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση στην ΕΕ.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Η εξαίρεση

Στην επιστολή Πηλείδου προς τη ΡΑΕΚ γίνεται αναφορά στον πρόσφατο κανονισμό της ΕΕ 2022/1854, ο οποίος θέτει ανώτατο όριο τιμής πώλησης του ρεύματος από ΑΠΕ (ή άνθρακα) τα 18 σεντ την κιλοβατώρα, ώστε να μην πωλείται στο επιπεδο της πολύ ψηλότερης τιμής του ρεύματος από φυσικό αέριο. Πλην όμως, η Κύπρος «πέτυχε» εξαίρεση από τον κανονισμό. Συνεπώς, το όριο των 18 σεντ δύναται να το παρακάμψει η Κύπρος, σε ό,τι αφορά την τιμή πώλησης του ρεύματος από ΑΠΕ, σε σχέση με το ρεύμα που παράγει η ΑΗΚ από πετρέλαιο. Ο ίδιος κανονισμός επιτρέπει στα κράτη να επιβάλουν χαμηλότερο όριο από τα 18 σεντ. Πρέπει να συζητηθεί αν ορθά η Κύπρος ζήτησε παρέκκλιση από τον κανονισμό, εμποδίζοντας τη ΡΑΕΚ να θέσει έστω αυτό το όριο, που ωστόσο επιτρέπει την πραγματοποίηση υπερκερδών από τα φωτοβολταϊκά πάρκα.