Οι δύο τομείς με τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια είναι όσοι ασχολούνται με τα χρηματοοικονομικά και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Βάσει τούτου, είχε ξεκινήσει και η συζήτηση για φορολόγηση των υπερκερδών τους, αφού τόσο οι τράπεζες όσο και οι εταιρείες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έχουν καταγράψει τεράστια έσοδα. Ωστόσο, αυτοί οι κλάδοι δεν είναι οι μοναδικοί που μπορεί να θεωρηθεί ότι καταγράφουν υπερκέρδη.
Επιτόκια και μεγάλα περιθώρια κέρδους
Οι λόγοι για αυτά τα μεγάλα έσοδα είναι πιο απλοί απ’ όσο νομίζουν κάποιοι. Από τη μία, στα ταμεία των τραπεζών μπήκαν μεγάλα ποσά από την αύξηση των επιτοκίων, άρα από την αύξηση στις δόσεις των δανειοληπτών, και από την άλλη, οι εταιρείες ΑΠΕ, λόγω του μεγάλου περιθωρίου κέρδους από την πώληση ενέργειας, κατέγραφαν υψηλές αποδόσεις.
Η ιδέα για φορολόγηση αυτών των κερδών δεν είναι νέα και αναθερμαίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ωστόσο, ακόμη και οι ίδιοι οι επαγγελματίες του κλάδου σχολιάζουν πως πλέον τα δεδομένα έχουν αλλάξει, άρα η φορολόγησή τους έχει αργήσει και ενδεχομένως τώρα να είναι αργά. Επιπλέον, πέραν τούτου, προκύπτουν και άλλα ερωτήματα, κυρίως για το πώς μπορούν να προσδιοριστούν τα υπερκέρδη και εάν με αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει ο δρόμος για φορολόγηση εταιρειών που δραστηριοποιούνται και σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Άργησαν για τις εταιρείες ΑΠΕ
Άτομα που δραστηριοποιούνται στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σχολίασαν στον «Φ» πως οι σκέψεις για φορολόγηση των κερδών θα έπρεπε, αν ήταν να επιβληθούν, να είχαν γίνει πριν από κάποια χρόνια, όταν καταγράφονταν τεράστια κέρδη.
Σήμερα, όπως προσθέτουν, αυτά τα κέρδη έχουν συρρικνωθεί, ενώ την ίδια ώρα παρατηρείται και μεγάλο πρόβλημα εξεύρεσης κατάλληλων χώρων για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων, αφού η γη που πληροί τις προϋποθέσεις (όπως το να βρίσκεται κοντά στο δίκτυο της ΑΗΚ, το οποίο μπορεί να εξυπηρετήσει τον σκοπό) έχει μειωθεί, αυξάνοντας έτσι την αξία της διαθέσιμης γης για αυτή τη χρήση. Όπως συμπληρώνουν, λόγω των πιο πάνω παραγόντων, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται και ένα άλλο φαινόμενο: η πώληση τεμαχίων που κατέχουν τις σχετικές άδειες, πολλές φορές σε εξωφρενικές τιμές, κάτι που προκαλεί τριγμούς στον τομέα αλλά και δυσκολίες στην είσοδο νέων επενδυτών στην αγορά.
Στον αντίποδα, υπάρχει και η άλλη οπτική. Ειδικοί σε θέματα ενέργειας που μίλησαν στον «Φ» σχολίασαν πως, ναι μεν τα κέρδη των εταιρειών ΑΠΕ ήταν τεράστια τα προηγούμενα χρόνια, εντούτοις οι εν λόγω επιχειρήσεις θα εξακολουθήσουν να καταγράφουν υψηλές αποδόσεις. Αυτό οφείλεται, όπως υποστηρίζουν, στην απόσβεση του κόστους για τα φωτοβολταϊκά πάρκα, αφού με την πάροδο των ετών τα μεγάλα κόστη για τη δημιουργία των υποδομών έχουν ήδη αποπληρωθεί.
Όπως εξηγούν, το κόστος παραγωγής μιας κιλοβατώρας κυμαίνεται στα 5 σεντς, ενώ η πώλησή της ξεπερνά τα 10 σεντς. Μεγάλο μέρος αυτού του κόστους ήταν η αρχική επένδυση, ενώ τα διοικητικά έξοδα των εταιρειών υπολογίζονται ως μηδαμινά. Συνεπώς, όπως συμπληρώνουν, σήμερα κάποιες μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια στην Κύπρο μπορούν να παράγουν πράσινη ενέργεια με κόστος ακόμη χαμηλότερο των 5 σεντς, άρα θα συνεχίσουν να καταγράφουν σημαντικά κέρδη.
Πληρώνουν ειδικό φόρο οι τράπεζες
Όσον αφορά τη φορολόγηση των τραπεζών, κυριαρχούν δύο απόψεις. Από τη μία, ότι οι τράπεζες θα πρέπει να επιστρέψουν στην κοινωνία μέρος των υπερκερδών τους, λόγω και της ιδιάζουσας κατάστασης με όσα συνέβησαν στην Κύπρο με το «κούρεμα» και την προηγούμενη στήριξη της κοινωνίας και των πολιτών προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για να σωθούν. Από την άλλη, οι τράπεζες υποστηρίζουν πως ήδη καταβάλλουν μεγάλα ποσά σε φορολογία στα ταμεία του κράτους, κάτι που αποδεικνύεται και από τα ποσά που αποδίδουν μέσω ειδικού φόρου, τα οποία ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Μάλιστα, όπως αναφέρουν, αυτός ο ειδικός φόρος καταβάλλεται από τις τράπεζες είτε καταγράφουν κέρδος είτε ζημιά, ενώ παράλληλα πλέον τα επιτόκια έχουν ξεκινήσει να μειώνονται, άρα τα έσοδα από τα δάνεια θα σημειώσουν μείωση και δεν θα αυξάνονται στο μέλλον.
Ανοίγει ο δρόμος και για τους υπόλοιπους;
Σε περίπτωση που φορολογηθούν τόσο οι τράπεζες όσο και οι εταιρείες ΑΠΕ, τότε ενδεχομένως να ανοίξει ο δρόμος και για επιπλέον φορολόγηση εταιρειών που καταγράφουν μεγάλα κέρδη και υπερκέρδη σε άλλους τομείς της οικονομίας. Για παράδειγμα, οι εταιρείες στην τουριστική βιομηχανία αλλά και στον τομέα της ανάπτυξης γης φαίνεται πως καταγράφουν τέτοιου μεγέθους έσοδα. Άτομα του χώρου που μίλησαν στον «Φ» διερωτήθηκαν κατά πόσο η φορολόγηση υπερκερδών πρέπει να εστιάζει σε συγκεκριμένα είδη επιχειρήσεων ή αν στην εξίσωση πρέπει να μπουν όλες οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.
