Σημαδιακή για τη χώρα μας η αυριανή μέρα. Θα αποκτήσει πρόσβαση στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS), δηλαδή θα έχει στους υπολογιστές της Αστυνομίας και άλλων υπηρεσιών, τα δεδομένα 90 εκατ. πολιτών της ΕΕ.
Σύμφωνα με την υπεύθυνη του Εθνικού Γραφείου SIRENE, της Αστυνομίας, υπαστυνόμου Δώρας Χριστοδούλου Νικάνδρου, με την πρόσβαση στο Σύστημα, θα αναβαθμιστεί το επίπεδο εθνικής ασφάλειας της χώρας και θα κτυπηθεί η λαθρομετάνστευση, το έγκλημα, ενώ θα εντοπίζονται πιο εύκολα εξαφανισθέντα πρόσωπα.
Σύμφωνα με την κ. Νικάνδρου από το 2019, όπου ο τότε υπουργός Εξωτερικών και νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπέβαλε δήλωση ετοιμότητας της Κύπρου για ένταξη στον χώρο Σένγκεν, ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση σε πέντε τομείς, ενώ ο εναπομείναντας τομέας, είναι αυτός που αφορά τη λειτουργία του SIS. Αυτό δεν σημαίνει πως η χώρα μας γίνεται πλήρες μέρος Σένγκεν, δηλαδή δεν θα καταργηθούν οι έλεγχοι στα σύνορα της ΕΕ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μπαίνει στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν η Κύπρος
– Τι θα αλλάξει από τις 25 Ιουλίου για την Αστυνομία αλλά και για τη χώρα μας;
– Η Κύπρος, ήταν το μοναδικό κράτος μέλος της Ε.Ε. το οποίο δεν ήταν συνδεδεμένο με το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS), γεγονός που δεν της επέτρεπε να έχει πρόσβαση σε σχεδόν 90 εκατομμύρια δεδομένα, τα οποία αφορούν πρόσωπα, π.χ. που καταζητούνται για σύλληψη, που έχουν εξαφανισθεί ή που είναι ευάλωτα, εναντίον των οποίων έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής στη χώρα τους (αφορά υπηκόους τρίτων χωρών), καθώς και αντικείμενα που πρέπει να κατασχεθούν, όπως κλοπιμαία/απολεσθέντα ή πλαστά έγγραφα.
Αυτό δημιουργούσε ένα κενό στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας και καταπολέμησης της παράτυπης μετανάστευσης, τόσο της Κύπρου, όσο και της ΕΕ. Αυτό όμως αλλάζει από αύριο, αφού πλέον οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, μετά από μία μακρά και απαιτητική διαδικασία, αποκτούν πρόσβαση στις ίδιες πληροφορίες, με τις αντίστοιχες υπηρεσίες των υπολοίπων κρατών μελών. Αυτό σημαίνει ότι, πρόσωπα, όπως καταζητούμενα ή ελλείποντα, τα οποία είναι καταχωρημένα στο SIS, θα μπορούν να εντοπίζονται και στην Κύπρο, άμεσα, δηλαδή σχεδόν από τη στιγμή της καταχώρισής τους στο Σύστημα, γεγονός που θα αναβαθμίσει το επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας στη χώρα μας. Πρόσβαση στο σύστημα θα αποκτήσουν και το Τμήμα Τελωνείων, το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας.
– Τι σημαίνει για την Αστυνομία η πρόσβαση σε ένα τόσο μεγάλο σύστημα πληροφοριών;
– Αποτελεί μεγάλο όπλο στη μάχη κατά του εγκλήματος. Η ταχύτητα και η αμεσότητα που διαθέτει το SIS, σε ότι αφορά τη γεωγραφική μεταφορά μίας πληροφορίας, δεν υπάρχει σε κανένα άλλο σύστημα στην Ευρώπη.
Για παράδειγμα, ένας αστυνομικός ανακριτής στην Κύπρο, θα έχει τη δυνατότητα να καταχωρίσει τα στοιχεία ύποπτου προσώπου που καταζητεί για σύλληψη, σε σχέση με ποινική υπόθεση που διερευνά, από το γραφείο του και σε διάστημα ενός με δύο λεπτών, η πληροφορία αυτή να μπορεί να γίνει ορατή, από αστυνομικό ή συνοριοφύλακα άλλης χώρας και σε περίπτωση ελέγχου του εν λόγω προσώπου, να μπορεί να το συλλάβει. Ως τώρα απαιτούνταν διαδικασίες κάποιων ημερών.
– Ποιες προϋποθέσεις έπρεπε να πληροί η χώρα μας για να ενταχθεί στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν;
– Οι προϋποθέσεις ήταν:
α) Η δημιουργία της Υπηρεσίας N.SIS (National SIS).
β) Η ίδρυση του Εθνικού Γραφείου SIRENE (Supplementary Information Request at the National Entries), το οποίο αποτελεί τον ανθρώπινο παράγοντα στην ανταλλαγή των πληροφοριών που αφορούν τις καταχωρίσεις στο SIS.
γ) Ο καθορισμός μίας Εποπτικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων, για τον έλεγχο της νομιμότητας της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο SIS, στην Κυπριακή Δημοκρατία.
– Πιστεύετε ότι θα είναι πιο εύκολη η καταπολέμηση του εγκλήματος αλλά και η υποβοήθηση πολιτών σε περιπτώσεις ελλειπόντων προσώπων;
– Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η διασύνδεση της Κύπρου με το SIS, θα συνδράμει τα μέγιστα στην καταπολέμηση του εγκλήματος σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι αποδεδειγμένο ότι σήμερα το έγκλημα, έχει διεθνοποιηθεί, πόσο μάλλον σε ένα γεωγραφικό χώρο, όπως τον ευρωπαϊκό, που πλέον η διακίνηση των προσώπων, των αγαθών και των υπηρεσιών, γίνεται απρόσκοπτα και με τεράστιες διευκολύνσεις. Το SIS αποτελεί το αντιστάθμισμα, στους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ελεύθερη διακίνηση, σε σχέση με το έγκλημα, αφού η ταχύτητα και η αμεσότητα με την οποία φτάνουν οι πληροφορίες από τον ένα χρήστη στον άλλο, καθιστούν το έργο των εγκληματιών, δυσκολότερο.
Σε ότι αφορά στις περιπτώσεις των ελλειπόντων προσώπων, σίγουρα το SIS αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο, αφού τα στοιχεία των εξαφανισμένων προσώπων, μπορούν να φτάσουν σε όλα τα κράτη άμεσα, από τη στιγμή της καταχώρισής τους και στην περίπτωση εντοπισμού τους, οι αρχές να θέσουν το πρόσωπο υπό προστασία, εάν τους ζητηθεί κάτι τέτοιο. Σημαντική είναι και η νέα δυνατότητα που παρέχει το SIS, όπου οι αρχές μπορούν να καταχωρούν πρόσωπα που δεν έχουν εξαφανιστεί, όμως δύναται να τεθούν σε κίνδυνο εάν ταξιδέψουν, όπως σε περιπτώσεις αναγνωρισμένων θυμάτων εμπορίας προσώπων ή παιδιών που κινδυνεύουν να μεταφερθούν σε εμπόλεμες ζώνες και να στρατολογηθούν.
Δεν καταργούνται οι έλεγχοι στα σύνορα
Όπως εξήγησε η κ. Νικάνδρου, με την πρόσβαση στο Σύστημα Πληροφοριών δεν σημαίνει και αυτόματη ένταξη της Κύπρου στον χώρο Σένγκεν. Για να γίνει αυτό και να καταστεί δυνατή η άρση των ελέγχων στα κοινά σύνορά μας, με τα υπόλοιπα κράτη μέλη Σένγκεν, πρέπει να ολοκληρωθεί ο κύκλος των αξιολογήσεων Σένγκεν σε όλους τους τομείς. Ο τομέας SIS/SIRENE είναι ο τελευταίος και η Κύπρος πρέπει να υλοποιήσει όλες της συστάσεις που τις έγιναν κατά τις αξιολογήσεις. Ακολούθως, το θέμα θα τεθεί ενώπιον του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ, όπου με ομόφωνη απόφαση πρέπει να εγκριθεί η πλήρης ένταξη της Κύπρου, στον χώρο Σένγκεν.
– Μέχρι σήμερα πως καταπολεμείτο το έγκλημα αφού δεν είχαμε πρόσβαση σε τόσο μεγάλη τράπεζα πληροφοριών;
– Η Κύπρος είναι ιδιαίτερα ενεργό κράτος μέλος, τόσο της INTERPOL, όσο και της EUROPOL. Επίσης, διατηρεί στενές σχέσεις συνεργασίας με όλους τους αξιωματικούς συνδέσμους άλλων χωρών, είτε εδρεύουν στην Κύπρου, είτε στην περιοχή, ενώ αξιοποιεί το δίκτυο αξιωματικών συνδέσμων της Ελλάδας, μέσω του αξιωματικού της συνδέσμου στην πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα. Αυτό που ουσιαστικά αλλάζει από τις 25 Ιουλίου και μετά, είναι η δυνατότητα, που θα έχουν οι Αρχές της Δημοκρατίας, για άμεση καταχώριση πληροφοριών στο SIS, οι οποίες σε ελάχιστα λεπτά, θα μπορούν να γίνουν ορατές από τις αντίστοιχες αρχές των υπόλοιπων κρατών μελών, χωρίς καμία άλλη παρέμβαση, κάτι που δεν προσφέρεται από κανένα άλλο Σύστημα.
– Για τον Κύπριο πολίτη τι θα αλλάξει;
– Εκτός από την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, ο πολίτης εδώ στην Κύπρο, δεν αναμένεται να έχει κάποια αισθητή αλλαγή στην καθημερινότητά του. Πρέπει όμως ο κάθε πολίτης, να ενημερώνει τις αστυνομικές αρχές, σε ότι αφορά την ανεύρεση τυχόν ταξιδιωτικών εγγράφων που ανέφερε στην αστυνομία ως απολεσθέντα/κλοπιμαία, αφού σε περίπτωση που δεν το πράξει ενδεχομένως να αντιμετωπίσει προβλήματα κατά τη μετάβασή του στο εξωτερικό. Επίσης, μέσω του SIS, θα υπάρχει δυνατότητα εντοπισμού προσώπων, στα οποία χρειάζεται να επιδοθούν δικαστικά έγγραφα. Στην περίπτωση αυτή, ο πολίτης απλά θα δηλώνει την διεύθυνση διαμονής του εκεί που βρίσκεται, για να μπορούν να του αποσταλούν τα έγγραφα αυτά.
