Οκτώ στα 100 τουρκοκυπριακά υποστατικά που νοικιάζονται για επαγγελματικούς σκοπούς παρουσιάζουν παρανομίες, με παραβίαση της σύμβασης μίσθωσης τους, κάτι το οποίο οδήγησε στη δρομολόγηση διαδικασιών ανάκτησής τους.
Τα πιο πάνω στοιχεία περιλαμβάνονται σε δήλωση του υπουργού Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνου Ιωάννου, η οποία εξεδόθη ύστερα από συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο υιοθέτησε τροποποιητικό νομοσχέδιο και τους Κανονισμούς που διέπουν τη διαχείριση και τη διάθεση των τουρκοκυπριακών περιουσιών.
Όπως ανέφερε ο κ. Ιωάννου, από τον περασμένο Αύγουστο έχουν διενεργηθεί έλεγχοι στις συμβάσεις μίσθωσης που αφορούν 3.211 υποστατικά, που αντιστοιχούν στα 2/3 του συνόλου των τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών.
Σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, από τον έλεγχο, διαπιστώθηκε αποδεδειγμένα παραβίαση των όρων μίσθωσης σε 416 συμβάσεις και έχουν ήδη προωθηθεί μέτρα για την ανάκτηση των υποστατικών.
Ειδικά για τα επαγγελματικά υποστατικά, ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε, πως για τη διάθεση τους σε ενδιαφερόμενους εισάγεται πλέον (ως βασικός παράγοντας για να κριθούν επιλέξιμα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που αιτούνται τέτοιου υποστατικού) ο βαθμός στον οποίο το εισόδημά τους προέρχεται από επαγγελματική δραστηριοποίηση στο υπό διάθεση υποστατικό. Στη συνέχεια, η μοριοδότηση λαμβάνει υπόψιν την ιδιόκτητη περιουσία στις κατεχόμενες περιοχές, τη σύνθεση της οικογένειας, όπως και την επαγγελματική κατάσταση του αιτητή καθώς και τις γνώσεις του σε σχέση με την προτεινόμενη επαγγελματική δραστηριότητα.
Όσον αφορά την έκταση γης που θα παραχωρείται, ο υπουργός γνωστοποίησε πως καθορίζεται ανώτατο όριο, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επανάληψης περιπτώσεων υπερσυσσώρευσης τουρκοκυπριακών περιουσιών σε μεμονωμένα άτομα.
Σχετικά με τα υποστατικά τα οποία προορίζονται για στέγαση, ανέφερε ότι εισάγεται η κληρονομικότητα στις άδειες χρήσης τουρκοκυπριακών κατοικιών.
Ο κ. Ιωάννου χαρακτήρισε το προωθούμενο νομοσχέδιο ως σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του τρόπου διάθεσης και διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών.
Ο υπουργός στάθηκε στην «εισαγωγή σαφών κριτηρίων» μέσω των οποίων «επιτυγχάνεται η διαφάνεια, η ισονομία και η αξιοκρατία και να προστατεύονται τα συμφέροντα του προσφυγικού κόσμου». Για τον ίδιο, κυριότερη καινοτομία θεωρείται η εφαρμογή συστήματος επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών με σαφείς, αντικειμενικούς και μετρήσιμους δείκτες.
Στόχος, όπως εξηγεί, είναι να περιοριστεί η διακριτική ευχέρεια του Κηδεμόνα που ισχύει όλα αυτά τα χρόνια ως προς την παραχώρηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών και που είχε ως αποτέλεσμα φαινόμενα κατάχρησης και εκμετάλλευσης. Κύριος σκοπός μας είναι η κατανομή των τουρκοκυπριακών περιουσιών να γίνεται με δικαιότερο τρόπο, προς όφελος των εκτοπισθέντων, ανέφερε.
Είπε επίσης, πως για πρώτη φορά, εφαρμόζεται δέσμη κριτηρίων και διασυνδέεται η παραχώρηση τουρκοκυπριακής περιουσίας με την κοινωνικό-οικονομική κατάσταση των αιτητών και τη σύνθεση της οικογένειάς τους, με σκοπό την πρακτική και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων. Παράλληλα, προσμετράται, επίσης για πρώτη φορά, τυχόν άλλη ιδιόκτητη περιουσία που κατέχει ο αιτητής στις ελεύθερες ή τις κατεχόμενες περιοχές».
Όπως εξήγησε, για την παραχώρηση τουρκοκυπριακής κατοικίας, θα εξετάζονται αρχικά κριτήρια επιλεξιμότητας, όπως η ακίνητη περιουσία που κατέχει ο αιτητής ή άλλο μέλος της οικογένειάς του στις ελεύθερες ή/και τις κατεχόμενες περιοχές, καθώς και η διαρρύθμιση της προς διάθεση κατοικίας, έτσι ώστε να καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες στέγασης της οικογένειας. Ακολούθως, και εφόσον ένας αιτητής κριθεί επιλέξιμος, θα εφαρμόζεται το σύστημα μοριοδότησης βάσει της οικογενειακής και της οικονομικής κατάστασης του αιτητή, αλλά και της ακίνητης περιουσίας που κατέχει στις κατεχόμενες περιοχές. «Με αυτόν τον τρόπο, θα διασφαλίζουμε ότι η απόφαση για παραχώρηση θα λαμβάνεται με βάση τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες των αιτητών».
Επιλέξιμοι για γη όσοι έχουν και στα κατεχόμενα
Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, συνέχισε, για τη διάθεση γης για γεωργική χρήση, ένας αιτητής θεωρείται επιλέξιμος, μεταξύ άλλων, εάν ασκεί το επάγγελμα ή εάν είναι ιδιοκτήτης γης στα κατεχόμενα. Επιπλέον, καθορίζεται ανώτατο όριο στην έκταση της γης που παραχωρείται, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επανάληψης περιπτώσεων υπερσυσσώρευσης τουρκοκυπριακών περιουσιών σε μεμονωμένα άτομα, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δικαιότερη κατανομή της διαθέσιμης γεωργικής γης.
Σχετικά με τη διάθεση επαγγελματικών υποστατικών, ο υπουργός ανέφερε ότι εισάγεται ως βασικός παράγοντας (για να κριθούν επιλέξιμα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που αιτούνται τέτοιου υποστατικού) ο βαθμός στον οποίο το εισόδημά τους προέρχεται από επαγγελματική δραστηριοποίηση στο υπό διάθεση υποστατικό. Στη συνέχεια, η μοριοδότηση λαμβάνει υπόψη την ιδιόκτητη περιουσία στις κατεχόμενες περιοχές, τη σύνθεση της οικογένειας, όπως και την επαγγελματική του κατάσταση και τις γνώσεις του σε σχέση με την προτεινόμενη επαγγελματική δραστηριότητα.
«Πέραν των πιο πάνω, αίρεται σε μεγάλο βαθμό η αδικία που υφίστατο μέχρι σήμερα εις βάρος των κατόχων τουρκοκυπριακών υποστατικών σε σχέση με άλλες ομάδες προσφύγων που έλαβαν κατοικία σε κυβερνητικό οικισμό ή γη, μέσω της εισαγωγής της κληρονομικότητας στις άδειες χρήσης τουρκοκυπριακών κατοικιών», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών.
Όπως εξήγησε ο κ. Ιωάννου, «οι αλλαγές προέκυψαν μετά από μελέτη των στοιχείων που είχε το υπουργείο στη διάθεσή του, με απώτερο σκοπό τη ριζική μεταρρύθμιση του τρόπου παραχώρησης τουρκοκυπριακών περιουσιών κατά έναν πιο ορθολογιστικό και δίκαιο τρόπο. Είναι στο ίδιο πλαίσιο, είπε, που από τον περασμένο Αύγουστο υλοποιούμε μέτρα για τον έλεγχο της διαχείρισης τουρκοκυπριακών περιουσιών. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι έχουν διενεργηθεί έλεγχοι στις συμβάσεις μίσθωσης για 3.211 (στα 2/3 δηλαδή) υποστατικά που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικούς σκοπούς. Από τον έλεγχο, διαπιστώθηκε αποδεδειγμένα παραβίαση των όρων μίσθωσης σε 416 συμβάσεις και έχουν ήδη προωθηθεί μέτρα για την ανάκτηση των υποστατικών».
Ο στόχος της Κυβέρνησης, είπε, «είναι να διορθώσει τις αδυναμίες και τις παθογένειες δεκαετιών και να τερματίσει την εκμετάλλευση και την αδιαφάνεια που επικρατούσε όλα αυτά τα χρόνια. Θεωρούμε ότι, με την εφαρμογή των εν λόγω τροποποιήσεων, ο προσφυγικός κόσμος, που βιώνει 50 χρόνια μετά τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής, θα αποκομίσει πολλαπλά οφέλη».
Ο κ. Ιωάννου, ο οποίος είχε ενημερώσει τα κοινοβουλευτικά κόμματα σχετικά με τις προωθούμενες αλλαγές, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο και τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Προσφύγων, καθώς και την Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων, για την ουσιαστική συμβολή τους με στοχευμένες εισηγήσεις που διευκόλυναν και ενίσχυσαν τις τελικές προτάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών.
