Η διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό και η πάσα στην «Κορεπέρ» να ασκεί έλεγχο στην πορεία των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας ήταν το κέρδος τη Λευκωσία στο τελευταίο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Εξέλιξη η οποία προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Άγκυρας, η οποία αξιώνει την αποσύνδεση του Κυπριακού από τα Ευρωτουρκικά και ότι σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξουν επιπτώσεις. Διπλωματικοί κύκλοι ανέφεραν ότι ένα σημαντικό στοιχείο που προστέθηκε στο κείμενο συμπερασμάτων είναι η αναφορά για ανάθεση στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER, να κατευθύνει τις μελλοντικές εργασίες, γεγονός που ερμηνεύεται και ως μια πρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα. Κυπριακή Δημοκρατία μαζί με την Ελλάδα καθώς της Γαλλία κατέβαλαν κοινές προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός.
Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε οι προτάσεις υποβλήθηκαν από κοινού από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Έλληνα πρωθυπουργό. Όσον αφορά τα ευρωτουρκικά η Λευκωσία σημειώνει πως έχει επιτευχθεί «σαφής διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό εντός του συμφωνημένου πλαισίου». Ενώ τονίζεται η ανάγκη για εποικοδομητική εμπλοκή της Τουρκίας, ως καθοριστικό κριτήριο για την πρόοδο όλων των θεμάτων που αναφέρονται στην έκθεση Μπορέλ, συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού.
Επιπρόσθετα, σημειώνεται από κυπριακής πλευράς, η επανάληψη της συμφωνημένης προσέγγισης, μέσω της επιβεβαίωσης των προηγούμενων συμπερασμάτων (“in line with previous conclusions”), και στις αιρεσιμότητες που περιέχονται σε αυτά, όπως επίσης και οι σημαντικές αναφορές για: α) Σταδιακή, αναλογική και αναστρέψιμη προσέγγιση (“phased, proportionate and reversible manner”) και β) Υπό την αίρεση πρόσθετων οδηγιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η πρόοδος στις συστάσεις της Έκθεσης Νοεμβρίου (“subject to additional guidance from the European Council”).
Σ’ ό,τι αφορά την τρέχουσα κατάσταση στο Κυπριακό και τις προσπάθειες επανέναρξης συνομιλιών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του στη συνολική λύση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, όπως την καθορίζουν τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Ενώ ταυτόχρονα καλωσορίζει τον διορισμό της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ ως προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ ΟΗΕ. Περαιτέρω, η Ευρωπαϊκή Ένωσης επαναλαμβάνει την ετοιμότητα να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη σε όλα τα στάδια της προσπάθειας των Ηνωμένων Εθνών με όλα τα μέσα που διαθέτει.
Κυβερνητικοί κύκλοι σημείωσαν με έμφαση πως το μήνυμα που δίνει η ΕΕ προς την Τουρκία είναι ότι εάν εμπλακεί ενεργά και εποικοδομητικά στην πρόοδο του Κυπριακού, θα υπάρξει και αντίστοιχη πρόοδος στα Ευρωτουρκικά.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εμφανίστηκε ικανοποιημένος από τα Συμπεράσματα και σε δηλώσεις του ανέφερε πως «από την αρχή θέσαμε ένα στόχο, την ουσιαστική διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με το Κυπριακό, κι αυτό προκύπτει ξεκάθαρα μέσα από τα Συμπεράσματα αλλά και από τη συζήτηση που έγινε».
Συνεχίζοντας ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε πως «συνειδητά στείλαμε ένα μήνυμα προς την Τουρκία, ένα θετικό μήνυμα» η μετουσίωσή του οποίου «σε συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις στα Ευρωτουρκικά εξαρτάται από την πρόοδο στο Κυπριακό». Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε σε σημαντική συγκυρία λαμβανομένων υπόψη και των προσπαθειών που γίνονται από πλευράς Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για επανέναρξη των συνομιλιών.
Συνεχίζοντας ο ΠτΔ εξέφρασε ευχαριστίες προς όλους τους ηγέτες που συμμετείχαν στη συζήτηση, «πρώτα και πάνω απ’ όλους τον πρωθυπουργό της Ελλάδας» αλλά και «τον Πρόεδρο της Γαλλίας, τον καγκελάριο της Γερμανίας, την πρωθυπουργό της Ιταλίας, τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας» καθώς επίσης τον Πρόεδρο του Συμβουλίου και την Πρόεδρο της Επιτροπής. Σύμφωνα με τον Ν. Χριστοδουλίδη μέσα από τις παρεμβάσεις τους ξεκαθάρισαν «αυτή τη διασύνδεση και αναγνώρισαν αυτό τον εποικοδομητικό ρόλο της Κ.Δ. και την ανάγκη αυτή τη στιγμή η Τουρκία εάν επιθυμεί αυτό το θετικό μήνυμα με μετουσιωθεί σε συγκεκριμένες ενέργειες, να προχωρήσει σε εκείνα τα βήματα που χρειάζονται στο Κυπριακό».
Σε ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ, αναφέρει ότι «οι αποφάσεις για τη χώρα μας […] αποτελούν νέο παράδειγμα έλλειψης στρατηγικού οράματος της ΕΕ για τη χώρα μας και τις παγκόσμιες εξελίξεις». Τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής τονίζουν ότι είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ να αναπτύξει μια σχέση με τη χώρα μας με στόχο τη συνεργασία και το αμοιβαίο όφελος.
Από την άλλη πλευρά, αποτελεί σοβαρή ασυνέπεια το γεγονός ότι δεν μπορεί να ληφθεί συγκεκριμένη απόφαση σχετικά με τις συστάσεις της κοινής ανακοίνωσης για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας που εκπονήθηκε από τον Αντιπρόεδρο της ΕΕ/Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας Μπορέλ και την Επιτροπή της ΕΕ, αναφέρεται στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ.
Σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, «η διασύνδεση του Κυπριακού με την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ δεν θα γίνει ποτέ αποδεκτή από εμάς. Η προσέγγιση που περιορίζει τις πολύπλευρες σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ στο Κυπριακό πρέπει να εγκαταλειφθεί. Μια τέτοια νοοτροπία δεν μπορεί να συμβάλει θετικά και εποικοδομητικά στο Κυπριακό ή σε άλλα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα», σημειώνεται.
