Του Γιάγκου Ζήνωνος*
Η διαμόρφωση της Κύπρου ως ελκυστικού προορισμού στον τομέα της τεχνολογίας περιβάλλοντος μπορεί να ακούγεται κλισέ σε μερικούς αλλά είναι πραγματικά κομβικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας. Δεν πρόκειται για αφηρημένη έννοια, αλλά για πολύ συγκεκριμένες πράξεις, που στόχο έχουν να κρατήσουν το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό ικανοποιημένο αλλά και να προσελκύσουν νέο.
Σε διαφορετική περίπτωση, οι πραγματικά πολύτιμοι εργαζόμενοι, οι μονάδες που κρατούν το οικοδόμημα σταθερό και τη μηχανή της οικονομίας σε κίνηση, θα κοιτάζουν συνεχώς προς τα έξω. Με τον τομέα να εξελίσσεται ραγδαία, έχουν ήδη πολλές καλύτερες επιλογές. Μάλιστα, όσοι από αυτούς έχουν σπουδές στο εξωτερικό, εύκολα αποκτούν πρόσβαση στις μεγάλες εταιρείες σε Αμερική, Ωκεανία και Ασία.
Ζούμε στην εποχή που το ταλέντο κατευθύνεται στις μεγάλες μητροπόλεις του εξωτερικού, με την ίδια ταχύτητα που κάποτε μετακινούνταν οι νέοι από την ύπαιθρο στις πόλεις. Η αγάπη για τον τόπο και τους ανθρώπους του, οι ανθρώπινες σχέσεις και το οικογενειακό δίχτυ προστασίας, δεν πρόκειται να συγκρατήσουν τους ταλαντούχους νέους σε αυτό το νησί. Δεν είναι μόνο που οι ευκαιρίες για δημιουργία και επαγγελματική ανέλιξη που είναι σαφώς περισσότερες αλλού. Είναι και οι συνθήκες ζωής και εργασίας που σε διώχνουν από τη χώρα.
Μπορεί πραγματικά ένας νέος εργαζόμενος να επιστρέψει στη χώρα με το κόστος ζωής να μην ανταποκρίνεται στα μισθολογικά δεδομένα και με το κράτος πρόνοιας να ανταποκρίνεται στις ανάγκες άλλων εποχών; Θα προτιμήσει να δοκιμάσει την τύχη του στο εξωτερικό, ακόμη και αν οι κυπριακές εταιρείες του προσφέρουν σημαντικά καλύτερο μισθό. Η χώρα μας δεν χάνει απλά το ταλέντο. Μαζί του χάνει και τις προοπτικές ανάπτυξης.
Η ζημιά στην οικονομία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, καθώς την απώλεια αυτού του ταλέντου δεν μπορεί να την καλύψει το εισαγόμενο ταλέντο, για ακριβώς τους ίδιους λόγους. Όταν για παράδειγμα ένας χαρισματικός επαγγελματίας στον χώρο της τεχνολογίας επιλέξει να αναζητήσει δουλειά εκτός της χώρας του, θα εξετάσει τις συνθήκες διαβίωσης.
Το πόσο εύκολα μπορεί να εξασφαλίσει άδεια παραμονής και εργασίας αλλά και το πόσο γρήγορα θα μπορέσει να αποκτήσει ιθαγένεια, θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απόφαση του. Όπως και ο Κύπριος συνάδελφος του, θα εξετάσει το κόστος και τον τρόπο ζωής αλλά και τις δυνατότητες που έχει η/ο σύντροφός του για εργασία και τα παιδιά του για εκπαίδευση.
Ειδικά στους τομείς όπου υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, όπως για παράδειγμα στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών, πόσα λεφτά περισσότερα σε σχέση με αντίστοιχες εταιρείες στο εξωτερικό θα πρέπει να πληρώσουν οι κυπριακές εταιρείες για να πείσουν έναν περιζήτητο επαγγελματία να επιλέξει τη χώρα μας; Θα πρέπει να του πληρώσουν περισσότερα για ιδιωτική εκπαίδευση. Θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για να καλύψει τα εισοδήματα που χάνει η οικογένεια του επαγγελματία, καθώς η/ο σύζυγος δύσκολα έχουν άδεια εργασίας.
Ο καλός καιρός στην Κύπρο, η θάλασσα και οι ομορφιές του νησιού, μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες και συνταξιούχους αλλά αν θέλεις να προσελκύσεις ταλέντα και να κρατήσεις τα δικά σου, θα χρειαστεί να γίνουν πράγματα. Σε διαφορετική περίπτωση, η χώρα θα απωλέσει τον δυναμισμό της και την παραγωγική της βάση. Οι εταιρίες που είναι εδώ για πραγματικές δουλειές και όχι απλά για φορολογικούς λόγους, ενδεχομένως να εγκαταλείψουν τη χώρα για προορισμούς που είναι ελκυστικοί για το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Εκτός και αν η λύση είναι να παραμείνουμε εσαεί όμηροι στους παραδοσιακούς τομείς δραστηριότητας και να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια για την αναδιαμόρφωση της κυπριακής οικονομίας και τη δημιουργία ενός νέου βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης.
* Επικεφαλής Ειδικών Έργων
Exness
