Τον Μάρτιο του 2009, ένα χρόνο προτού πάρει το τελικό πράσινο φώς για την ανέγερση του νέου καθεδρικού ναού της Λευκωσίας, ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος μου είχε παραχωρήσει συνέντευξη, και δεδομένου ότι την περίοδο εκείνη τη δημόσια σφαίρα απασχολούσαν οι αντεγκλήσεις του με φορείς που είχαν επιφυλάξεις και διαφορετικές απόψεις, ένα μέρος της συζήτησής μας περιστράφηκε γύρω από το θέμα αυτό. Ήταν κατηγορηματικός: «Είπαν ότι κτίζοντας τον ναό, θα καταστρέψουμε αρχαιότητες. Ουδέν αναληθέστερον. Είπαν ότι θα χαλάσουμε διατηρητέες οικοδομές. Μα είναι κακοήθειες αυτά τα πράγματα. Ούτε αρχαία θα καταστρέψουμε, ούτε διατηρητέες οικοδομές. Τους το εξήγησα…»..
Ένα χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο του 2010, το πράσινο φως δόθηκε και ο νέος καθεδρικός ναός, το όραμα τους αρχιεπισκόπου για αναζωογόνηση, όπως μου είχε πει, της παλιάς Λευκωσίας, πήρε το δρόμο προς την υλοποίησή του. Ο Διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών της Αρχιεπισκοπής και συγγενής του αρχιεπισκόπου, Στέλιος Γεωργίου, σε μεταγενέστερες δηλώσεις του σημείωνε πως «με την ανέγερση του ναού δημιουργείται ο μεγαλύτερος πολιτιστικός χώρος εντός της Λευκωσίας και θα ενώνει το νέο δημοτικό μέγαρο με το κτίριο του Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου».
Στο μέσο, βεβαίως, αυτού του… «μεγαλύτερου πολιτιστικού χώρου» (!) βρίσκονταν οι διατηρητέες οικοδομές, αυτές για τις οποίες κάποιοι διέβαλλαν τον αρχιεπίσκοπο, λέγοντας πως θα τις κατεδαφίσει, εκείνος τους εξηγούσε αλλά εκείνοι δεν καταλάβαιναν…
Το πλήρωμα του χρόνου ήρθε και λίγους μήνες πριν τα θυρανοίξια του ναού, συγκεκριμένα την 1η Φεβρουαρίου του 2021, οι μπουλντόζες έβαλαν ένα πρωί μπροστά και οι διατηρητέες οικοδομές, αυτές που δεν θα κατεδαφίζονταν – «μα αυτά είναι κακοήθειες»- κατέληξαν λίθοι και πλίνθοι και ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα. Όλες! Και οι τέσσερις! Ως δικαιολογία, επικαλέστηκαν την… διάβρωση, ελέω… ακραίων καιρικών φαινομένων που μάλλον θα είχαν λάβει χώρα μόνο στο συγκεκριμένο σημείο, παρόλο που η κατεδάφιση ακόμα και των πιο στερεών οικοδομών, αποκάλυπτε τις αλλότριες προθέσεις. Εντάξει, «έφυγε λίγο της μπουλντόζας», όπως δικαιολογήθηκε ο αρχιεπίσκοπος. «Κακή συνεννόηση».
Προεκλογική περίοδος γαρ και τα κόμματα έτρεξαν, τάχα μου από ενδιαφέρον, να εκμεταλλευτούν, διά επιτόπιας αυτοψίας ορισμένα, την κοινωνική αγανάκτηση και το σάλο που προκλήθηκε στα social media. Η μόνη ανεκδιήγητη ανακοίνωση, προήλθε από την ΕΔΕΚ. Στην ίδια λογική που όταν λίγους μήνες προηγουμένως είχε διαρρεύσει το βίντεο του Αλ Τζαζίρα στο οποίο ο πρόεδρος της Βουλής της χώρας μιτσοκαμμούσε υποσχόμενος φουλ σαππόρτ, η ΕΔΕΚ ζητούσε να διερευνηθεί ποιος είχε… διαρρεύσει (!) το βίντεο στο «φιλοτουρκικό κανάλι», έτσι και σ’ αυτή την περίπτωση, ζητούσε έρευνα για τους λόγους που… συνέβη η κατάρρευση (όχι κατεδάφιση, πιθανότατα από λιποθυμικό επεισόδιο) της διατηρητέας οικοδομής. Σημειώστε ότι ο Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών της Αρχιεπισκοπής και συγγενής του αρχιεπισκόπου, ήταν τη δεδομένη περίοδο και υποψήφιος βουλευτής με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΕΚ στις εκλογές του Μαΐου που ακολούθησαν.
Πέντε μόλις μέρες μετά την κατεδάφιση, υπό το βάρος της δημόσιας κατακραυγής κι αφού ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ έσπευσε να το πάρει πάνω του καταθέτοντας συγκεκριμένη πρόταση, συνήλθε το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας που… υποχρέωσε τον αρχιεπίσκοπο να καταθέσει εγγυητική μισού εκατομμυρίου (!) και να αναλάβει την υποχρέωση και την ευθύνη επαναφοράς των διατηρητέων οικοδομών στην αρχική τους μορφή. Μάλιστα η απόφαση έθετε αυστηρό χρονοδιάγραμμα – εντός ενός μηνός ολοκλήρωση αρχιτεκτονικής μελέτης, «άμεση αποκατάσταση των διατηρητέων οικοδομών» και… και «τα έργα θα αρχίσουν το συντομότερο δυνατόν», διαβεβαίωνε ο δήμαρχος της πόλης.
Συμπληρώσαμε αισίως έναν ολόκληρο χρόνο από τότε. Αν κανείς περάσει από το σημείο, θα διαπιστώσει πως μόνο ένας τοίχος, μια πρόσοψη, έμεινε να θυμίζει την πρότερα κατάσταση. Οι εργασίας προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, ό,τι κτίζεται, στηρίζεται με κουγκρί! Είναι πρόδηλο πως, αν τελικά οικοδομηθεί κάτι σ’ εκείνο το σημείο (σε περίπτωση που δεν επικρατήσει η λογική της άπλας, ώστε να αναπνέει καλύτερα «ο μεγαλύτερος πολιτιστικός χώρος της Λευκωσίας» (!), αυτό δεν θα είναι οι διατηρητέες οικοδομές. Μακάρι, βέβαια, να διαψευστούμε και όλα αυτά να αποδειχθούν κακοήθειες…
Andreas Rodrigues Charalambous
