Το τελικό Προσχέδιο Νομοσχεδίου του περί Δήμων Νόμου (του 2019) για τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκεται από την περασμένη Παρασκευή στα χέρια της Ένωσης Δήμων Κύπρου, ενώ παράλληλα έχει ήδη σταλεί από το υπουργείο Εσωτερικών στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.
Στο τελικό προσχέδιο δεν έχουν συμπεριληφθεί ακόμη οι προτεινόμενοι νέοι δήμοι και συνενώσεις δεδομένου ότι αυτοί θα προκύψουν μετά τις τελευταίες συζητήσεις που γίνονται στο υπουργείο Εσωτερικών λαμβάνοντας υπόψη τον τοπικό χαρακτήρα, την ανάπτυξη και τις διάφορες ανησυχίες και αντιδράσεις που υπάρχουν όπως για παράδειγμα το Δάλι και τις γύρω κοινότητες, η Γεροσκήπου η οποία πραγματοποιεί πανδημοτική διαμαρτυρία στις 23 Οκτωβρίου, την Αθηένου που αποτελεί ακριτικό δήμο και δεν θέλει σε καμιά περίπτωση να γίνει κομμάτι της Λάρνακας, η Αγία Νάπα η οποία κατάφερε να ενώσει δυνάμεις με Σωτήρα και Λιοπέτρι και όχι με το Παραλίμνι όπου ήταν οι αρχικές ενδείξεις, καθώς και ο Στρόβολος που μάλλον αποτελεί ουτοπία η συνένωση του με τον Δήμο Λευκωσίας (Αγ. Δομέτιο, Έγκωμη και Αγλαντζιά) δημιουργώντας το μέγα Δήμο των 200.000 κατοίκων.
Στην επαρχία Λευκωσίας θα συσταθούν τέσσερις δήμοι, στις επαρχίες Λάρνακας, Λεμεσού και Πάφου από τρεις, ενώ στην επαρχία Αμμοχώστου δύο.
Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του νομοσχεδίου, το Υπουργικό Συμβούλιο διατάζει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος μεταξύ των εγγεγραμμένων εκλογέων των περιοχών που α) επιθυμούν να συνενωθούν σε δήμους μεταξύ τους, β) σε Κοινότητα ή όμορες μεταξύ τους κοινότητες που έχουν πληθυσμό πέραν των 10.000 κατοίκων και γ) σε όμορες με δήμους κοινότητες, για να εξακριβωθεί η επιθυμία τους ως προς την ανακήρυξη της οικείας περιοχής σε δήμο ή σε δημοτικό διαμέρισμα.
Μέσα από το νομοσχέδιο καθορίζονται οι δημοτικοί σύμβουλοι που θα αποτελούν τα νέα συμβούλια που θα κυμαίνονται μαζί από τους αντιδημάρχους από 12 έως 26. Σε δήμους τωv oπoίωv oι εκλoγείς δεv υπερβαίvoυv τις 10.000: 12 σύμβoυλoι, υπερβαίvoυv τις 10.000, αλλά δεv υπερβαίvoυv τις 20.000: 16 σύμβoυλoι, υπερβαίvoυv τις 20.000, αλλά δεv υπερβαίvoυv τις 30.000: 20 σύμβoυλoι και σε δήμoυς τωv oπoίωv oι εκλoγείς υπερβαίvoυv τις 30.000: 26 σύμβoυλoι.
Αν και αναγνωρίζεται ευρέως ότι έχει γίνει αρκετά σημαντική δουλειά μέχρι να ολοκληρωθεί το τελικό προσχέδιο του νομοσχεδίου, ωστόσο, προκύπτουν κάποιες παρατηρήσεις από μια πρώτη ανάγνωση του τελικού κειμένου από κύκλους κοντά σε δημοτικές Αρχές, υπάρχουν κάποια σημεία που αξίζουν να αναφερθούν.
Μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν μέσα στο τελικό προσχέδιο του νομοσχεδίου, ξεκάθαρα ως πλήρη διαχείριση από τους Δήμους για τα ακόλουθα θέματα:
- Συγκοινωνιών (ανακατασκευή ή βελτίωση δρόμων που σήμερα ανήκει η ευθύνη σε διάφορους όπως Δημόσια Έργα, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, Έπαρχοι κτλ, στο κεντρικό Κράτος πρέπει να μείνουν μόνο οι αυτοκινητόδρομοι).
- Κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας (συγκεκριμένες εξουσίες όπως τα θέματα που διαχειρίζονται σήμερα τα Συμβούλια Κοινοτικού Εθελοντισμού (ΣΚΕ), δηλαδή, βρεφοπαιδοκομικοί σταθμοί, παιδικές λέσχες, γηροκομεία, κατ’ οίκον φροντίδα τρίτης ηλικίας, εγκατάλειψη ανηλίκων κτλ).
- Υγειονομικών (τελικός έλεγχος που σήμερα έχει την ευθύνη το Υπουργείο Υγείας, όπως σε μηχανές νερού, εστίες μόλυνσης σε εγκαταλειμμένα υποστατικά κτλ).
Επίσης, υπάρχει έντονος προβληματισμός κατά πόσο η Ένωση Δήμων Κύπρου πρέπει να μετατραπεί σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, διότι με αυτό τον τρόπο θα χάσει άμεσα ή έμμεσα την ανεξαρτησία της.
Επιπλέον, οι αντιδήμαρχοι εφόσον θα έχουν άμεσα ή έμμεσα εκτελεστικές αρμοδιότητες θα πρέπει να λαμβάνουν σύνταξη όπως οι δήμαρχοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το άλλο νομοσχέδιο που αφορά τη δημιουργία των Επαρχιακών Συμβουλίων (για τις υπηρεσίες του αποχετευτικού, υδατοπρομήθειας και διαχείρισης αποβλήτων) το οποίο κατά κάποιο τρόπο βρίσκεται στο τελικό στάδιο των πολιτικών τοποθετήσεων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, συζητείται στο παρασκήνιο η σύνθεση του για λόγους ευελιξίας να μην ξεπερνά τα 7 άτομα προερχόμενοι από τους νέους Δήμους και Κοινότητες, με τον Πρόεδρο να είναι Εκτελεστικός αφού οι Δημάρχοι των νέων Δήμων θα έχουν τεράστιο φόρτο εργασίας λόγω των νέων μεγεθών των Δήμων τους και θα πρέπει να συγκεντρωθούν μόνο σε αυτά.
