ΑΠΕ: Ψάχνουν για το αόρατο χέρι 11 χρόνια μετά

 

Ο Έφορος Θεοφάνης Θεοφάνους ανέφερε ότι πρέπει να αναζητηθούν ποινικές ευθύνες από τη στιγμή που απαλείφτηκε πρόνοια από το σχέδιο που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30/12/2008, σε σχέση με αυτό που εξαγγέλθηκε και υλοποιήθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας. Περαιτέρω, ανέφερε ότι ενώ στο Γραφείο του Εφόρου κατατέθηκε το τροποποιημένο σχέδιο, εντούτοις στην αρμόδια Γενική Διεύθυνση (Γ.Δ.) Ανταγωνισμού της Κομισιόν υποβλήθηκε το εγκριθέν σχέδιο του Υπουργικού Συμβουλίου.

 

«Το τραγικό είναι ότι στην Κομισιόν πήγε το εγκριμένο από το Υπουργικό Συμβούλιο σχέδιο, βγήκε απόφαση από τις Βρυξέλλες γι’ αυτό και στην Κύπρο εφαρμόσαμε το τροποποιημένο» ανέφερε ο Kωνσταντίνος Χολέβας, Οικονομικός Σύμβουλος στο Γραφείο του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων. Πρόσθετα ανέφερε ότι στο Γραφείο του Εφόρου ήρθε το τροποποιημένο σχέδιο, και παρόλα αυτά στάληκε για εξέταση το εγκριμένο από το Υπουργικό Συμβούλιο. Περαιτέρω είπε ότι η Κομισιόν έκανε ερωτήσεις στη βάση του σχεδίου που υποβλήθηκε και το υπουργείο Ενέργειας απαντούσε στη βάση του τροποποιημένου. 

 

 

Στο άκουσμα των πιο πάνω ο πρόεδρος της Επτιροπής Ζαχαρίας Κουλίας εισηγήθηκε εκ μέρους της Επιτροπής στον Γενικό Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη όπως διαβιβάσει επιστολή για τη συγκεκριμένη πτυχή προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ποινικά αδικήματα. Στη βάση της εισήγησης ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε ότι θα ετοιμάσει τη σχετική επιστολή. 

 

Αναφερόμενος στις διαπιστώσεις της Έκθεσης ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι στις 24/11/2008 λήφθηκαν αποφάσεις Υπουργικής Επιτροπής, σχετικά με τις τιμές στήριξης της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από τις διάφορες τεχνολογίες ΑΠΕ.

 

Ακολούθως, εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30/12/2008, με μια σημαντική διαφοροποίηση που αφορά στα αιολικά συστήματα. Συγκεκριμένα, η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου διαλάμβανε, ανάμεσα σε άλλα, την έγκριση της συνολικής τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από αιολικά συστήματα σε €0,166/kWh. Η χρονική διάρκεια της επιδότησης καθορίστηκε στα 20 έτη. Επιπλέον, εγκρίθηκε εισαγωγή ασφαλιστικής δικλίδας, σύμφωνα με την οποία, εάν ο μέσος όρος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ένα αιολικό πάρκο, κατά τη διάρκεια μιας τετραετίας, ξεπερνά τις 1750kWh/kW τον χρόνο, τότε ο επενδυτής θα λαμβάνει μόνο την ισχύουσα διατίμηση από την ΑΗΚ για τις επιπλέον κιλοβατώρες παραγωγής, δηλαδή για τις κιλοβατώρες πέραν των 1750kWh/kW. Η επανεξέταση του ορίου αυτού ήταν δυνατό να γίνεται στο τέλος κάθε τετραετίας.

 

Σχολιάζοντας τα πιο πάνω ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι η ειδοποιός διαφορά της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου σε σχέση με την απόφαση που λήφθηκε στη σύσκεψη ημερ. 24/11/2008 της Υπουργικής Επιτροπής για τις ΑΠΕ, αφορά στην τιμή στήριξης για τα αιολικά συστήματα, αφού στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν περιλαμβάνεται η πρόνοια για μείωση της τιμής των €0,166/kWh κατά €0,005/kWh ανά τετραετία, ως είχε αποφασιστεί στη σύσκεψη. 

 

Περαιτέρω, ανέφερε ότι στους υπηρεσιακούς φακέλους δεν έχει εντοπιστεί οποιοδήποτε έγγραφο που να δικαιολογεί την απάλειψη της πρόνοιας μείωσης της τιμής επιδότησης. Προσθέτει ότι μόνο στην πρόταση (με αρ. 1386/2008) προς το Υπουργικό Συμβούλιο γίνεται αναφορά ότι η Υπουργική Επιτροπή για τις ΑΠΕ υιοθέτησε την πρόταση για τα μεγάλα αιολικά συστήματα, που προνοούσε τιμή πώλησης €0,166/kWh κατά το έτος έναρξης λειτουργίας του αιολικού πάρκου, μειούμενη κατά €0,005/kWh ανά τετραετία. 

 

Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, «ο παραπάνω χειρισμός ενός τόσο σοβαρού θέματος δεν ήταν ο ενδεδειγμένος, εφόσον αναιρέθηκε η εισήγηση της αρμόδιας Τεχνοκρατικής Ομάδας, χωρίς οποιαδήποτε τεκμηρίωση. «Θεωρούμε ότι το όριο της ασφαλιστικής δικλίδας που τέθηκε στις 1750kWh/kW τον χρόνο είναι υπερβολικά ψηλό σε σχέση με την παραδοχή που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη που είχε εκπονηθεί από την Τεχνοκρατική Ομάδα (1500kWh/kW) για τον υπολογισμό του κόστους του Ταμείου και του εσωτερικού βαθμού απόδοσης (IRR). Ως εκ τούτου, αφηνόταν μεγάλο περιθώριο διακύμανσης του IRR και του ενδεχόμενου κόστους του Ταμείου. Πέραν τούτου, το μεγάλο ύψος της ασφαλιστικής δικλίδας είχε ως αποτέλεσμα να είναι πρακτικά ανέφικτη η υπέρβασή της, κάτι που οδηγούσε σε εξουδετέρωσή της και στην επιδότηση όλων των κιλοβατώρων που παράγονται από τα αιολικά συστήματα».

 

Σημειώνεται επιπλέον ότι, σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και του Σχεδίου Χορηγιών που περιλαμβανόταν στην Πρόταση με αρ. 1386/2008 προς το Υπουργικό Συμβούλιο, η επανεξέταση του ορίου της ασφαλιστικής δικλίδας των 1750kWh/kW «θα είναι δυνατή στο τέλος κάθε τετραετίας». Ωστόσο, στο Σχέδιο Χορηγιών που προκηρύχτηκε και περιλαμβάνεται στα υπογραφέντα συμβόλαια με τους επενδυτές, η εν λόγω πρόνοια τροποποιήθηκε ως ακολούθως: «Θα είναι δυνατή η επανεξέταση του ορίου αυτού στο τέλος κάθε τετραετίας με κατώτατο όριο τις 1500kWh/kW στην περίπτωση μόνο που η παραγωγή ξεπεράσει τις 1750kWh/kW».

 

Η εν λόγω τροποποίηση φαίνεται να ενσωματώθηκε για πρώτη φορά στο αναθεωρημένο σχέδιο χορηγιών που αποστάληκε στο Υπουργείο Οικονομικών και στον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων με επιστολή ημερ. 5/2/2009 του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

 

 

Ωστόσο, δεν εντοπίστηκε οποιαδήποτε επιστολή του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων με την οποία να ζητείται η τροποποίηση της πρόνοιας που αφορούσε τη δυνατότητα επανεξέτασης του ορίου των 1750kWh/kW. «Φυσικά, δεν θεωρούμε ότι ο Έφορος θα ζητούσε τροποποίηση ενός τέτοιου τεχνικού σημείου, καθότι δεν διέθετε την απαραίτητη τεχνογνωσία και, ως εκ τούτου, φαίνεται ότι η αλλαγή αυτή έγινε από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, χωρίς ωστόσο να εντοπιστεί οποιοδήποτε έγγραφο που να δικαιολογεί/τεκμηριώνει την εν λόγω τροποποίηση. Όπως μας ενημέρωσε ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων με επιστολή του ημερ. 10/8/2016, η διαφοροποίηση της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου έγινε από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, καθότι το Γραφείο του Εφόρου δεν έχει οποιαδήποτε εξουσία, απορρέουσα από την υφιστάμενη νομοθεσία, για να παρεμβαίνει στο περιεχόμενο Σχεδίου. Όπως μας ενημέρωσε ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού με επιστολή του ημερ. 26.8.2016, δεν εντοπίστηκε οποιαδήποτε οδηγία ή άλλη αναφορά για τροποποίηση της σχετικής πρόνοιας του Σχεδίου για την ασφαλιστική δικλίδα. Σημειώνεται ότι, η τροποποιημένη πρόνοια για την ασφαλιστική δικλίδα, που περιλήφθηκε στο Σχέδιο του 2009, συμπεριλήφθηκε σε όλα τα επόμενα Σχέδια που εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο για τα έτη 2010, 2011. Ωστόσο, το Σχέδιο για το 2009 (Σχέδιο Παροχής Χορηγιών για ηλεκτροπαραγωγή από μεγάλα εμπορικά αιολικά, ηλιοθερμικά, φωτοβολταϊκά συστήματα και από την αξιοποίηση βιομάζας) αποτέλεσε τη βάση για τα αντίστοιχα Σχέδια που προκηρύχθηκαν τα επόμενα έτη, τα οποία δεν απαιτείτο να αποσταλούν εκ νέου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

 

Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, η τροποποίηση του τρόπου αναθεώρησης της ασφαλιστικής δικλίδας στο σχέδιο που τελικά προκηρύχτηκε, έχει ουσιαστικά δεσμεύσει το Ταμείο στην καταβολή €0,166/kWh σταθερή τιμή για 20 χρόνια για πρακτικά το σύνολο της ενέργειας που παράγεται από τα αιολικά πάρκα, αφού μόνο για ένα αιολικό πάρκο (από τα έξι που λειτουργούν σήμερα), η μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας είναι άνω των 1750kWh/kW, ώστε να επιτρέπεται η αναθεώρηση του ορίου αυτού. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση υπέρβασης του ορίου των 1750kWh/kW (ως μέση τιμή στο τέλος κάθε τετραετίας), η αναθεώρηση του ορίου αυτού γίνεται αυτόματα με τρόπο που καθορίστηκε στο έντυπο αίτησης του σχεδίου. 

 

 

 

«Για το μεγαλύτερο σκάνδαλο της εποχής έκανε λόγο ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων» κατά τη συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία συζήτησε την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το θέμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας(ΑΠΕ), όπως δήλωσε η βουλευτής του ΔΗΣΥ Αννίτα Δημητρίου μετά το πέρας της συνεδρίας.

 

«Μας απασχόλησε ένα απίστευτο γεγονός για το οποίο ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων κάνει λόγο για το μεγαλύτερο σκάνδαλο της εποχής», είπε η κα Δημητρίου, προσθέτοντας ότι «μια επιτροπή φάντασμα, το 2008, αποφάσισε να απαλείψει, να ακυρώσει, να εξαφανίσει την πρόνοιά της τότε απόφασής του Υπουργικού Συμβουλίου με την οποία θα ήταν εφικτή η δυνατότητα επανεξέτασης των χορηγιών, του ορίου της ασφαλιστικής δικλίδας που αποφασίστηκε για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».

 

«Το παράδοξο είναι ότι αν και αποφάσισε τότε το Υπουργείο να διαφοροποιήσει το Σχέδιο και να απαλείψει τη συγκεκριμένη πρόνοια που θα λειτουργούσε και ως ασφαλιστική δικλίδα, δεν κατατέθηκε ποτέ το τροποποιημένο Σχέδιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει εγκρίνει το πρώτο Σχέδιο με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και το οποίο ακόμη ισχύει. Αν είναι ποτέ δυνατόν», είπε.
 

 

 

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας Κύπρου, Χρίστος Τσίγκης, ανέφερε ότι τα μέλη του Συνδέσμου είναι πανέτοιμα να επενδύσουν περαιτέρω στον τομέα της αιολικής ενέργειας νοουμένου ότι υπάρχουν οι πολιτικές αποφάσεις και οι σωστές παράμετροι που επιτρέπουν τις αναπτύξεις αυτές. 

 

Πρόσθεσε ότι η αιολική τεχνολογία δεν πρέπει να πολεμείται από τους θεσμούς ή να παραγκωνίζεται στα πλάνα των εθνικών σχεδίων και των δεσμευτικών στόχων της χώρας, αλλά το αντίθετο αν λάβουμε υπόψη ότι από το σημερινό 9% των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή περίπου το 5% προέρχεται από την αιολική τεχνολογία.