Τα φέραμε από δω, τα φέραμε από κει, στο τέλος όλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, καταφέραμε να κρατήσουμε το νησί στην ντε φάκτο διχοτόμηση σαράντα επτά χρόνια τώρα. Μισό αιώνα, δηλαδή, χορεύουμε και στις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής τον σκοπό που μας παίζει η Τουρκία. Και ειδικά στις ελεύθερες περιοχές παραμυθιαζόμαστε (ή παραμυθιαζόμασταν για να είμαι ακριβής) ότι κάναμε και μακροχρόνιο αγώνα. Εκ των πραγμάτων, πλέον, μακροχρόνια ήταν η προσπάθεια για τσιμέντωμα της διχοτόμησης. Και απόμεινε μια τρίχα για να σφραγίσουμε με τις ενέργειές μας αυτό που επιζητούσε η Τουρκία με την εισβολή. Τη μόνιμη διαίρεση της Κύπρου, και τον απόλυτο έλεγχο στο βορρά με το στρατό και την τεράστια οικονομική εξάρτηση.
Την Τετάρτη το βράδυ άκουσα ότι δύο εταιρείες πετρελαιοειδών στα κατεχόμενα ανέστειλαν τη λειτουργία τους κι έκλεισαν τα πρατήρια που διατηρούσαν στη Λευκωσία και αλλού. Η βαθύτατα υποτιμημένη τουρκική λίρα και οι υψηλή τιμή του πετρελαίου δεν τους επιτρέπει να αγοράσουν καύσιμα. Πανικόβλητοι, οι Τουρκοκύπριοι αυτοκινητιστές, φοβούμενοι προφανώς ότι και οι άλλες εταιρείες θα κλείσουν, σχημάτισαν τεράστιες ουρές για να προλάβουν να γεμίζουν τα ντεπόζιτα τον οχημάτων τους. Λες κι αν γέμιζαν μια φορά θα σώζονταν, αν όντως έκλειναν όλα τα πρατήρια. Τις επόμενες μέρες άρχισαν να περνούν στις ελληνοκυπριακές περιοχές προκειμένου να ανεφοδιαστούν. Αντιστράφηκε δηλαδή η ροή κι αντί να κατακλύζουν οι Ελληνοκύπριοι τα τουρκοκυπριακά βενζινάδικα, άρχισε αν γίνεται το αντίστροφο.
Το συμβάν δείχνει με αφοπλιστική ευκρίνεια πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν οι δύο κοινότητες του νησιού μπορούσαν να συνεννοηθούν και να αναπτύξουν ένα κοινό σχέδιο για την Κύπρο του μέλλοντος. Ακόμα κι αν η μεταξύ τους σχέση δεν θυμίζει έρωτα, την αλληλεπίδραση επιβάλει η μικρή απόσταση που τις χωρίζει. Ένα τσιγάρο δρόμος.
Μη Κύπριοι Κύπριους που ζουν στο νησί (εξαιρούνται οι Έλληνες και οι Τούρκοι για προφανείς λόγους), απορούν πώς γίνεται και οι άνθρωποι στο νότο και το βορρά δεν έχουν αντιληφθεί τον πιο σίγουρο τρόπο για να φύγει η Τουρκία από το νησί. Τη μεταξύ τους συνεννόηση και συνύπαρξη δηλαδή. Θα μου πείτε, ο ξένος δεν έζησε την ντροπή των θυλάκων, ούτε την εισβολή και τον πόλεμο του ’74. Είναι γεγονός ότι πληγές σαν και τις πιο πάνω θέλουν τουλάχιστον δυο γενιές για να επουλωθούν. Τα χρόνια αυτά πέρασαν, όμως, και αντί για πρόοδο, βιώνουμε το μεγαλύτερο και πιο οδυνηρό αδιέξοδο στο κυπριακό. Τείνω να πιστέψω ότι η σημερινή δυσπραγία και αδιαλλαξία που ταλανίζει το πολιτικό πρόβλημα είναι χειρότερες και από τις πιο τραυματικές για την επανένωση περιόδους επί Σπύρου Κυπριανού, Τάσσου Παπαδόπουλου και Ραούφ Ντεντκάς.
Από το 2013 στο τιμόνι της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, ο πολιτικός που το 2004 είχε πει ναι στο δημοψήφισμα και σήμερα κάνει ό,τι μπορεί για να ξεπεράσει σε επιφυλάξεις τους δύο πιο πάνω προκατόχους του. Τέσσερα χρόνια μετά το Κραν Μοντανά, όπου κατά τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη φθάσαμε στο παραπέντε της λύσης, οι πλευρές ούτε στον διορισμό ενός ειδικού απεσταλμένου δεν μπορούν να συμφωνήσουν. Η βάση της λύσης, η ομοσπονδία, είναι στον αναπνευστήρα (για να μην πω ότι εξέπνευσε) και η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να ντύσει τα δύο κράτη με τον μανδύα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας.
Ας υποθέσουμε ότι γίνεται ένα θαύμα και ξαναρχίζουν συνομιλίες για λύση του κυπριακού. Ποιοι στη διεθνή κοινότητα θα ακούν τα όσα τους λέει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όταν το όνομά του εμφανίζεται σε έγγραφα που τεκμηριώνουν φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος; Όταν το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο με ψήφισμα ζητά να ερευνηθεί ο κ. Αναστασιάδης και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι που εμπλέκονται στα pandora papers; Ποιος θα τον θεωρήσει αξιόπιστο, όταν ο ίδιος αποδέχεται «δωράκια» με τη μορφή δωρεάν αεροπορικών ταξιδιών από «φίλους» πελάτες του γραφείου, βασικοί μέτοχοι του οποίου είναι οι δύο του κόρες. Μεταξύ μας, ο κ. Αναστασιάδης δεν είναι ο μόνος. Πολλοί ηγέτες κάνουν παρασπονδίες. Απλώς ξέρουν πώς να κρυφθούν, ή και πώς να μην περάσουν κατακόκκινες γραμμές που θα τους εκθέσουν ανεπανόρθωτα.
Κι αν αναρωτιέστε τι κάνει ο κόσμος, οι πολίτες της Κύπρου για να αντιμετωπίσουν τις πιο πάνω αστοχίες των ηγετών τους, ενδεικτική απάντηση θα μπορούσε να δώσει η είδηση της περασμένης Τρίτης στο philenews. Οι κατασκευαστές της «μεγάλης πατάτας» στην Ξυλοφάγου αποκάλυψαν πως «μέχρι τώρα μας προσέγγισαν ο Μαζωτός για την κατασκευή αγκινάρας 6 μέτρων και η Ορμήδεια για την κατασκευή ροδιού, ενώ δεχθήκαμε κρούσεις και από άλλες κοινότητες».
Φιλελεύθερα, 24.10.2021.
